Bibliotheken miskennen hun doelstelling door de zuivering van Zwarte Piet

In de Nederlandse bibliotheken is een grote zuiveringsactie gaande. Alle boeken met Zwarte Piet moeten verdwijnen. Anton Kok, directeur van de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) vindt dat logisch en passend. Hij denkt dat de bibliotheken zo hun verantwoordelijkheid nemen. ,,Sommigen zien fascisme ook zitten. En, ja, dat klinkt cru maar ik bedoel dat een smal deel niet ons beleid kan bepalen.’’

Het doel van openbare bibliotheken is aan het publiek een zo breed mogelijk scala aan literatuur te verschaffen, fictie en non-fictie. De leden maken daar zelfstandig een keus uit. Het gaat dan niet aan een bepaald soort boeken te verwijderen omdat ze door een deel van het publiek niet worden gepruimd.

In Nederland is sinds een aantal jaren een heksenjacht gaande op Zwarte Piet door mensen die denken dat hij bedoeld is als racistisch stereotype. Dat is geen algemeen aanvaarde opvatting. Dat is een controversiële visie die door een groot deel van de bevolking verworpen wordt. In die kringen meent men dat Zwarte Piet wortelt in een oude Europese traditie en als zodanig niets met racisme te maken heeft. Veel dingen zijn nu eenmaal niet wat ze op het eerste gezicht lijken.

Kinderen en ouders zijn zeer wel in staat boeken in huis te halen die hun visie op de wereld en op sprookjesfiguren weerspiegelen. Daar hebben ze geen bibliotheekcensuur voor nodig. Het is zelfs goed voor de ontwikkeling van jonge mensen als zij zelf uit een veelheid van titels, onderwerpen en benaderingen kiezen wat hen aanspreekt. Als Zwarte Piet je niet bevalt, laat je hem in het schap staan.

Blijkens het artikel in het AD gaat Zwarte Piet onder meer door de shredder omdat hij in strijd zou zijn met de goede zeden. Door dit soort censuur toe te passen scheppen de bibliotheken bovendien een precedent. Ze staan (nog) vol met boeken – wereldliteratuur, non fictie, gewaagde essays – waardoor groepen van de bevolking zich zeker tot in het diepst van hun ziel gekwetst voelen. Wanneer komt de volgende zuiveringsactie teneinde deze tere zielen te ontzien?

Anton Kok, directeur van de Vereniging van Openbare Bibliotheken, bedreigt met zijn ongetwijfeld serieus antiracistisch bedoelde actie tal van vrijheden waarvan we tot nog toe konden hopen dat zij in Nederland gegarandeerd waren. Dit is blijkbaar niet langer het geval. Je zou van bibliotheken verwachten dat zij rond hun boekenbezit een beschermende wal opwerpen tegen de geestdrijvers en dogmatici die op de boekenplanken slechts willen toelaten wat hun vooroordelen bevestigt en hun taboes ontziet.