Crisisaanpak: De hysterie verdrijven

De nervositeit over het begrotingstekort dreigt na de val van het kabinet Rutte hysterische proporties aan te nemen. Als we afgaan op wat er in de media wordt geschreven en gezegd, dan lijkt het erop, dat Nederland aan de rand van de afgrond staat. En vooral, dat als we niet doen wat Brussel van ons verwacht, de gevolgen vreselijk zullen zijn. Waarbij vooral de ‘heilige’ financiële markten als een boeman op de achtergrond kritisch toekijken en niet zullen nalaten om Nederland zwaar te straffen als ons land nalaat de noodzakelijke maatregelen te nemen.

Goed, er is afgesproken dat het begrotingstekort niet meer dan 3% van het Bruto Binnenlands Produkt (BBP)  – de geldwaarde van alles wat een land aan goederen en diensten in een jaar produceert- zou mogen bedragen. Maar als we naar de onderstaande tabel kijken, dan zien we dat Nederland in commissie tekort schiet ten opzichte van de afspraak.

Begrotingstekorten ten opzichte van het BBP in %

Bron: OECD

Voor 2011 zijn schattingen gemaakt, die voor de meeste landen een daling te zien geven van het begrotingstekort. Omdat de overheidsinkomsten als gevolg van de meeste landen teruglopen is het echter nog maar de vraag of er ondanks de bezuinigingen ook in werkelijkheid sprake zal zijn van een vermindering van het begrotingstekort.

De begrotingstekorten in de eurozone zijn niet uniek. Wereldwijd zien we hetzelfde verschijnsel, zoals blijkt uit deze tabel:

Bron: OECD

De Verenigde Staten, Japan en Groot Brittannië spannen de kroon met een begrotingstekort dat niet verschilt van dat van de geplaagde Grieken… Bovendien is de staatsschuld van deze landen sky- high.

– In de V.S. is deze opgelopen tot 15.600 miljard dollar en groeit met 3,9 miljard dollar per dag. – In Japan is de staatsschuld 13.600 miljard dollar. – De Britse overheid heeft een schuld van 1.600 miljard dollar. Bron: Wikipedia

De problemen met begrotingstekorten en hoge staatsschulden zijn wereldwijd. De staatsschuld van de V.S. is 31 x zo groot als die van Nederland. Het BBP van de V.S. is 18,7 x dat van Nederland, dus de Amerikaanse staatsschuld drukt aanmerkelijk zwaarder op de economie van dat land als die van Nederland. Ook ten opzichte van Japan en Groot Brittannië steekt ons land gunstig af voor wat betreft de verhouding tussen overheidsschuld en BBP.

Wat bij vrijwel alle landen opvalt is dezelfde sprong van 5 tot 6 %  in het begrotingstekort van 2009.  Dit duidt erop, dat het om een mondiaal probleem gaat, dat voortkomt uit en werd veroorzaakt door het financiële stelsel. Immers de crisis, die begon in 2007 en pijnlijk zichtbaar werd in 2009 werd veroorzaakt door hebzucht en risicovol winstbejag van beleggers, banken en vezekeringsbedrijven.  Het was bij verreweg de meeste landen niet het gevolg van verkeerd overheidsbeleid en evenmin van een haperende economie. Nederland had bijvoorbeeld tot 2009 zijn zaakjes aardig voor elkaar. Er was zelfs sprake van een klein overschot op de begroting. Na jaren van bezuinigen waarin Balkenende ons voorhield dat eerst het zuur kwam en daarna het zoet, ging het opeens mis. Is de overheid in 2009 dan zoveel meer gaan uitgeven dan in het jaar daarvoor?  Vanzelfsprekend is dat niet het geval. Het BBP liep in 2009 terug met 3,9% als gevolg van de financiële crisis. De bailout van de banken kostte Nederland zo’n 85 miljard euro, waarover alleen al in 2009 door de Nederlandse staat 2 miljard euro extra rente moest worden betaald.

