'Bij de deur lopen'

Ooit was hij hoofdredacteur en programmamaker voor de lokale omroep in Groningen en Almelo. Maar werd in 2011, bij de eerste cultuurbezuinigingen, ‘functioneel’ ontslagen. Inmiddels volgt hij een re-integratie traject en houdt voor ons een dagboek bij over zijn leven als re-integreerder.

Zondag:  Isolement​ 

Jij? Weer een báán? Een èchte baan met arbeidstijden en loon en zo? Ongelooflijk! — Het is ook niet zo… Huh? — Ik wilde weten hoe je zou reageren.

Maandag:  Werknemerskwaliteiten​  Ik zit, om ‘gevolgen voor de hoogte van de uitkering’ te voorkomen, in het ‘Test en Trainingstraject’ van werk-/leerbedrijf NEF en pak daarom, in een ‘werk/leerzetting’, vogelhuisjes in. ‘Immers: eenmaal in de bijstand is àlles passend werk,’ zei m’n werkcoach, ‘dat is het beleid.’ Hoe langer ik op mezelf woon, hoe meer ik weer dingen doe die ik, tot vier jaar geleden, ook vaak deed. Zoals vanmorgen: ‘eerst douchen, dan werken’. Achterkant, twee zijkantjes, handleiding. Dan: ophangbalkje, dak, twee dakbalkjes en de voorkant met het ronde gat. Als dit op de enige juiste manier is gedaan, past in een holte het plastic zakje met de spijkers. Afdekken met de bodemplaat. Tenslotte alles met plakband er uit laten zien als een mislukte Sinterklaas-surprise van een bouwpakket van het Rietveld Schröderhuis. Aan het eind van de middag was ik goed voor 31 vogelhuisjes per uur. Ik kan ook géén vogelhuisjes of theezakjes inpakken… wil iemand een gedichtje ruilen tegen een halfje bruin? Zeg maar waar het over moet gaan.

Dinsdag:  Relevante ervaring​

Er woedt wanhoop in me, ze bonkt boos tegen de binnenkant van m’n lijf. ‘Klojo, kneus!’ galmt ze, ‘wat heb je gedáán?’ Meer dan dertig jaar ‘het baasje’ en zie: nu seal je zakken met kauwkoekjes. Er zitten 5 groene, 7 licht- en 5 donkerbruine krokodilledingen in een zak en 10 zakken in een doos. En 30 dozen op een pallet. Whimzees zijn ‘vegetarian, gluten free, dental care’ en ‘for dogs only’.

De weegschaal laat zien hoeveel en hoeveel gram krokodilletjes er in de zak zitten: 17 en tussen de 391 en 395 gram is prima. Een keertje 18 is niet zo erg, doe ik een hondenliefhebber een plezier mee. Maar 16 is fout. Ik maak de zak open en tel de krokodilletjes, vul -de juiste kleur- aan, druk dicht, weeg en seal. Volgende zak Whimzees op de weegschaal. Ik ben zó moe, zó ‘geestdood’, dat koken teveel moeite is. Eten ook. Ik ben leeg, er schiet me niks te binnen. En wanhoop bonkt boos tegen de binnenkant van m’n lijf. ‘Klojo,’ galmt ze, ‘wat ga je dóen?’

Woensdag : Collega

De postbode, de herintredende moeder, de ICT’er, de directiesecretaris, de doktersassistente en ik dachten na over de laatste vraag van de ‘nulmeting’: ‘Wat wil je leren in de training? Wat zijn jouw leerdoelen?’ ‘Accepteren dat alle arbeid passend is,’ schreef ik. Het is belangrijk dat ik tijdens een sollicitatiegesprek m’n competenties goed kan aangeven. Een hulpmiddel daarbij is de STARR-methode. We gingen oefenen… Ik hoorde prachtige verhalen.Over onbestelbare brieven die tòch door de juiste brievenbus glijden, over begripvol blijven reageren wanneer iemand z’n geduld verliest, over de hele avond doorwerken zodat de volgende morgen de pc het weer doet, over daadkrachtig helpen tot de klager tevreden is, over betrokken luisteren tijdens het bloed afnemen… Inspirerende verhalen uit het leven van vijf collega’s. ’s Middags theezakjes inpakken. Ik deed vijf bosvruchtentheezakjes in een doosje. De ICT’er voegde vijf kersentheezakjes toe, de directiesecretaris vijf bosbessen- theezakjes, en zo voort tot 16:30 uur.

Donderdag : ‘De uren die vliegen…’

Alles deed zeer gisteravond. Ze toeterde of ik mee wou, een eindje langs het wad, met de hûns. Ik trok het niet. Van frustratie een potje zitten janken. Vanmorgen deed alles nòg au. ‘Je loopt er dwars doorheen,’ beet ik mezelf toe, ‘je bent géén één pot nat.’ Dat spieren worden aangesproken die nog nooit eerder aan de beurt waren, is logisch. Komt bij dat ik, door een vervelende samenloop van omstandigheden, min of meer heen en weer sukkelde tussen de seal- en de doosdichtplak-machine. Poep gebeurt. Omdat we in de pauze allemaal een ijsje kregen, vielen de mussen van het dak. Dat sealen gaat met 174 graden Celsius, op de bovenkant van die machine kun je sowieso altijd een ei bakken… het zweet brak me uit, van top tot teen. ‘Vanaf drie uur mag je aan de thee,’ zei meneer Den Rooden terwijl Ali B dat ontroerende liedje rapte. ‘Dichterbij dan dit komt vandaag de hemel niet,’ dacht ik.

Vrijdag :  Onderdeel

‘Zij zijn hier al vier maanden,’ wees m’n werkcoach, ‘omdat het gezellig werk is.’ Dat was maandag; ik begreep er niets van. Vanmiddag, vijf over vier, kon ik het zelfs beamen. ‘Oant moandei. It makket net út wa it docht, as it mar dien wurdt.’ Jarenlang werd mij precies het tegenovergestelde onderwezen. Een schilderij van Mondriaan is vooral ‘Een Mondriaan’ in plaats van een schitterend geschilderde bloeiende appelboom. Aan de lopende band zijn m’n individuele kwaliteiten van ondergeschikt belang en telt slechts mijn collegialiteit. De zwakste schakel bepaalt niét het werktempo, dat doen we sámen. Met z’n zessen streven we naar een pallet met 330 zakken in 55 dozen. Het werk is geestdodend. Een kennis zei dat dat niet aan het werk ligt, maar aan mij. Onzin: het wèrk is geestdodend, we zeggen het zelf. Ik ben wéér doodmoe… en springlevend.

(Wordt vervolgd)