Btw-verhoging zorgt voor verschraling cultuursector

Zouden de stemmers die een rood bolletje hebben ingekleurd bij een naam die beloofde ‘het allemaal anders te gaan doen’ zich dat destijds hebben gerealiseerd?

Ter introductie van de nieuwe tekenopdracht stond er een kennismaking met de schilderijen van Vincent van Gogh op het lesprogramma. Ik vroeg aan de brugklasleerlingen wie deze beroemde schilder kende. Het is immers een gouden regel om als docent de voorkennis van de leerlingen te testen en zodoende het instapniveau van de daaropvolgende theorie te bepalen. Bijna alle vingers gingen de lucht in. Jonathan combineerde deze actie met de wijze vraag ‘of dat die van dat oor was?’ Ik bevestigde dat het de schilder was die bij zichzelf een oor had afgesneden. “Maar gelukkig kennen we deze kunstenaar ook van zijn bijzondere schilderijen”, sloot ik aan op zijn spontane reactie, terwijl ik op het whiteboard een greep uit het rijke schilders-oeuvre van de grootmeester liet zien.

We wisten van tevoren niet wat we ervan konden verwachten; het was immers de eerste keer dat mijn collega en ik de tekenopdracht met betrekking tot het werk van Vincent van Gogh gingen uitvoeren. Nadat de brugklasleerlingen eerder in het schooljaar al kennis hadden gemaakt met materialen als kleurpotloden, stiften, inkt en plakkaatverf, zou deze opdracht worden uitgewerkt met wascokrijtjes op zwart tekenpapier. Elke leerling kreeg tevens een willekeurig voorbeeld van een schilderij van van Gogh uitgedeeld. Het was de bedoeling dat ze goed gingen bekijken hoe de schilderijen waren opgebouwd en hoe hij de verf had verwerkt. Na een aantal lessen keken we vol trots naar de bijzondere en diverse eindresultaten. De opdracht was meer dan geslaagd. Luc verzekerde me: “Meneer, dit is de mooiste tekening die ik in mijn leven heb gemaakt. Ik geef hem cadeau aan mijn moeder!”

Deze opdracht maakten de leerlingen in juni van het vorige schooljaar. Ondertussen gonsde het in de media al van de geruchten dat het nieuwe kabinet een btw-verhoging wilde gaan doorvoeren van 9 naar 21 procent op veel zaken die het leven de moeite waard maken, zorgen voor een verrijking van de geest en dus ook een weldaad zijn voor het gehele lichaam. Denk hierbij onder andere aan het bezoeken van theatervoorstellingen, musea en festivals, het lezen van boeken, kranten en tijdschriften en het ondernemen van diverse sportactiviteiten. Kortom, dit gaat dus niet alleen kunst- en cultuurminnend Nederland voelen, maar vrijwel iedereen. Links- of rechtsom. Zouden de stemmers die een rood bolletje hebben ingekleurd bij een naam die beloofde ‘het allemaal anders te gaan doen’ zich dat destijds hebben gerealiseerd?

In dagblad De Limburger las ik daarnaast een artikel dat het Van Gogh Museum in Amsterdam een rem gaat zetten op het aantal bezoekers. Waar het ongekend populaire museum voor de coronapandemie recordaantallen van 2,1 miljoen bezoekers trok, zal dat nu worden ingeperkt tot maximaal vijfduizend per dag, ‘om niet aan het eigen succes ten onder te gaan’, aldus museumdirecteur Emile Gordenker. Uit cijfers van de Museumvereniging blijkt dat de algehele bezoekersaantallen vóór corona al een stijgende lijn lieten zien. Tijdens de coronajaren kwam hier abrupt een einde aan, met grote verliezen als gevolg. In de Museumcijfers uit 2022 stond daarnaast al te lezen dat de toegankelijkheid van musea onder druk komt te staan als de toegangsprijzen verhoogd moeten worden. Een vooruitziende blik; er was destijds immers nog geen sprake van kabinet Schoof.

Momenteel weten we nog niet of de gevreesde btw-plannen definitief doorgang zullen gaan vinden. Eerst zullen de Tweede en Eerste Kamer het nieuwe wetsvoorstel moeten gaan aannemen. Wat ik wél alvast weet, is dat de Van Gogh-opdracht ook dit schooljaar op het programma van de nieuwe brugklassers staat. Want elk gevoel van creatieve trots bij de leerlingen staat vrij van welke btw-verhoging dan ook en bol van de leerzame succeservaringen voor de toekomst.