De mondiale problemen rond de overheidsfinanciering lijken veel op een doelbewust streven om overheden door voortdurende bezuinigingen te dwingen om de publieke sector prijs te geven aan de vrije marktwerking. De volgende uitspraken van drie profeten van het vrije marktdenken bevestigen dit vermoeden:

‘We hebben banken en verzekeringsbedrijven, die dochterondernemingen hebben in 100 tot 120 landen. Tegelijkertijd zijn er zo veel rechtsgebieden, dat het oplossen van problemen binnen een van deze bedrijven extreem gecompliceerd is. Teneinde hier op een effectieve manier mee om te kunnen gaan moet er een nieuwe, overkoepelende financiële autoriteit komen met vergaande regelgevende bevoegdheden.’ Bernanke, voorzitter Federal Reserve, maart 2009

‘Het financiële systeem is tot dusver gebaseerd op de verkeerde veronderstelling dat markten onafhankelijk hun evenwicht kunnen terugvinden en dat het systeem zelfcorrigerend werkt.’ Soros, investeerder en multimiljardair, juni 2009

‘De wereldproblemen kunnen niet worden opgelost worden door één land. Terug kruipen in de nationale schulp is het slechtste wat we op dit moment kunnen doen. We hebben een nieuwe wereldomvattende financiële autoriteit nodig, die het IMF en de Wereldbank vervangt. Beiden stammen uit een voorbije periode.’ Brown, ex-premier U.K. , april 2011

Er moet een wereldwijde overkoepelende financiële autoriteit komen die er voor zorgt dat de markten hun evenwicht kunnen terugvinden. Landen moeten hun nationale soevereiniteit prijsgeven.  Het is duidelijk, dat de gebeurtenissen vanaf het ontstaan van de financiële crisis in 2007 de planners van de nieuwe ordening in de kaart hebben gespeeld.

Het wordt tijd dat onze politici op een andere manier naar de overheidsschuld en het begrotingstekort gaan kijken. De problemen zijn wereldwijd en kunnen niet worden opgelost door bezuinigingen. Schrappen in de begroting is niets anders dan het paard achter de wagen spannen. Op elke  bezuinigingsronde zal daarom een nieuwe moeten volgen, omdat de economie onder druk wordt gezet als gevolg van de afnemende rol van de overheid. Vergeet niet, dat de overheid een grote werkgever is en dat veel van de verdwenen werkgelegenheid in de private sector is overgenomen door de publieke sector.

Beste parlementariërs, stop met dat nerveuze gedoe over de begroting en oplopende staatsschuld. Deze worden beheerst door krachten waarop u geen of onvoldoende invloed kunt uitoefenen. Crisis bestaat in het Chinees uit twee karakters. De betekenis hiervan is ‘gevaar’ en ‘kans’ Het is echt de hoogste tijd om naar de kans zijde van de crisis te kijken, want die is er! 

Breng het geldscheppingsproces onder publieke democratische controle, door de Nederlandse Bank onafhankelijk te maken van de Europese Centrale Bank. Breng rentevrij geld in circulatie via de Nederlandse Bank op basis van fiat door het Nederlandse parlement. – Zorg ervoor dat er voldoende geld in circulatie wordt gebracht om te voorzien in de behoefte van de Nederlandse economie, niet meer en niet minder.

– Verbiedt speculatie met financiële producten.

– Neem commerciële banken het recht om geld door schuld te scheppen af.

– Maak van commerciële banken doelmatige geld distribuerende instellingen, die op basis van maatschappelijke verantwoordelijkheid opereren.

– Zorg ervoor dat een klimaat wordt gecreëerd in Nederland, waarin innovatie, welzijn en welbevinden worden bevorderd.

– Bevorder lokalisering van en het terugbrengen van de menselijke maat in de economie in het bijzonder op het gebied van voeding, onderwijs,  woningbouw, energievoorziening, detailhandel, ambachtelijke bedrijven en ouderen- en gezondheidszorg.

Deze maatregelen leiden niet tot ‘terug kruipen in de nationale  schulp’ zoals Gordon Brown heeft gezegd. Het is niets anders dan doorgaan op het punt waarop we de draad hebben losgelaten. De EU is een project dat voortkomt uit het megalomane denken van een kleine elite, die van Europa een economische grootmacht willen maken, de nationale soevereiniteit verwoestend en daarbij volledig voorbij gaand aan de verschillen in cultuur, infrastructuur, economische ontwikkeling enz. van de Europese landen. Het betekent evenmin, dat Nederland in een isolement gaat komen. Als Nederland door alle via Brussel geïnduceerde onrust het roer volledig kwijt zou raken en in een diepe economische depressie zou raken, dan is dat niet alleen slecht voor de Nederlandse bevolking zelf, maar het betekent ook, dat ons land niet bij machte is om andere landen, zoals Griekenland en Portugal  te helpen in hun economische ontwikkeling. Want hoe haal je een ander uit de put als je er zelf in zit?

Dit artikel verscheen eerder op het weblog van Ad Broere. Volg Ad ook op Twitter