Biden bereidt benoeming Rutte tot hoofd NAVO voor

De Amerikaanse president Joe Biden werkt aan de benoeming van Mark Rutte tot secretaris-generaal van de NAVO. Dat meldt de politieke nieuwssite Politico op basis van hooggeplaatste maar anonieme bronnen in Washington. Om de opvolging door Rutte van de huidige Jens Stoltenberg voor elkaar te krijgen moeten alle andere 30 lidstaten instemmen en dat vereist nogal wat gelobby. Vooral Hongarije en Turkije zijn notoire dwarsliggers als het gaat om internationale samenwerking. Politico meldde eerder dat de kandidatuur van Rutte al door tweederde van de landen wordt gesteund. Er lijken geen echte andere kandidaten meer te zijn. De Estse premier Kallas, die vaak werd genoemd, heeft zich nog niet kandidaat gesteld en is verwikkeld in een politiek schandaal rond haar echtgenoot.

De meerdere malen verlengde termijn van Stoltenberg loopt in oktober definitief af maar de benoeming zou al rond moeten zijn voor de komende NAVO-top die in juli in Washington wordt gehouden. Dan wordt ook het 75-jarig jubileum van de militaire verdragsorganisatie gevierd.

Politico wijst er op dat Rutte in zijn nieuwe positiet lijnrecht tegenover Poetin komt te staan. Daarnaast krijgt hij als NAVO-leider mogelijk te maken met Trump als nieuwe president. Een van de vele vrezen rondom het mogelijk nieuwe presidentschap van Trump is dat hij de rol van de VS binnen de NAVO ernstig zal terugdringen en mogelijk zelfs zal beëindigen. Voor de Europese veiligheid zou dat een nachtmerrie zijn gezien het heroplevend Russisch imperialisme. Rutte moet als secretaris-generaal de Republikeinen in de VS zo ver zien te krijgen dat ze de NAVO niet laten vallen. Die partij wordt gegijzeld door losgeslagen extreemrechtse types, een stroming waar Rutte in Nederland inmiddels veel ervaring mee heeft opgedaan.

Rutte heeft vorig jaar bij een lokaal Haags radiostation bekendgemaakt dat hij interesse heeft in de functie. Inmiddels heeft hij spijt van die uitspraak en wil er verder niets meer over zeggen, zo maakte hij de pers afgelopen weeked duidelijk tijdens de veiligheidsconferentie in München.

De NAVO staat voor grote problemen. Door de hulp aan Oekraïne zijn de militaire voorrraden van veel lidstaten drastisch geslonken. Die moeten aangevuld worden maar er moet ook geïnvesteerd worden in kostbare nieuwe wapensystemen om de Russische dreiging aan te kunnen. Verder wil Europa een eigen wapernindustrie opbouwen om minder afhankelijk te zijn van de VS dat sinds de opkomst van de Trump en zijn kornuiten niet meer automatisch een betrouwbare partner is. Rutte pleitte in München voor het opvoeren van de Europese wapenproductie. Hij wil ook de steun aan Oekraïne opvoeren om te voorkomen dat het Europese land in handen van Poetin valt.

Vraag is nog wie Mark Rutte opvolgt als demissionair premier wanneer er tegen die tijd nog geen nieuw kabinet is of nieuwe verkiezingen zijn uitgeschreven. In Den Haag wordt de naam van VVD-coryfee Johan Remkes genoemd.

Update 16:45 uur:

Een voor een druppelen de steunbetuigingen voor Rutte als topman van de NAVO binnen. Ook Frankrijk en Duitsland hebben zich in navolging van de VS en het VK uitgesproken voor de demissionair premier. Een hoge Franse functionaris zegt tegen persbureau Reuters dat president Emmanuel Macron zich al vroeg achter de Nederlander schaarde. Donderdagmiddag sprak ook de Duitse bondskanselier Scholz zijn voorkeur uit.

Roemenië heeft daarentegen de andere NAVO-leden laten weten zijn eigen president te willen voordragen als kandidaat voor de post van secretaris-generaal van de defensie-alliantie, aldus Europese functionarissen. Volgens waarnemers bemoeilijkt de voordracht van president Klaus Iohannis de inspanningen van andere bondgenoten om Rutte benoemd te krijgen.

De 31 leden van de NAVO moeten unaniem beslissen wie huidig secretaris-generaal Jens Stoltenberg opvolgt als diens termijn in oktober afloopt. Naar verluidt heeft Rutte al twee derde van de lidstaten achter zich, maar zouden onder meer Turkije en Hongarije nog dwarsliggen.