Black Lives Matter krijgt prestigieuze Zweedse prijs en nominatie Nobelprijs voor de Vrede

Het Noorse parlementslid Petter Eide van de linkse Sosialistisk Venstreparti heeft de Black Lives Matter beweging voorgedragen als kandidaat voor het ontvangen van de Nobelprijs voor de Vrede in 2021. Eide zegt in een toelichting dat de beweging landen buiten de VS er toe heeft aangezet het racisme in hun eigen samenlevingen onder ogen te zien en er tegen op te treden.

“Een van de belangrijkste uitdagingen die we zien in Amerika maar ook in Europa en Azië is het toenemend conflict dat gebaseerd is op ongelijkheid. Black Lives Matter is een zeer belangrijke internationale beweging die strijdt tegen raciaal onrecht. Ze hebben wereldwijd enorm veel bereikt in het doen groeien van bewustwording op dat gebied.”

Eide, een voormalig secretaris-generaal van Amnesty International in Noorwegen die eerder mensenrechtenactivisten uit Rusland en China voordroeg voor de prijs, zegt dat hij zeer onder de indruk is van de manier waarop Black Lives Matter mensen van alle gezindten en achtergronden voor de zaak heeft weten te mobiliseren. “Het is een brede beweging die in dat opzicht verschilt van hun voorgangers.”

De Black Lives Matter beweging werd in 2013 opgericht door Alicia Garza, Patrisse Cullors en Opal Tometi na de vrijspraak van de witte ‘burgerwacht’ die de 17-jarige voetganger Trayvon Martin op straat doodschoot. De beweging groeide na protesten tegen meer zinloos dodelijk (politie-)geweld tegen zwarte burgers waaronder het doodschieten van de verpleegkundige Breonna Taylor (26) tijdens een naar later bleek onterechte huiszoeking.

Het comité dat de Nobelprijs toekent stelt eind maart een shortlist op van de genomineerden. Kandidaten daarvoor kunnen tot 1 februari voorgedragen worden. In oktober wordt bekend gemaakt aan wie de Nobelprijs wordt toegekend. In 2020 viel die eer te beurt aan het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties. Eerdere voorvechters van raciale gelijkheid die de prijs wonnen zijn Nelson Mandela, Martin Luther King en Albert Luthuli. Eide stelt dat de prijs er een sterke band is tussen antiracisme bewegingen en vrede omdat er zonder dergelijke gerechtigheid geen vrede en rust kan bestaan.

Foto: Patrisse Cullors, mede-oprichter ‘Black Lives Matter’, in 2015 bij een protest voor het ontslag van politiecommissaris Charlie Beck in Los Angeles.

De Black Lives Matter Global Network Foundation is de Olaf Palme Mensenrechtenprijs voor 2020 toegekend. De beweging krijgt de prijs voor het “over de hele wereld organiseren van vreedzame burgerlijke ongehoorzaamheid tegen politiegeweld en raciale ongelijkheid”. Alleen al in de VS hebben meer dan 20 miljoen mensen zich aangesloten bij acties van de beweging, constateert de organisatie. De Olaf Palme prijs, vernoemd naar de sociaal-democratische premier en mensenrechtenvoorvechter die in 1986 werd vermoord, bestaat uit onder meer een geldbedrag van 100.000 dollar. De prijs wordt zaterdag uitgereikt via een online ceremonie die gehouden wordt in de Zweedse hoofdstad Stockholm. De uitreiking begint om 17 uur en is te bekijken via de site.