Pieter Omtzigt is een ‘psychopaat’, een ‘teringhond’ en hij is ‘labiel’. In een memo aan de evaluatiecommissie van het CDA – dat zich graag de partij van fatsoen, normen en waarden noemt – haalt Omtzigt hard uit naar partijgenoten die hem op deze manier hebben geclassificeerd. De CDA’er las hoe over hem gesproken werd in communicatie tussen CDA-fractiemedewerkers en -leden. De 76 pagina’s tellende vertrouwelijke memo over wat volgens Omtzigt de koers van de partij zou moeten zijn, is in handen van De Limburger. Omtzigt schrijft zich binnen de partij niet gewaardeerd te voelen en op sommige momenten ‘ronduit onveilig’. De memo is gericht aan de commissie Spies die de interne lijsttrekkersverkiezing onderzoekt.
De krant publiceert onder meer een appgesprek waarin een CDA’er laat weten wat hij van de persoonlijke verkiezingsposter van Omtzigt vond: Een ‘focking eikel met die nazi-posters’. In andere gesprekken wordt hij een ‘klootzak’ genoemd en ook werden op CDA-locaties Hitlersnorren op het gezicht van Omtzigt getekend. Tijdens de sollicitatieprocedure voor de CDA-kieslijst werd kandidaten expliciet gevraagd of ze achter Omtzigt stonden. Wie ja zei, kwam lager op de lijst terecht.
Ook legt Pieter Omtzigt in de memo een bom onder het lijsttrekkerschap van Wopke Hoekstra. Volgens Omtzigt is een bijdrage van bijna een miljoen euro aan de campagnekas, niet geregistreerd bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en afkomstig van slechts drie personen. Het geld zou bedoeld zijn om de agenda van Hoekstra te bevorderen binnen het CDA. Daarnaast zouden de sponsoren het vertrek van Hugo de Jonge als lijsttrekker hebben bepleit. Grote schenkingen moeten wettelijk gemeld worden. De Limburger schrijft dat Omtzigt het schenkingsoverzicht van zijn eigen partij opvroeg, maar vervolgens de sponsoren nergens terugvond.
Pandemieprofiteur Sywert van Lienden krijgt, zonder overigens bij naam genoemd te worden, ook een sneer van Omtzigt. In de memo schrijft hij:
"Door het gebrek aan een inhoudelijk debat en een‘denktank’ van prominenten binnen de partij loopt het CDA ernstig gevaar dat zijn beleid in toenemende mate bepaald gaat worden door buitenstaanders, lobbyisten die uiteindelijk zelfs ‘meeschrijven’ aan het verkiezingsprogramma, zonder dat daarin nog een duidelijke CDA-lijn kan worden ontdekt."
Volgens Omtzigt zorgt de toetreding van de Sywerts van Lienden van deze wereld die niets op lijken te hebben met partijwaarden als inclusiviteit, solidariteit en rentmeesterschap, ervoor dat het bestaan van de partij in gevaar komt. Die verliest haar ‘kompas waardoor men te maken krijgt met een zwalkend beleid’.
Omtzigt blikt ook terug op enkele gebeurtenissen uit de afgelopen jaren. Bijvoorbeeld de periode net na de kabinetsformatie van 2017. Direct erna werd Omtzigt tot zijn eigen grote verbazing het woordvoerderschap financiën ontnomen door het CDA, ten faveure van Evert-Jan Slootweg. Daarover schrijft Omtzigt:
"Tot mijn verbazing werd Evert Jan woordvoerder financiën en mocht ik, als gepromoveerd econometrist en na meer dan 10 jaar Kamerlidmaatschap eindelijk woordvoerder financiën, het woordvoerderschap na een korte periode weer afstaan. Ik kan me niet herinneren dat iemand ooit zijn woordvoerderschap financiën is ontnomen. Feitelijk hing ik er dus maar bij de partijtop [sic]."
Ook het toeslagenschandaal bij de Belastingdienst komt aan bod, de affaire die leidde tot de uiteindelijke val van het kabinet Rutte III. Het waren Omtzigt en SP-collega Renske Leijten die – geflankeerd door Farid Azarkan (DENK) – het voortouw namen in het ontrafelen van het schandaal. Daarbij kregen zij de nodige tegenwerking te verduren, ook door CDA-bewindslieden. Zo was het met de ‘actieve medewerking van een CDA bewindspersoon (Grapperhaus)’ dat ‘elke truc uit de kast gehaald’ werd om gevraagde informatie niet te geven. Ook waren het CDA’ers in het kabinet die weigerden moties van Omtzigt om informatie te verstrekken, uit te voeren. Omtzigt concludeert snoeihard over de voorlopige afhandeling van het schandaal:
"En ook nu alles op tafel ligt, is er binnen het CDA (kabinet, fractie, WI) nog weinig reflectie over wat dit schandaal nu betekent voor de rechtsstaat en het bestuur. Men brandt er kennelijk zijn vingers liever niet aan. Maar het gaat hierover het fundament waarvoor de politiek en de rechtsstaat dienen: een fatsoenlijke, rechtvaardige behandeling van alle burgers."
Vanuit het CDA is gereageerd door interim partijvoorzitter Marnix van Rij. Hij zegt afstand te nemen van de scheldpartijen aan het adres van Omtzigt en laat ook weten dat de leden van de commissie Spies zeggen niet gelekt te hebben:
"Naar aanleiding van de publicatie van Telegraaf en Limburger kan ik melden dat het genoemde stuk door Pieter Omtzigt op persoonlijke titel is gemaakt. Dit stuk is door Pieter Omtzigt aan de Commissie Spies, die de evaluatie van de verkiezingen uitvoert, verstrekt. De bijdrage van Pieter Omtzigt zal worden betrokken bij de evaluatie net als alle andere bijdragen van CDA-ers. Niemand van de CDA-top heeft dit document eerder ontvangen dan na de publicatie van deze middag. Commissievoorzitter Spies laat weten dat het genoemde stuk nog niet door de commissie is besproken en dat het uitgesloten is dat het stuk vanuit de leden van deze commissie is verspreid. De passages in het document met uitspraken van mogelijk CDA-leden over Pieter Omtzigt zijn CDA onwaardig en daar neem ik als voorzitter met kracht afstand van. De commissie Spies is nog bezig met het het opstellen van haar rapportage en daarna zal dit in het landelijk bestuur van het CDA worden besproken en daarna gepresenteerd. De commissie rond het rapport voor het zomerreces af."