Christenen gekwetst en woedend over spotten met Jezus bij opening Olympische Spelen, maar klopt dat?

Zowel PVV-leider Geert Wilders als CU-lid Don Ceder reageerden woest dan wel gekwetst op de spectaculaire opening van de Olympische Spelen omdat ze in een van de taferelen het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci meenden te herkennen. Don Ceder legde op het volgens critici duivelse medium X een hele geloofsverklaring af waarin hij het schilderij het Laatste Avondmaal naast het beeld van de iconische opening zet en concludeert dat de laatste scène bedoeld is om christenen te kwetsen. Hij noemt het 'laf': "Een ander punt dat de lafheid benadrukt is dat (opnieuw) christenen het mikpunt zijn van bespotting. Dat is een keus, maar als je echt moedig en risqué wilt zijn en de vrijheid van expressie wil benadrukken had je ook andere religies kunnen bespotten. Denk aan de islam of hindoeïsme etc."

Ook Geert Wilders gaat natuurlijk tekeer net als veel andere extreemrechtse politici en commentatoren. Wierd Duk bijvoorbeeld, die zichzelf op zijn eigen Twitterpagina vergelijkt met Jezus (serieus), spreekt er ook schande van.

De maker van het spektakel, Thomas Jolly, laat zich in een reactie niet specifiek uit over de inspiratie voor het tafereel en zegt alleen dat het de bedoeling was zoveel mogelijk diversiteit te tonen. Op de brug aan het diner was een bonte verzameling types te zien, gehost door een vrouwelijke dj die dan op de plaats van Jezus zou zitten.

Maar gaat het wel om het schilderij van Da Vinci? Dat werk is een fresco in een kerk te Milaan. Een link met de Spelen is er niet. De organisatie liet al tijdens de show weten dat in het tafereel de Griekse god Dionysus te zien is. Die mythische figuur, die op de brug naakt een lied over vrede zingt, is ook wel bekend als Bacchus en de god van de wijn. Ter ere van hem werden in Griekenland grote feesten gehouden. Dergelijke feesttaferelen waren tijdens de Renaissance en de 16e eeuw zeer populair bij kunstenaars, onder meer de Nederlanden. Het Louvre bezit er verschillende uitbeeldingen van waaronder van Hendrick van Balen (hieronder) en Hendrick de Clerck.

Net als op de brug zijn er gasten te zien die vrijwel naakt zijn, op een blauwe doek na. Op een van de feesten, gehouden op de Olympus(!) vindt onder meer het Oordeel van Paris plaats. Op Facebook legt Taylor Driskill Pafford uit dat de setting op de brug daar naar verwijst.

Het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci vertoont wel overeenkomsten met de afbeeldingen van het feest der goden. Het gaat in beide gevallen om een banket, een lange tafel waaraan de gasten zitten. Maar daar houdt de overeenkomst niet op. Er zijn namelijk opvallende overlappingen tussen het verhaal van Jezus en dat van Dionysus. Als kind ontsnapten beiden aan een moordpoging door een boze koning. Beiden hielden van wijn. Christenen geloven zelfs dat Jezus in staat was de moleculaire samenstelling van water dusdanig te veranderen dat het in wijn veranderde.

Dionysus werd uiteindelijk gedood en opgegeten door de Titanen. Wijn werd daarna door de toneelschrijver Euripides (485-406 vóór Christus) gezien als het symbool van het bloed van Dionysus. Precies zoals ook verteld in het evangelie over het laatste avondmaal van Jezus. Die deelt brood en wijn uit aan zijn leerlingen en zegt dat het zijn lichaam en bloed is. Het is dan ook verre van uitgesloten dat de vertelling van het laatste avondmaal eigenlijk is gebaseerd op de oude Griekse mythe.

Dus ja, de voorstelling tijdens de Olympische Spelen had ook iets te maken met Jezus, maar toch anders dan de gekwetste christenen denken.

Christenen hebben wel al lang een moeizame relatie met de Spelen. In 1925 werd op initiatief van de christelijke partijen financiering van de Spelen in Amsterdam verboden omdat het een "heidens evenement" zou zijn. Een nationale inzamelingsactie redde de Spelen alsnog.

Update:

Een Amerikaans telecombedrijf cancelt de Olympische Spelen omdat het denkt dat Jezus gepersifleerd werd. Zoals bekend zijn fanatieke gelovigen snel gekwetst, onder het mom van bescherming van hun religie. Media als het AD gaan dan ook gewoon door met het verspreiden van de door (extreem)rechtse politie aangejaagde veronderstelling dat het gaat om een parodie op het Laatste Avondmaal. De organisatie Olympische Spelen benadrukt nog eens dat dat niet het geval is maar is zo sportief te stellen: "Als mensen dat als aanstootgevend hebben ervaren, dan spijt dat ons echt."

Update 16:20

Inmiddels heeft de maker Thomas Jolly bij de rechtse tv-zender BFMTV nogmaals uitgelegd dat de voorstelling niet geïnspireerd is door het Laatste Avondmaal:

"Ik denk dat het heel duidelijk was: Dionysus arriveert aan deze tafel. Hij is daar, omdat hij de god van het feest is (...), van de wijn, en vader van Sequana, de godin verbonden met de rivier. Het idee was eerder om een ​​groot festival te houden, gekoppeld aan de goden van Olympus... Olympisme... Je zult bij mij nooit de wens vinden om te spotten, om wat dan ook te kleineren. Ik wilde een ceremonie houden die juist herstelt, die verbindt.”