Bob Dylans reactie is terecht arrogant

Bob Dylan heeft nog steeds niet gereageerd op het feit dat hij de Nobelprijs voor de Literatuur heeft gewonnen. Academielid Per Wästberg noemde hem daarom onbeleefd en arrogant. Maar wie Bob Dylan een beetje kent kan het niet verbazen dat hij nog steeds niks in het openbaar heeft gezegd over z’n Nobelprijs. Geen haar op zijn hoofd die er voor voelt om zich voor het karretje van een club 19e eeuwse kunstpauzen te laten spannen. Wie iets van Dylan weet had dit kunnen zien aankomen. Hij is niet ineens dankbaar en vereerd vanwege dit ‘blijk van erkenning’, maar voelt zich gebruikt. Dit gaat immers helemaal niet om Bob Dylan, maar om de PR-belangen van het Nobelcomité zelf en de ego’s van haar leden.

Aanvankelijk vond Dylan het prima om te fungeren als het boegbeeld van de Folk-beweging, totdat hij merkte dat deze beweging hem begon te claimen en hem in zijn muzikale vrijheid dreigde aan te tasten. In 1965 nam hij een elektrische gitaar mee naar de jaarlijkse eredienst van de Anti-Electrische Gitaren Kerk, het Newport Folk festival, en dreef de belichaming van het Amerikaanse pacifisme, Pete Seeger, bijna zover dat hij met een bijl de elektriciteitskabels doorhakte. Eerder al was gebleken hoe link Dylan kan worden als hij het gevoel heeft dat wat zich vermomt als waardering voor zijn werk eigenlijk een verkapte vorm van zichzelf op de borstkloppen is. ‘Kijk ons eens fantastisch zijn, dat we van Bob Dylan houden’.

Net als politieke voorkeuren is muzikale smaak vaak het resultaat van groepsdruk. Als non-conformist (tegen beter weten in) moest Dylan daar helemaal niets van hebben. Het bontst maakte hij het op 13 december 1963 toen hij een prijs kreeg uitgereikt voor zijn bijdrage aan de Burgerrechtenbeweging. Net zo min als bij de optredens van Peter Paul & Mary en Joan Baez was er bij zijn optredens erg veel sprake van integratie. Maar dat deerde de veelal welvarende ‘east coast liberals’ die hem als boegbeeld wilden niet. Dus kwam een stomdronken Dylan z’n prijs ophalen en de leden van het comité voor oud en kaal uitschelden. Hij eindigde met de opmerking, amper drie weken na de moord op Kennedy, dat hij een hoop van zichzelf herkende in Lee Harvey Oswald. Kort daarop bood hij daarvoor zijn excuses aan in een briefje dat eindigde met “ See yuh, respectfully and unrespectfully “.

Mijns inziens getuigt Dylans opstelling zowel van puberale recalcitrantie als een diep psychologisch inzicht. De vleesgeworden popcultuur. Althans die van de jaren zestig. Terecht zijn we nog steeds onder indruk van de verdieping die de popmuziek in dat decennium onderging en de niets ontziende minachting van schijnmoraal die de jaren zestig kenmerkt. Maar tevens kennen we de babyboomers als nogal vol van zichzelf.

Dylans reactie is zowel artistiek integer als onbeleefd en arrogant. Maar hoe arrogant is het om te denken dat je een ander z’n levenswerk kunt goed- of afkeuren en dat die persoon dan ook nog eens dankbaar z’n prijsje komt afhalen?

Hoeveel zangers zaten er in het Nobelcomité? Hoeveel songwriters? Deze prijs was een statement. Dylans arrogante, maar terechte reactie ook.

Foto: Video still YouTube