Big Oil vervuilt zwarte gemeenschappen en sponsort politiegeweld VS

Amerikaanse multinationals zoals olie- en gasbedrijven, doneren fors aan politiekorpsen in grote steden, die vervolgens met zwaar materieel demonstraties zoals die van Black Lives Matter gewelddadig neerslaan. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. Dezelfde bedrijven worden er ook van beschuldigd bij te dragen aan achterstellingen in gezondheid en leefomgeving in voornamelijk zwarte en bruine gemeenschappen.

De multinationals doneren niet rechtstreeks aan de korpsen, maar doen dat via zogenaamde politiestichtingen. Dat zijn obscure private stichtingen die geld inzamelen voor training, wapens, materieel en surveillance-technologie voor verschillende politiedepartementen in heel de VS. Uit het onderzoek blijkt dat korpsen in grote steden als Seattle, Chicago, Washington, New Orleans en Salt Lake City deels gefinancierd worden door grote bedrijven als Chevron, Shell en Wells Fargo.

Omdat de politiestichtingen non-profitorganisaties zijn, hoeven ze weinig verantwoording af te leggen en opereren ze grotendeels onder de radar. Dit terwijl de stichtingen in toenemende mate hun stempel drukken op de politiebudgetten. Landelijk wordt jaarlijks zo’n 100 miljard dollar aan de politiekorpsen gespendeerd, waarbij steden vaak 20 tot 45 procent van hun totale budget vrijmaken voor de politie. Daarbovenop komt het geld vanuit de stichtingen, waarvan de herkomst vaak erg lastig te herleiden is. Behalve de donaties voor eerdergenoemde doeleinden, sponsoren de olie- en gasbedrijven ook politiegala’s ter ere van de korpsen en houdt een aantal senior stafmedewerkers er een bijbaan op na als voorzitter van zo’n politiestichting. Deze innige band zorgt voor een fikse belangenverstrengeling, zo blijkt uit het rapport.

Olie- en gasbedrijf Chevron bijvoorbeeld. Dat is een van ’s werelds 25 grootste vervuilers en bezit in de VS twee van de zes meest schadelijke benzeen-lekkende raffinaderijen. Chevron is een voornaam sponsor van een politiestichting in New Orleans en neemt een prominente plek in het bestuur in van de stichtingen in Houston en Salt Lake City. Ook sponsort het de bereden politie. ’s Lands grootste olieraffinaderij Marathon Petroleum wordt al jaren beschuldigd van vervuiling die met name zwarte en bruine gemeenschappen treft. De raffinaderij in Detroit heeft sinds 2013 zeker vijftien milieudelicten gepleegd. Een hoge vertegenwoordiger van Marathon zit in het bestuur van de politiestichting in Detroit en het bedrijf sponsort meerdere politie-evenementen.

Het Nederlands-Britse Shell investeert ook flink in het politieapparaat. Shell bouwt momenteel aan een nieuwe raffinaderij in de buurt van Pittsburgh, waarvan milieudeskundigen vrezen dat het gebied waar de pijpleiding doorheen loopt een tweede “cancer alley” of “kankersteeg” wordt. Dat is de bijnaam voor eenzelfde gebied met meerdere installaties van Shell tussen New Orleans en Baton Rouge, dat door toedoen van het bedrijf zwaar vervuild is. “Cancer alley” loopt daar dwars door meerdere gemeenschappen die hoofdzakelijk uit (armere) zwarte en bruine mensen bestaat. In die regio is het aantal mensen dat kanker krijgt bovengemiddeld hoog, volgens experts als gevolg van de olie- en gasinstallaties. Shell is “prominent partner” van de politiestichting in New Orleans en sponsort ook politie-eenheden in Houston, Texas.

Het onderzoek komt op een moment dat de politie in de Verenigde Staten onder vuur ligt. Na een reeks politiemoorden, waaronder die op de zwarte Amerikanen Breonna Taylor en George Floyd, zijn er in heel Amerika Black Lives Matterr-demonstraties uitgebroken. Daarbij klinkt ook de roep om hervormingen van de politiekorpsen door er minder geld beschikbaar voor te maken. Tegelijkertijd stuurt president Trump zwaarbewapende paratroepers naar steden als Portland, Seattle en Chicago om de demonstraties met harde hand en groot materieel te onderdrukken.

De uitkomsten van het onderzoek zijn opnieuw bewijs dat systemisch racisme diep verankerd is in Amerikaanse instituties, zeggen mensenrechtenorganisaties. Robert Bolland, vicevoorzitter van het National Black Environmental Justice Network zegt: “Black Lives Matter gaat om gerechtigheid qua leefomgeving, economie, huidskleur en om het uitroeien van racisme in het justitieapparaat. Racisme is geworteld in Amerika’s DNA. Amerika is gesegregeerd en datzelfde geldt voor vervuiling.”