Brigitte in Europa, hoe een kersverse volksvertegenwoordiger te werk gaat in Brussel
Heel veel wetgeving komt tegenwoordig uit Brussel en het Europees Parlement heeft daar vaak een beslissende stem in, maar de journalistieke aandacht ervoor blijft enorm achter. Wie zijn die mensen in het Europees Parlement? Wat doen ze? Wat heeft hun werk voor zin? Er lopen in Den Haag tientallen parlementaire journalisten rond en slechts een fractie daarvan in Brussel. Ze hebben het nog druk ook: het Europees Parlement is niet de enige Brusselse instelling die schreeuwt om aandacht.
En dus hebben Europarlementariërs het publicitair moeilijk: vrijwel alle aandacht gaat naar nationale politiek en als het over Brussel gaat zijn het vooral topontmoetingen of een klein aantal controversiële dossiers. Het gaat nooit over het dagelijkse wetgevende werk dat al die andere Europarlementariërs doen. Niet zo gek dat vrijwel niemand begrijpt hoe dit parlement werkt en wat je eraan hebt. Tijd voor een poging het Europees Parlement eens wat diepgaander te bekijken.
Als we Brussel willen begrijpen, kunnen we dat het beste doen door de ogen van iemand die voor het eerst in het Europees Parlement zit. Iemand die nog geen onderdeel is van de Brusselse bubbel en nog onbevangen naar dit werk kan kijken. Iemand die nog niet alle finesses van Brussel kent en nog moet ontdekken hoe je dat doet: ‘Europarlementariër zijn’. Hoe moet dat eigenlijk? En hoe ontwikkelt zoiets zich door de tijd? Wat zijn je ambities uit de begindagen waard? Welke rol spelen ze?
Moeilijk kiezen
Het nieuwe Europees Parlement is vorige week geïnstalleerd. De instelling is immens groot en dus is de vraag waar te beginnen. In mijn hoofd spreekt een oud-collega me toe: ‘houd het klein’. Bekijk één Europarlementariër, niet allemaal. In wetenschappelijke termen heet zoiets een case-studie. Hoe iemand te kiezen? De studieboeken over onderzoeksmethodologie zeggen dat zo’n onderzoek volledig afhankelijk is van de keuze van het voorbeeld. Hoe weet je dat je goed kiest?
Als je op zoek bent naar een frisse blik op Brussel, kwalificeren veel Nederlanders in Brussel niet: ze zijn bijvoorbeeld aan hun tweede mandaat begonnen. Anderen werkten er al. Als je eerder beleidsmedewerker was, kun je je maar nauwelijks verwonderen over hoe Europarlementariërs de kiezers proberen te vertegenwoordigen. Ook Europarlementariërs die geen serieus werk van hun mandaat maken zijn ongeschikt, want ze zijn niet representatief voor de rest. Zo valt de PVV af. Als ze al mee zouden willen doen.
De lijst met mogelijke namen is dus kort. Zo’n project doen met iemand die je helemaal niet kent en misschien wel helemaal niet mag, is ook geen goed plan. Opeens wist ik het. Begin dit jaar kwam ik bij de nieuwjaarsborrel van D66 Brigitte van den Berg tegen. We hadden een leuk gesprek. Ze stond op de advieslijst op de tweede plaats. De leden hebben haar later op plek drie gezet, maar D66 haalde drie zetels en zo kwam ze alsnog in het Europees Parlement.
Brusselse ambities
Ik stuur mijn verzoek naar de Brusselse D66-persvoorlichter. Al binnen een kwartier hoor ik dat Brigitte graag meewerkt. Dit is het begin van een serie: Brigitte in Europa, een oprechte poging om de wereld van een Europarlementariër te reconstrueren en te doorgronden. Wat is en doet een Europarlementariër, hoe ziet Brussel er door de ogen van een Europarlementariër uit en hoe vind je daar je draai? Wat komt er op je pad en welke kansen krijg je? En welke niet?
Hoe met zo’n serie te beginnen? Natuurlijk met de ambities die Brigitte op haar eigen flyer had staan. Ze schreef dat Europa vaak begint met een persoonlijke ervaring. Ze wil dat alle Europese jongeren voor hun twintigste een Europese uitwisseling beleven, juist als ze geen universitaire opleiding doen. Brigitte wil daarnaast een duurzame toekomst die hand in hand gaat met een sterke economie en betaalbaar wonen. Brede welvaart en vergroening moeten volgens haar samengaan.
Brigitte staat net als D66 achter Oekraïne: ze wil Europese waarden en mensenrechten verdedigen. Ze denkt dat Europa ‘work in progress’ is, houdt van mensen, wil hun drijfveren achterhalen en van daaruit een stap vooruitzetten. Bij dossiers als Tata Steel – waar ze als wethouder mee bezig was – moet je verschillen overbruggen. Dat wil ze ook in Europa doen. Ze denkt resultaat te behalen ‘door verbinding, met authenticiteit en realisme’. Hoe gaat ze dat aanpakken?
Dat gaan we de komende tijd zien. Sterker nog: vanaf nu elke maand. Morgen aflevering 1.
Beeld: Brigitte van den Berg in haar campagnevideo. Still van YouTube (bewerkt).