China kan in het machtsspel over aardmetalen weleens de lachende derde zijn

Ruzie in Witte Huis met Zelensky toont de wereld economische zwakke plek van VS.

Trump en Vance winden er geen doekjes om dat ze op ramkoers zijn met Oekraïne en Europa. De betekenis van Make America Great Again (MAGA) zullen alle handelspartners van de VS in de wereld gaan merken. De grootste economische en militaire macht ter wereld gaat er vanuit dat ze alles door hun machtspositie zonder slag of stoot kunnen afdwingen bij hun bondgenoten om die positie te kunnen handhaven, vanwege de nucleaire beschermingsparaplu tegen potentiële vijanden die de VS haar bondgenoten tot nu toe heeft geboden.

Die nucleaire bescherming is nu voor Oekraïne, Europa en de NAVO-bondgenoten uiterst ongewis geworden en brengt voor Oekraïne en Europa veel onzekerheid over haar toekomstige veiligheid tegenover Rusland.

De Amerikaanse economie heeft één uitermate kwetsbare plek ten opzichte van de Chinese economie, haar economische vijand op de wereldmarkt. Over schaarse aardmetalen beschikt de VS nauwelijks. China daarentegen wel. Die grondstoffen zijn nodig in tal van producten en dat maakt de toekomstige concurrentiepositie van de VS jegens China uitermate zwak. Trump erkent dat ook.

Oekraïne heeft die aardmetalen wel en daarom wil Trump ten koste van alles snel een deal over die aardmetalen met Oekraïne sluiten. Als drukmiddel zet hij de joker van een staakt-het-vuren in de oorlog in Oekraïne in. Waarbij de VS en Rusland inmiddels goede maatjes zijn geworden om daarmee Rusland alvast wat meer op afstand te zetten van China. Oekraïne mag daar de prijs voor betalen met een onduidelijke toezegging over een staakt-het-vuren, waarvan nog geheel niets bekend is of vaststaat.

De wereld heeft kunnen zien hoe de VS hun machtspositie gebruiken tegenover een relatief klein land dat in oorlog is met zijn agressor Rusland. Zelensky moest dankbaar zijn en gewoon onder het streepje maar tekenen. Zonder enige zekerheid over Amerikaanse bescherming als Rusland de nog te maken vredesafspraken zou schenden.

Oekraïne heeft met haar aardmetalen letterlijk goud en een sterke troefkaart in handen op de economische wereldmarkt. Zowel voor Rusland, China en de VS. De VS denken dat ze door de openlijke vernedering van Zelensky als gekozen leider van een land in oorlog, het snelste aan de aardmetalen kunnen komen. Want Oekraïne is ook met steun van het zwakkere en verdeelde Europa militair kansloos tegen het sterkere Rusland. Een politieke en economische misvatting.

Crisissituaties nopen soms tot rigoureus omdenken. China heeft economisch belang bij Europa en bij een economisch zwakker Amerika. Soms leveren nieuwe invalshoeken en het loslaten van oude denkmodellen in een snel veranderende wereldorde verrassend goede inzichten op.

Dat kan ook Amerika wakker schudden dat niet alles in de wereld te koop is en waarover deals gesloten kunnen worden. Er is altijd concurrentie van anderen die ook transactioneel denken en handelen. Dat besef moet in de VS nog indalen.