BIJ1 kent les één uit de crisiscommunicatie niet

De ledenvergadering van Bij1 is bedorven. Niet de successen van de partij stonden centraal maar de schorsing van de nummer 2, Quinsy Gario. Hij werd van de ene op de andere dag terzijde geschoven nadat het bestuur kennis had genomen van een (nog) niet gepubliceerd rapport over zijn gedrag. Door deze aanpak liet het bestuur zien geen kaas te hebben gegeten van crisiscommunicatie.

Les één: als je te maken hebt met ophef of schandaal, geef dan zo breed mogelijk opening van zaken. Houd niets achter. Vertel het slechte nieuws zelf. Anders doen anderen het voor je. Bovendien roep je automatisch een geruchtencircuit in het leven. Dit is dan ook precies wat Bij1 de laatste dagen overkwam. De affaire rond Quinsy Gario is weggezet als een ordinaire machtsstrijd of een persoonlijke ruzie. Vijanden van de partij konden uitgebreid gnuiven dat de witheid blijkbaar ook Bij1 was binnengedrongen. De reacties van partijvoorzitter Jursica Mills en Sylvana Simons op de partijvergadering maakten het alleen maar erger. Zij gingen niet over inhoudelijk politieke verschillen maar over het karakter van Quinsy Gario.

Jaren terug heb ik een avond met hem te maken gehad. We traden in het Rotterdamse debatcentrum Arminius tegen elkaar in het krijt over Zwarte Piet. Quinsy Gario kwam op mij over als een ongemakkelijk heerschap die er erg op gespitst was zich niet in de luren te laten leggen. Een beetje zelfingenomen was hij ook. Van te voren had hij de organisatie laten weten dat hij liever geen discussie aanging met iemand die de Brits-Jamaicaanse socioloog Stuart Hall niet kende. Deze in 2014 overleden geleerde heeft  baanbrekende publicaties op zijn naam staan over beeldvorming in verband met vooroordeel en racisme. Daarbij wist hij én radicaal én solidair met de onderdrukten én genuanceerd én wetenschappelijk verantwoord te blijven.

In een necrologie  bracht De Groene van hem het volgende citaat: “I am the the sugar at the bottom of the English cup of tea. I am the sweet tooth, the sugar plantations that rotted generations of English children’s teeth. There are thousands of others beisdes me that are, you know, the cup of tea itself”. Niet iemand dus die je recht doet met  een beetje cherry picking uit zijn publicaties. Quinsy Gario maakte niet de indruk dat hij deze grote man in al zijn subtiliteit wist na te volgen. Alles bij elkaar deed hij me denken aan een oud-Hollands type: Robertus Nurks, uit de beroemde schets Een onaangenaam mens in de Haarlemmerhout  die volgens de schrijver Hildebrand (Nicolaas Beets) later naar de west was vertrokken.

Zo iemand is geen gezellig collega of partijgenoot. Iedereen met een beetje ervaring in het bedrijfsleven, de ambtenarij of het verenigingsleven kent dit type. Op de werkvloer kunnen ze een noodlottige invloed uitoefenen vooral als ze in een leidinggevende functie terechtkomen. Ze zullen bij elkaar de Nederlandse economie zeker enkele miljarden per jaar kosten aan productieverlies waarvan ze door hun sfeerverpestende activiteiten de oorzaak zijn. In democratische verbanden, zoals verenigingen of politieke partijen keert een dergelijke persoonlijkheidsstructuur zich echter tegen je. Je maakt vijanden. De vergadering wijst je voorstellen af. Je komt op een of ander zijspoor terecht. Een behoorlijke politieke partij beschikt over voldoende zelfreinigend vermogen om al te onaangename karakters de pas af te snijden. Het kan lang duren, het kan kort duren maar je komt jezelf tegen.

Bij1 heeft de zaken anders aangepakt. De nummer twee is wegens karakterfouten in het openbaar gevonnist en geschorst. Hem wacht een royementsprocedure. Daarbij blijft in het vage wat de betrokkene dan precies heeft gedaan om zo hard te worden aangepakt. Was het zijn scherpe tong? Was het de sfeer van “Niets of niemand deugt behalve ikzelf” die hij om zich heen verspreidde? Heeft hij misschien vuige roddels rondgestrooid en daardoor anderen verdacht gemaakt? Quinsy Gario liet zaterdag iets van zichzelf zien door de kritiek op zijn karakter gelijk te stellen aan het in gevaar brengen van zijn leven.

Het zal hem gemakkelijk vallen de kritiek op zijn persoon af te doen als karaktermoord. Zo maakt het bestuur van Bij1 niet alleen Quinsy Gario maar ook zichzelf verdacht.

Er is maar één manier voor de jonge partij om deze crisis te overwinnen. Publiceer het rapport over de gewraakte nummer 2. Houd daar een openbare vergadering over voor alle leden met streaming en een publieke tribune. Nodig Quinsy Gario uit om commentaar te leveren. Debatteer. Dien vervolgens moties in tot er één overblijft die het gevoel van de meerderheid der leden weergeeft. Voer die motie daarna uit ook als deze eerherstel voor Quinsy Gario inhoudt.

Maak duidelijk dat politiek een activiteit is voor grote mensen, die elkaar bij gelegenheid stevig van katoen geven. Ook intern. Sylvana Simons, die in de Tweede Kamer menigeen zonder genade de maat neemt, is daarbij het goede voorbeeld. Jammer niet maar strijd. In democratische partijen royeer je leden als ze met hun vingers in de kas zitten of standpunten innemen die haaks staan op het programma, niet als je ze een grote klootzak vindt dan wel een kleine lul.  Maar vooral: geef bij de volgende interne crisis zelf totale en complete openheid van zaken. Anders is het einde van Bij1 nabij.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.