Coalitie laat woningzoekenden en huurders in de kou staan

We hebben een tekort van ruim 300.000 woningen in Nederland. Dat is ongeveer de stad Rotterdam aan woningen. De huizen die er zijn, zijn voor veel huurders en starters te duur. Toch blijft het kabinet achterover leunen. Minister Ollongren legde zelfs een aangenomen motie in de Eerste Kamer voor huurbevriezing naast zich neer. Dinsdag gaat ze daar met de Kamer over in debat.

De coronacrisis zet de wooncrisis nog eens op scherp. Het belang van de zekerheid van een veilig dak boven het hoofd wordt onderstreept met een recessie op komst. Bij huurders die hun inkomen zien dalen, neemt wonen straks een nog grotere hap uit het besteedbaar inkomen. Het NIBUD becijferde vorig jaar al dat voor 800.000 huishoudens de huur zo hoog is dat andere basisuitgaven niet meer gedaan kunnen worden.

Onder druk van de in 2013 ingevoerde verhuurderheffing, de belasting over sociale huurwoningen, halveerde de nieuwbouw bij corporaties en liepen de huurprijzen de afgelopen jaren hard op. Corporaties hadden zonder de heffing gemiddeld bij elke huurder per maand 70 euro minder huur hoeven te innen, of hadden ruim 93.000 woningen extra kunnen bouwen. Maar doordat meer huishoudens een lager inkomen krijgen zal de vraag naar betaalbare huur alleen maar oplopen. Terwijl het aanbod juist afneemt. In vijf jaar tijd zijn 100.000 sociale huurwoningen verdwenen. Woningen werden verkocht, lekten weg naar de vrije sector, of werden gesloopt terwijl er veel te weinig is gebouwd. Dat was beleid.

Ons land bevindt zich midden in een wooncrisis en de bouw dreigt de komende jaren opnieuw stil te vallen en het kabinet doet maar geen geen voorstellen om deze wooncrisis echt het hoofd te bieden. De coalitie blokkeerde recent moties om de verhuurderheffing te schrappen zodat er meer gebouwd kon worden en de huurstijging kon worden beperkt. Zelfs een motie om een succesvolle kortingsregeling te behouden, waarbij corporaties voor investeringen in nieuwbouw korting kregen op de verhuurderheffing, haalde het niet. Een door de Eerste Kamer aangenomen motie om zittende huurders te ontzien door de huren te bevriezen, wordt door de minister gewoonweg niet uitgevoerd. Verder dan de belofte van ‘maatwerk’ waarbij huurders nergens aanspraak op kunnen maken maar afhankelijk zijn van de goede wil van de verhuurder komt het niet. In de praktijk komt dat vooral neer op betaalregelingen voor huurders die de huur echt niet meer kunnen betalen, bij wie de pindakaas al niet meer op tafel stond. Voor huurders die, door op de rest van hun leven te bezuinigen, de huur wel kunnen blijven overmaken, ziet de minister geen noodzaak om in beweging te komen.

De urgentie om echt werk te maken van de betaalbaarheid van huren ontbreekt bij de coalitiepartijen volledig. Dat is opmerkelijk, omdat drie van de vier coalitiepartijen wel degelijk inzien dat de verhuurderheffing een enorme sta-in-de-weg is voor betaalbaar wonen. Alleen de VVD blijft heilig overtuigd in de strijd tegen de sociale huursector. Het lijkt er echter wel op dat CDA, ChristenUnie en D66 zich in de houdgreep laten houden. Waarom dat gebeurd is niet duidelijk. Wel dat het ten koste gaat van huurders en woningzoekenden.

Bij de Woonbond komen dagelijkse vele e-mails en telefoontjes binnen van huurders die zich enorme zorgen maken over de huurverhoging die gepland staat voor 1 juli. De Woonbond roept het kabinet op om de motie onverkort uit te voeren, de huren te bevriezen en de corporaties hiervoor te compenseren door de verhuurderheffing te schrappen. Als ze echt menen dat we samen door deze crisis heen moeten komen, is het de hoogste tijd huurders en woningzoekenden serieus te nemen en de hand te reiken. Vooralsnog laat het kabinet hen in de kou staan.