Bestrijden van schimmelwoningen: een dure plicht

De afgelopen decennia zijn de gezondheidsverschillen tussen rijk en arm, tussen theoretisch en praktisch opgeleiden gegroeid. Rijke mensen leven 5 jaar langer en 15 jaar langer in goed ervaren gezondheid. Een cruciale factor zijn de leefomstandigheden waarin kinderen opgroeien en mensen leven. Verbetering van die leefomstandigheden is belangrijk om deze oneerlijke gezondheidsverschillen te verkleinen. Wat kunnen we met dit kennis doen aan ongezonde woonomstandigheden?

Uit landelijk onderzoek blijkt dat ongeveer 40% van de huurwoningen gebouwd vóór 1960 last heeft van vocht en schimmel. Een op de drie Nederlandse kinderen groeit op in een ongezond huis. Wat betekent dit voor de gezondheid van de mensen en met name van de kinderen die daarin wonen? De Wereld Gezondheidsorganisatie WHO concludeert dat vocht en schimmel leiden tot een verhoogd risico op astma, verergering van astma, luchtweginfectie en luchtwegklachten. Wat minder bekend is, is dat kinderen die veel infectieziekten doormaken minder lang worden dan biologisch mag worden verwacht. Ook schoolprestaties lijden er onder, waardoor zij op achterstand komen te staan in hun maatschappelijke carrière.

Wat zijn de oplossingen voor vocht en schimmel die worden voorgesteld door overheidsinstellingen als de GGD? Zorg voor goede ventilatie, bijvoorbeeld bij douchen en koken. Hang de was zoveel mogelijk buiten op en verwarm je huis voldoende, ook ‘s nachts. Gedrag is belangrijk. Maar is dit een afdoende oplossing voor de schimmel in oudere woningen? Bovendien: wat betekent het voldoende verwarmen van je woning voor je energierekening als je huis slecht geïsoleerd is? Met de exploderende energieprijzen wordt het voor velen onbetaalbaar. In de Arnhemse wijk Geitenkamp kent nu al 21,5% van de mensen energiearmoede. En schimmelwoningen en energiearmoede zijn een toxisch mengsel.

Om tot een duurzame oplossing te komen zullen bouwtechnische oorzaken van schimmel en vocht moeten worden aangepakt zoals: bouwvocht, optrekkend vocht, condensatie op niet-geïsoleerde buitenmuren of ramen met enkel glas, een vochtige kruipruimte, regendoorslag en lekkages

Gelderland heeft naar verwachting tienduizenden huizen met schimmelproblemen. In een stad als Arnhem zijn dat duizenden mensen. Gemeenten hebben de dure plicht om geen schimmelwoningen meer te accepteren en te gaan werken aan een aanvalsplan om schimmelwoningen tot het verleden te laten behoren.

“Verschillen in gezondheid moeten als onrechtvaardig worden beschouwd als ze voortkomen uit ongelijke omstandigheden, voor zover die ongelijkheid althans vermeden had kunnen worden.” Dit zei hoogleraar sociale geneeskunde Karien Stronks al in 1998. Het bestrijden van ziekmakende omstandigheden is cruciaal om de verschillen in levensverwachting en als goed ervaren gezondheid te verkleinen.