Betaalbaar wonen op sterven na dood

Betaalbaar wonen kan binnenkort niet meer. Dat is de impliciete conclusie van het rapport ‘Woondealregio’s motie Ronnes’ dat gisteren is verschenen. Het rapport constateert met droge cijfers dat de corporatiesector in rap tempo wegkwijnt. Al in 2024, zijn de investeringen opgedroogd, terwijl de investeringen al jaren achter lopen bij wat nodig is. Het kan zo niet langer. Steden kunnen zo geen plek meer bieden voor de gewone man, dat is onverteerbaar.

De woningnood is immens en juist de komende jaren zijn er miljarden nodig om woningen in stedelijke gebieden beschikbaar en betaalbaar te houden. De totale opgave voor corporaties in de regio Haaglanden/Midden-Holland/Rotterdam is 25 miljard, de grootste van alle regio’s in Nederland. We zijn echter hekkensluiter voor wat betreft de investeringscapaciteit. Alleen al deze regio komt 10 miljard, 40 procent, tekort om deze opgave te kunnen uitvoeren.

De corporatiesector is de afgelopen jaren hard geraakt en bewust verkleind. De invoering van de verhuurderheffing en de financiële crisis uit 2008 hebben er enorm ingehakt. Daar komt bij dat Vestia huurders in de Haagse regio nog altijd de wrange vruchten plukken van het financiële wanbeleid van tien jaar geleden, want Vestia kan en mag nauwelijks investeren. De solidariteit om deze huurders fatsoenlijk te laten wonen, moet uit de eigen regio komen. Een regio waar de investeringscapaciteit er gewoonweg niet is. We vragen de blinde de manke te helpen.

Dit onderzoek moet ieders ogen openen. Een starter wacht nu 7 jaar op een sociaal huis, een paar jaar geleden was dat nog 3,5 jaar. Van de 4000 nieuwe woningen die in Den Haag werden gebouwd, waren er in 2018 slechts 90 sociaal. Daar komt bij dat een deel van de Haagse woningvoorraad simpelweg op is, afgeschreven.

Achter deze cijfers gaan mensen schuil. Het vertrouwen is weg. Mensen die al voor de crisis hoopten dat hun woning opgeknapt zou worden, wachten nog iedere dag. Iedereen heeft recht op een fatsoenlijk huis en wonen in een huis vol vocht en schimmel is onaanvaardbaar. Gemeenten doen wat ze kunnen. Zo investeert Den Haag 50 miljoen in betaalbare woningbouw en halen we alles uit de kast. Maar we kunnen het niet alleen. Het kabinet puzzelt al erg lang op hoe de woningmarkt te versterken. Betaalbaarheid kwam steeds hoger op de agenda. Maar tot maatregelen kwam het nauwelijks.

Het is tijd. Tijd om de opbrengsten uit de verhuurderheffing direct – deze zomer nog – in te zetten voor investeringen in betaalbare, duurzame corporatiewoningen. Tijd om corporaties weer als bondgenoot te zien in de grondwettelijke huisvestingstaak: zowel in de sociale, als in de middenhuur. Tijd om stevig ruimtelijke ordeningsbeleid te voeren, waarmee bouwtempo en regionale solidariteit tussen gemeenten wordt afgedwongen. Tijd om te blijven bouwen, juist nu een crisis van ongekende omvang dreigt, die ook de bouwsector kan raken met werkloosheid tot gevolg.

Als we willen voorkomen dat in grote steden straks slechts micro-appartementen resteren voor woekerhuurprijzen. Als we de solidariteit willen koesteren tussen jong en oud, tussen bezitter van een huis met oprijlaan en starter, of oudere met AOW, dan moeten we durven investeren. In fatsoenlijke huisvesting voor iedereen. Ik roep minister Ollongren op om voor Prinsjesdag met een actieplan betaalbaar wonen te komen.