Coronavirus kan voedingsbodem zijn voor politieke verandering

In onze ruim 20 jaar in Washington was het een vertrouwde verschijning in het straatbeeld. De auto’s van de bedrijven die ongedierte verdelgen: Terminix, Bug Boys Pest Control en Biotech Pest Management. Maar eh…, ongedierte in zo’n bedaarde, welvarende Washingtonse buitenwijk?

Yep! Wij hadden een abonnement voor maandelijkse bestrijding van termieten. Geen wonder, 90 procent van de Amerikaanse huizen is van hout: Een paradijs voor vreetgrage termieten. Wij spreken uit ervaring!

Deze kleine knagers vreten je kozijnen en balken van binnenuit leeg. Als je het laat gaan, prik je er na verloop van tijd met je vinger zo een gat in. Onder de verflaag zit soms amper meer hout. Die wriemelende rotzakken weten hoe ze onopgemerkt moeten blijven.

Als je maandelijks de jongens van de pestcontrol betaalt, kun je deze rottigheid voorkomen. Je kunt ook ijzerenheinig besluiten dat níet te doen. Dat gaat lang goed, maar er komt een moment dat je wordt afgerekend voor je nalatigheid.

Onverzekerde arme sloebers De Amerikaanse samenleving lijkt op een door kwaadaardige termieten aangevreten huis. De coronacrisis maakt dit pijnlijk duidelijk. De rot van binnenuit is al ver gevorderd. Het vernietigende virus vreet steeds grotere gaten in de uitgeholde sociale structuur van de Amerikaanse samenleving.

Die termieten duiken op bij Republikeinen en Democraten Ze hebben geen voorkeur voor arme of rijke buurten. Iedereen is mogelijk slachtoffer. Termieten en het Coronavirus leggen de kwetsbaarheid van hun slachtoffers meedogenloos bloot.

Een voorbeeld: Het belabberde zorgstelsel is een beschamend gebrek in de Amerikaanse samenleving. Dertig miljoen Amerikanen hebben geen zorgverzekering. Dan tel je nog niet de talloze mensen mee die zwaar onderverzekerd zijn en voor medische behandelingen dik moeten bij betalen.

Dan bedenk je jezelf wel drie keer voor je hulp van een arts inroept. Wat doe je dus bij corona-achtige verschijnselen? Niks.

Maar dan ben je toch een gevaar voor je omgeving? Zeker. Maar wat moet je anders?

Het resultaat is een schromelijke onderschatting van de omvang van de virusepidemie in de VS. Ook Obamacare heeft dit schrijnende tekort in “God’s Own Country” niet verholpen.

Welvarende Amerikanen sluiten liefst hun ogen voor dit bittere onrecht. Je kunt doen alsof het er niet is, zoals een huiseigenaar de opmars van termieten negeert. Wat kan het je schelen als ballenjongen, kamermeisje, kelner, loodgieter, parkeerwachter, schoonmaakster, tuinman of vuilnisophaler geen zorgverzekering of betaalde ziektedagen heeft. Dat is hún probleem. En lekker onzichtbaar. Je hebt er geen last van. Je bent immers onkwetsbaar.

Totdat het coronavirus zijn opwachting maakt: Geniepig, onzichtbaar, vernietigend. Daar kan Amerika’s welgestelde elite ineens níet omheen. De sociale onverschilligheid maakt plaats voor ongecontroleerde paniek. Want die onverzekerde arme sloebers zijn ineens een levensbedreiging voor verzekerde rijkaards. Met een beetje pech heeft de au-pair, cleaning-lady, huisschilder of klusjesman jouw doodvonnis op zak. Oei, dát was niet de bedoeling.

Aan de slag dus! De president die graag zijn afkeer preekt van de overheid maakt nu ineens een paar duizend miljard (!) dollar vrij om de schade te beperken. Geld speelt even geen rol. Het Republikeinse evangelie van de kleine overheid verdampt spontaan, nu de opmars van het vermetele virus geen halthoudt bij het hek van de megalomane MacMansions.

Daar wonen de maatschappelijke bofkonten die in politieke aanbidding op de knieën vallen voor het Republikeinse altaar van Donald Trump (“ik ben de Uitverkorene”). De stuitende maatschappelijke ongelijkheid beschouwen ze als de van god gegeven maatschappelijke ordening. Daar maak je je niet druk over, tenzij je in je eigen voortbestaan wordt bedreigd. Dan kan ineens alles.

Levensverwachting Over ongelijkheid gesproken: Een onderzoek naar het verschil in levensverwachting geeft een ronduit verbijsterend resultaat. Neem Chicago. Onderzoekers vergeleken bewoners van de rijkste en armste postcodes. In de welvarendste postcodes worden mensen gemiddeld 30 jaar (géén tikfout!) ouder dan hun medeburgers in de armste postcodegebieden. Andere steden geven een vergelijkbare uitkomst. Dat onrecht is bij CNN of FOX-tv nooit Breaking News. En het is zeker niet dringend genoeg voor een dagelijkse presidentiële persconferentie.

Deze bijtende ongelijkheid holt een samenleving op den duur uit. Het leidt tot sociale stress. Het wettelijk minimumloon ($ 7,25 per uur) is al sinds 2009 niet verhoogd. Ceo’s verdienen nu bijna 300 keer zo veel als hun gemiddelde werknemers (40 jaar geleden was dat dertig keer). De vanwege het coronavirus gesloten scholen zijn voor miljoenen kinderen een ramp: Zonder hun ontbijt en lunch op school dreigt honger. En dat in het rijkste land ter wereld…

Op 3 november beslissen de Amerikanen of Trump vier jaar mag blijven en de Republikeinen in de Senaat de baas blijven. Of zorgt de Corona-crisis voor een verschuiving in het politieke landschap?

Het kwaadaardige virus kan de voedingsbodem zijn voor politieke verandering. Vergeet niet hoe fragiel de coalitie was waarmee Donald Trump in 2016 nipt won van Hillary Clinton. Kijk ook naar de opiniepeilingen van de website FiveThirtyEight, die al drie jaar consequent akelig nieuws bevatten voor The Donald: zijn aanhang komt niet in de buurt van de 50 procent. Trump doet het slechter dan al zijn voorgangers teruggaand tot Harry Truman (1945-1953).

Even cynisch: Is het coronavirus toch stiekem Democratisch gezind? Het doodt immers vooral oudere kiezers (die zijn veelal Republikeins) en spaart jongeren (die moeten in grote meerderheid niks van Trump hebben). De smaak- en spraakmakende Generation Z en Millennials zijn veel progressiever dan de uitstervende Baby Boomers en Greatest Generation. Corona geeft een electoraal zetje in die richting.

Demografie duwt Amerika op den duur in progressieve richting. Met of zonder corona. Deze politieke aardverschuiving is een knagend onheil voor Donald Trump en zijn Republikeinen. Er staat geen politieke Pest Control paraat om die neergang te keren. De gestage uitholling van hun fiere, rechtse bouwwerk is op den duur onvermijdelijk en onstuitbaar.