Christenen eisen respect voor hun religie maar tonen ze het ook zelf?
De herinterpretatie van het Laatste Avondmaal tijdens de openingsceremonie van de Olympische Spelen in Parijs heeft tot controverse geleid. Door dragqueens, een volle vrouw en een transmodel te presenteren in een scène die traditioneel religieus van aard is, heeft het gevoelens van verontwaardiging en belediging opgeroepen. Deze gevoelens zijn uiteraard subjectief en het is niet aan mij of anderen om te bepalen of iemand zich wel of niet beledigd zou moeten voelen. Ik voel me echter wel geroepen om de scène vanuit een ander perspectief te belichten, zodat de gevoelens wellicht wat verzacht kunnen worden.
Laten we allereerst op z’n minst uitgaan van de goede bedoelingen van de kunstenaars, en dat het niet de intentie was om de spot te drijven met het christendom of enig ander geloof. Het ligt meer voor de hand te denken dat het de bedoeling was om een boodschap van inclusiviteit, diversiteit en moderne interpretatie te communiceren: ieder mens hoort erbij, ongeacht lichaamsvormen of genderidentiteit, en iedereen heeft een plek aan tafel. Zo beschouwd doet de scène onverminderd recht aan christelijke waarden als liefde en compassie.
De artistieke keuze van diverse lichamen en identiteiten in een heilige context is een daad van emancipatie en empowerment. Het geeft stem en zichtbaarheid aan groepen die vaak gemarginaliseerd of gestigmatiseerd worden. Het benadrukt misschien wel dat heiligheid en goddelijkheid niet beperkt zijn tot één enkele vorm of interpretatie.
De Olympische Spelen erkennen de waarde en waardigheid van alle mensen, ongeacht uiterlijke kenmerken, genderidentiteit, seksuele geaardheid of afkomst. Dit is een krachtig signaal dat iedereen, ongeacht hun verschillen, deel uitmaakt van onze gedeelde menselijkheid. Dat is normaal, of zou dat moeten zijn.
De keuze om een traditioneel religieus beeld te herinterpreteren is misschien wel een oproep tot reflectie en verandering. Het daagt ons uit om onze vooroordelen en vastgeroeste overtuigingen te herzien. Deze artistieke keuze moedigt ons aan om open te staan voor nieuwe perspectieven en om een inclusievere en meer accepterende samenleving te creëren.
Wat maakt iets heilig? Is het de vorm, de traditie, of zijn het de onderliggende waarden en betekenissen? Is de vorm en is de interpretatie van een religieus beeld statisch, of kan het veranderen door de tijd heen? Kan het worden aangepast aan de culturele en sociale context van de huidige tijd?
De herinterpretatie van het Laatste Avondmaal tijdens de Olympische Spelen is wellicht een stap in moderner denken. Het plaatst een traditioneel beeld in een hedendaagse context, en benadrukt daarmee dat heiligheid en goddelijkheid niet noodzakelijkerwijs beperkt zijn tot één enkele vorm of interpretatie. Door nieuwe figuren en identiteiten te integreren, vieren we de universaliteit van heilige waarden zoals liefde en compassie, en dat hoeft niet bedreigend te zijn voor iemands identiteit en wereldbeeld.
Waarom zou iets alleen dan respectvol zijn als het op traditionele wijze wordt weergegeven? Net zoals christenen respect vragen voor hun symbolen, kan deze herinterpretatie worden gezien als een poging om respect en erkenning te tonen voor andere vormen van identiteit en expressie die vaak aan de zijlijn staan. De traditionele waarden worden hiermee niet ondermijnd. Het kan prima naast elkaar bestaan.