Als het kabinet valt, dan zullen de andere partijen er alles aan doen om NSC de schuld in de schoenen te schuiven. Dat valt op te maken uit twee publicaties van De Telegraaf en Nieuwsuur. De Telegraaf, die al vanaf het begin van de formatie vindt dat NSC niet (extreem)rechts genoeg is, schrijft op gezag van coalitiebronnen dat de partij van Pieter Omtzigt het ‘asieldossier saboteert’.
“In de coalitie klinken beschuldigingen aan het adres van NSC over sabotage op het asieldossier. Er wordt gesproken over pogingen om ’dingen prematuur kapot te maken’. „Als nieuwe asielinformatie zou worden gedeeld met NSC, wordt alles stuk gelekt.” Vooral minister Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken) wordt door haar coalitiepartners met argusogen bekeken. (…) Dat Uitermark grote moeite heeft met de ’noodwetdiscussie’ wordt evenwel niet onder stoelen of banken gestoken. Ze zou er ’nog geharnaster’ in zitten dan haar partijleider Pieter Omtzigt, die de noodwet eigenlijk ook niet wil.”
Ondertussen kwam Nieuwsuur donderdag met een reconstructie van de befaamde crisisnacht over de begroting. Volgens het actualiteitenprogramma was het kabinet die nacht bijna gevallen, omdat VVD en NSC recht tegenover elkaar stonden.
“De ruzie richtte zich op de koopkracht van werkenden en mensen met een uitkering. De VVD wilde dat werkenden er volgend jaar meer op vooruit zouden gaan dan mensen met een uitkering. NSC vond het juist belangrijk dat werklozen en gepensioneerden een mooi koopkrachtplusje zouden krijgen. Dit conflict leidde ertoe dat Omtzigt besloot dat hij de begroting niet zou steunen.”
Volgens de coalitiebronnen van Nieuwsuur redde Geert Wilders het kabinet door Omtzigt apart te nemen. De NSC-leider ging vervolgens akkoord met de begroting en liet de gepensioneerden en mensen zonder baan in de steek.
Het kabinet stevent af op een crisis over het uitroepen van de asielcrisis. Hoewel een crisis impliceert dat er geen moment gewacht kan worden met maatregelen, is minister Marjolein Faber van Vreemdelingenhaat al maanden bezig om een “dragende motivering” te verzinnen om noodwetgeving te rechtvaardigen.
Dagblad Trouw schrijft: “Bij NSC en VVD gelooft inmiddels niemand meer in een dragende motivering. De twee coalitiepartijen dringen er daarom op aan ook een normale wet voor te bereiden, die dan met gezwinde spoed kan worden behandeld – een spoedwet. Maar PVV-leider Wilders houdt voet bij stuk, in steeds fellere bewoordingen bovendien.”
De Telegraaf heeft een andere lezing van de verhoudingen binnen de coalitie. De krant schrijft dat de VVD wel voor een noodwet is. Net als de BBB’ers zou Dilan Yesilgöz van mening zijn dat Wilders in deze kwestie gelijk heeft. Haar voorstel om ook te kijken naar een spoedwet zou niet meer dan een “achterdeurtje” zijn.