Beste opiniemakers, onderwijs viruswappies en win de informatieoorlog

Op 27 oktober jl. wijdde journalist Gordon Darroch (2617 volgers) een twitterdraadje aan “professional bulshittician” Thierry Baudet, waarin een door Baudet gedeelde oversterftegrafiek kundig werd weerlegd. In het kort: Baudet koos voor een zeer bedenkelijke y-as, gooide meerdere databronnen door elkaar en haalde bewust de factor bevolkingsgroei uit zijn oversterfte cijfers. Dit alles met het doel om zijn volgers ervan te overtuigen dat er een enorme oversterfte gaande is sinds we zijn begonnen met massaal vaccineren.

De bewuste kwaadaardigheid is duidelijk: Baudet deelt, samen met talloze co-hitsers als Willem Engel en Wybren van Haga, constant dit soort desinformatie om zijn volgers te overtuigen van zijn standpunten. Grafieken worden doelbewust met een jaloersmakende creativiteit in elkaar gezet. Dit ophitsen van mensen zou eigenlijk compleet genegeerd moeten worden, ware het niet dat de gevolgen zo schadelijk zijn. Er wordt vaak voorbijgegaan aan het feit dat de aanhang van deze heren in veel gevallen simpelweg het intellect of de statistische basis mist om het diagramgegoochel te zien voor wat het is. Deze mensen zijn simpelweg kwetsbaar voor desinformatie en hebben meer aan bijscholing dan aan demonisering. Er is een tweedeling ontstaan tussen mensen die wél en niet het vermogen hebben om cijfermatig feiten van fictie te onderscheiden. Dit gaat vaak niet om het zijn van een goed of slecht mens, maar om het vermogen je intellectueel te wapenen in het statistische oerwoud van het internet. Dit verklaart het feit dat het uiterst rechtse geluid sinds corona ook aftrek vindt bij voormalig linkse hippies en mensen met een immigratieachtergrond. De non-wappies lijken dit onderscheid tussen volgers en hitsers niet meer te zien en zijn na anderhalf jaar pandemie murw gebeukt door het radicale, maar ook vermoeiende geluid van de virusontkenners en antivaxxers. De energie om te fact-checken lijkt op te zijn.

Ja, er zijn in deze pandemie mensen die longreads schrijven over verkeerde interpretatie van wetenschappelijke onderzoeken of bewuste verdraaiing van oversterfte data, maar dit zijn vooral twitteraars met een beperkt volgersbestand of hobby-debunkers met een internetblog. Hoe inhoudelijk ook, jammer genoeg komen deze weerleggingen vooral terecht bij mensen die in eerste instantie geen mikpunt zijn van de onjuiste databombardementen. Het roept de vraag op hoeveel nut het heeft wanneer een academisch geschoold persoon, die donateur is van stichting Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij, een twitterdraadje leest waarin beweringen van Willem Engel worden weerlegd.

De opiniemakers die wél een groot bereik hebben wijzen echter liever naar de algoritmes van social media platformen die deze desinformatie naar het volk brengen, in plaats van dezelfde algoritmes te gebruiken om correcte data te promoten. We leven in een informatieoorlog die helaas momenteel op doorzettingsvermogen gewonnen wordt door lieden die bewust cijfers manipuleren. Het tekent de statistische luiheid van onze opiniemakers. Laat de virologen in talkshows eens een wijdverspreide twittergrafiek weerleggen waaruit zou blijken dat vaccinaties voor oversterfte zorgen, in plaats van het fantaseren over wat we zouden moeten doen met ongevaccineerden. Let wel, hierbij hoeft geen aandacht besteed te worden aan de volksmenners die deze onjuiste informatie de wereld in slingeren. Heren als Baudet en Engel worden door de mainstream media de laatste maanden vaak terecht genegeerd, maar hun boodschap blijft vaak ook zonder weerwoord en vindt gretig aftrek bij de meest kwetsbare mensen in onze samenleving. Mensen wappies noemen en het gedachtegoed negeren is inmiddels ineffectief gebleken. De effectiviteit van juiste voorlichting zal moeten blijken. Niet van het RIVM, maar van onze columnisten, opiniemakers, tv-redacties en politici. Steek daadwerkelijk moeite in het weerleggen van desinformatie. Niet alleen in incrowd twitterdraadjes, maar op een grotere schaal. Er is geen vaccin voor de grafiekenpandemie, dus moeten we zorgen dat kloppende statistiek de dominante variant wordt.