Bijna de helft van alle bomen wereldwijd met uitsterven bedreigd

Tussen een derde en de helft van alle wilde boomsoorten op de planeet wordt met uitsterven bedreigd , waarmee het risico op ineenstorting van het ecosysteem en daarmee ook de vernietiging van het leefklimaat van de mens toeneemt. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. Het aantal boomsoorten in gevaar is zelfs twee keer groter dan het aantal soorten uitstervende zoogdieren, vogels en reptielen bij elkaar. De grootste boosdoener is de landbouw en veeteelt.

Het onderzoek nam vijf jaar in beslag en keek naar de staat van de 58.497 bekende boomsoorten op de planeet. Daarvan bleken 17.510 soorten, oftewel 29,9 procent van het geheel, in gevaar te zijn. Daarnaast is 7,1 procent ‘mogelijk in gevaar’ en was van 21,6 procent de staat niet grondig genoeg geëvalueerd. Slechts 41,5 procent van alle bomen op de wereld kreeg het predicaat veilig.

Het probleem van de uitstervende bomen doet zich over de hele wereld voor, maar is het nijpendst in het Amazonewoud, waar maar liefst 1.788 boomsoorten dreigen te verdwijnen. Brazilië wordt gevolgd door China, waar zo’n 890 boomsoorten in gevaar zijn. Ook in Europa, waar de biodiversiteit relatief klein is, dreigt boomsterfte. Vooral de meelbes en de wilde lijsterbes lopen risico van het Europees continent te verdwijnen.

Het grote aantal boomsoorten dat het moeilijk heeft, is extra verontrustend wanneer je bedenkt dat tot nu toe slechts 0,2 procent van de bekende soorten is uitgestorven. Dat dit aantal nu zo schrikbarend dreigt toe te nemen, komt volledig op het conto van de mens. Het onderzoeksrapport benoemt de voornaamste bedreigingen voor de boomdiversiteit, waarin landbouw (29%) en veeteelt (14%) gezamenlijk de grootste veroorzakers zijn, op de voet gevolgd door houtkap (27%). Andere oorzaken zijn bouw (13%), bosbranden (13%) en mijnbouw (9%). Klimaatverandering staat met een aandeel van 4% onderaan de lijst, hoewel daarbij niet is meegenomen wat het aandeel daarvan is op bijvoorbeeld bosbranden als gevolg van extreme droogte.

De organisatie verantwoordelijk voor het onderzoek, Botanic Gardens Conservation International (BGCI), vergelijkt het wegvallen van bomen met het spelletje Jenga: ‘Trek de verkeerde eruit en het hele ecosysteem stort in.’ Wel maakt BCGI duidelijk dat het nog niet te laat is: ‘We weten voor het eerst precies welke soorten in gevaar zijn, waar ze zijn en wat het gevaar veroorzaakt. De boomsoorten zijn nog niet uitgestorven. Er is nog hoop. Er zijn nog steeds manieren om ze van de afgrond te redden.’