Bestraf buitensporig politiegeweld

De politie wil een aparte status krijgen, zodat agenten niet meer voor doodslag worden vervolgd bij buitensporig politiegeweld. De Piratenpartij is kritisch over dit voorstel. Er is nu al te vaak sprake van dodelijk politiegeweld tegen ongewapende burgers, en agenten komen vrijwel altijd weg met vrijspraak.

De afgelopen dagen is een voorstel in het nieuws geweest, waarin wordt voorgesteld om politiegeweld niet standaard strafrechtelijk te vervolgen. Dit voorstel werd in 2016 gedaan door toenmalig minister van Veiligheid en Justitie Van der Steur en zal na het zomerreces in de Tweede Kamer worden behandeld. Kern van het voorstel is dat een agent bij dodelijk geweld niet standaard meer wordt vervolgd voor doodslag, maar een aparte status krijgt: schending van de ambtsinstructie. Daarvoor geldt een lagere straf: maximaal 3 jaar cel.

Voorstanders, zoals politiechef Frank Paauw, benadrukken dat de samenleving agenten vraagt om zo nodig geweld te gebruiken. Daarom zouden zij een bijzondere behandeling verdienen. Rechters hebben in de huidige wetgeving echter al de mogelijkheid om rekening te houden met bijzondere omstandigheden. De Raad voor de Rechtspraak spreekt daarom ook over symboolpolitiek.

In Nederland leidt geweld door de politie relatief vaak tot dodelijke slachtoffers, en agenten komen vaak weg met vrijspraak of lage straffen, zelfs als het slachtoffer ongewapend is.

Enkele voorbeelden: Agent Fred B., die door eerdere veroordelingen de naam ‘Fred Verzet’ kreeg, schoot in 2011 Michael Koomen dood. Hij beweerde dat dit uit noodweer was, maar uit camerabeelden bleek juist dat agent Fred de uitdager was en Michael Koomen de boel probeerde te sussen. Toch werd Fred B. ondanks vele pogingen van Michael’s ouders niet vervolgd.

De agent die in 2012 de 17-jarige Rishi Chandrikasing doodschoot op het Haagse station Hollands Spoor werd vrijgesproken van doodslag, ook al schoot hij hem van achteren in zijn hals. Volgens justitie was doodslag bewezen, maar vanwege de omstandigheden waarin de agent moest handelen, vindt het OM dat hij geen straf opgelegd hoeft te krijgen.

Verschillende agenten mishandelden de ongewapende Mitch Henriquez in 2015 met onder andere pepperspray, wapenstok en een nekklem. Mitch had onder andere een gebroken strottenhoofd, kapotte ribben, een kapotte lever, een kapot geslachtsdeel en andere verwondingen. Het OM vond enkel het gebruik van pepperspray niet proportioneel. Volgens het OM zou Mitch echter niet door het geweld overleden zijn, maar door ‘acute stress,’ ook al bestaat dit volgens hoogleraren helemaal niet, en daarom gingen de agenten vrijuit.

Advocaat Richard Korver, die de nabestaanden van slachtoffer van politiegeweld Mitch Henriquez vertegenwoordigt, is bijzonder kritisch over het voorstel. Hij is bezorgd dat de nieuwe wet zou kunnen leiden tot een toename van geweld. Hij pleit voor een betere opleiding binnen de politie voor het doen van moeilijke aanhoudingen. De Piratenpartij deelt deze zorg. Wij veroordelen buitensporig politiegeweld en pleiten voor strafrechtelijke beoordeling hiervan. Het monopolie op geweld brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Bij die verantwoordelijkheid passen degelijke training en het afleggen van verantwoording. Uit ons programma:

“De Piratenpartij wil kennis en vaardigheden verhogen door middel van regelmatige trainingen waarin de-escalatietraining, geweldtraining, het actualiseren van kennis, psychische ondersteuning en evaluaties centraal staan. Ook de schietvaardigheid dient vaker geoefend te worden. Daarnaast moet er goede ondersteuning en hulp zijn voor agenten met psychische klachten. Agenten mogen altijd gefilmd worden (het hinderen van politie blijft strafbaar). Bij machtsmisbruik of buitensporig geweld zijn agenten net als burgers aansprakelijk. Een rechter dient dan te beoordelen of er sprake is van verzachtende omstandigheden of noodweer.”

Dit artikel schreef Pontier samen met Leontien Wafelman

Cc-foto: Binary Koala , Jos