Coalitiepartners komen met akkoord vol ultrarechtse illusiepolitiek

In de nacht van woensdag op donderdag, toen het overgrote deel van Nederland op één oor lag, brachten PVV, VVD, NSC en BBB hun hoofdlijnenakkoord naar buiten. Dat bestaat uit 26 pagina’s hoofdzakelijk bezuinigingen en terugdraaien van eerder genomen maatregelen. De hand van PVV-leider Wilders is duidelijk terug te zien: van uiterst strikte migratiebeperkingen, tot pro-Israëlische maatregelen en een meevaller voor de Efteling.

‘Als iets het daglicht niet kan verdragen, zou ik het ook in het holst van de nacht publiceren,’ schreef GL-PvdA-Kamerlid Kati Piri op X over het akkoord dat de naam ‘Hoop, lef en trots’ meekreeg. Daarin wordt direct in de inleiding genoemd dat het aankomende kabinet wil breken met het beleid van de afgelopen jaren. Oftewel, het beleid van de VVD van Dilan Yesilgöz. Een van de opvallende punten uit het akkoord is dan ook dat de Spreidingswet, het geesteskind van Yesilgöz’ VVD-collega Eric van der Burg dat nog maar net is ingevoerd, direct weer wordt afgeschaft. Van der Burg zelf bekende na afloop van de VVD-fractievergadering waarin akkoord werd gegaan met het ultrarechtse akkoord, te hebben gehuild omdat zijn werk ongedaan gemaakt is.

Behalve het afschaffen van de Spreidingswet komen de partijen met nog meer plannen om het immigratie- en asielbeleid verder te traineren. Zo kondigen ze een tijdelijke Asielcrisiswet aan waarbinnen extreme maatregelen worden aangekondigd, waaronder het volledig opschorten van de behandeling van alle asielaanvragen, iets wat volgens experts in strijd is met Europese wetgeving. Verder zijn er plannen voor strengere controles rond de buitengrenzen van de EU en snellere procedures voor uitzetting. Termen die het ongetwijfeld goed doen voor de xenofobe achterban, maar die in werkelijkheid al veel eerder zijn aangekondigd en ook worden uitgevoerd. In het akkoord staat ook dat het nareizen “fors beperkt” wordt. Yesilgöz trok de stekker uit het vorige kabinet met de glasharde leugen dat “nareis op nareis” moest worden beperkt, terwijl er in werkelijkheid nauwelijks sprake is van nareizigers.

BBB krijgt ook zijn zin. Het aanstaande kabinet wil “alles op alles” zetten om Europese richtlijnen voor natuurbescherming en het tegengaan van de klimaatcrisis aan te passen. Zo moeten de Natura 2000-gebieden worden herzien, mag de veestapel niet gedwongen inkrimpen en mogen boeren weer gebruik maken van een laag accijnstarief voor diesel. Boeren krijgen meer zeggenschap over de klimaatmaatregelen die ze moeten nemen. Ze werken immers "al eeuwen met de bodem, dieren, omgeving en natuur", aldus de partijen die daarmee volledig voorbijgaan aan de stikstofcrisis die mede veroorzaakt wordt door de grootschalige landbouw en veeteelt. Ook staat er in het akkoord dat Nederland qua klimaatbeleid niet meer per se voorop wil lopen in Europa. Het verhaal van Nederland als "braafste jongetje van de klas" is een fabel, keer op keer is gebleken dat de uitstoot van schadelijke stoffen vrijwel nergens in Europa zo hoog is als in Nederland. Verder mogen boeren niet meer gedwongen worden uitgekocht. Wel kunnen ze gebruikmaken van vrijwillige uitkoopregelingen, wat erop neerkomt dat boeren die met vroegpensioen willen dat met een riante afkoopsom kunnen doen.

Een van de meest omstreden aangekondigde maatregelen is dat het komende kabinet ‘zo snel mogelijk’ wil kijken wanneer de Nederlandse ambassade in Israël kan worden verplaatst van Tel Aviv naar Jeruzalem. Dit deed Donald Trump eerder ook al voor de Verenigde Staten, met grote protesten tot gevolg. De meeste landen kiezen ervoor hun ambassade in Tel Aviv te huisvesten vanwege de gevoelige status van Jeruzalem.

Andere aangekondigde maatregelen zijn onder meer dat er weer 130 kilometer per uur gereden mag worden, de hypotheekrenteaftrek wordt gehandhaafd en dat lesmateriaal in het onderwijs voortaan expliciet “politiek neutraal” moet zijn. Dat houdt mogelijk in dat scholieren via het onderwijs niet meer worden gewaarschuwd voor het gevaar van antirechtstatelijke partijen die worden geregeerd door alleenheersers. Verder hoeven vervuilende bedrijven niet meer te betalen voor hun CO2-uitstoot en moet de NPO structureel 100 miljoen euro inleveren en hervormen. Ook wordt het lage BTW-tarief in de culturele sector afgeschaft, met uitzondering van bioscopen en dagrecreatie, zoals pretparken. Dit laatste zou volgens een niet nader genoemde VVD'er te maken hebben Wilders' voorliefde voor de Efteling.