Bescherm de publieke omroep

Dit is geen theoretisch debat, geen abstracte beleidsdiscussie. Dit is een directe bedreiging van onze democratische waarden.

Democratie is geen vanzelfsprekendheid. Ze moet worden onderhouden, beschermd, soms zelfs bevochten. Een van de eerste signalen van democratische erosie is de aanval op onafhankelijke media. De publieke omroep, als baken van pluriforme informatievoorziening, ligt steeds vaker onder vuur. Geen toevallige ontwikkeling, maar een patroon dat we wereldwijd herkennen: wie de informatiestroom beheerst, beheerst de macht.

Neem Hongarije. Viktor Orbán heeft de media er niet in één klap overgenomen, maar stukje bij beetje, als een sluipend gif. De publieke omroep? Geen controlemechanisme meer, slechts een doorgeefluik van regeringspropaganda. Kritische stemmen zijn verdwenen, onafhankelijke programma’s opgeheven. De vrije pers is er nog slechts een schim van wat ze ooit was.

Rusland laat zien wat er gebeurt als deze ontwikkeling zijn eindpunt bereikt. De staatsmedia zijn volledig in dienst van het Kremlin. Afwijkende meningen worden gesmoord, en journalistiek die zich tegen de macht keert, wordt afgestraft. Soms letterlijk met de dood.

Ook in de Verenigde Staten zien we een beangstigende ontwikkeling. Trump bestempelt de pers als "vijand van het volk", een frase die we eerder hoorden uit de mond van autoritaire leiders. Zijn pogingen om de financiering van NPR en PBS stop te zetten zijn geen besparingsmaatregelen, maar een gerichte aanval op journalistieke onafhankelijkheid. Het gevolg? Een land waarin feiten steeds vaker ondergeschikt zijn aan partijpolitieke belangen.

En Nederland? Wij zijn niet immuun. De aanvallen op de publieke omroep nemen toe. De PVV roept al jaren om drastische bezuinigingen. Niet omdat de omroep inefficiënt zou zijn, maar omdat de berichtgeving hen niet aanstaat. "Linkse propaganda! Nepnieuws!" De retoriek is bekend.

Ook de BBB pleit voor een "andere koers" bij de NPO; een eufemisme voor minder journalistieke kritiek op hun partij. Caroline van der Plas schroomt niet om felle aanvallen te doen op de media, terwijl een sterke pers juist in het belang is van iedere democraat. En de VVD? Die presenteert zich als verdediger van de democratie, maar kiest in de praktijk steeds vaker de kant van populistische partijen die de omroep willen kortwieken en voor de macht van het geld, in dit geval de concurrentie van de commmerciëlen.

Maar dit gaat niet om geld. Dit gaat om macht. Een sterke publieke omroep is geen luxeproduct, geen overblijfsel uit vervlogen tijden, maar een noodzakelijk tegenwicht tegen de wildgroei van commerciële belangen en sociale media-algoritmes die ons in slecht geïnformeerde bubbels duwen. De publieke omroep biedt ruimte aan verhalen die anders niet worden verteld en investeert in journalistiek die de macht controleert en ter verantwoording roept. Dat is de kern van een functionerende democratie.

We moeten ons realiseren: de publieke omroep is van ons allemaal. Hij is er niet voor links of rechts, maar voor de samenleving als geheel. Een goed geïnformeerd publiek is de basis van een gezonde democratie. Breek je die basis af, dan brokkelt de democratie zelf af.

We staan op een kruispunt: kiezen we voor een open, pluriforme informatievoorziening, of volgen we de weg van landen waar de persvrijheid steeds verder wordt uitgehold? Dit is geen theoretisch debat, geen abstracte beleidsdiscussie. Dit is een directe bedreiging van onze democratische waarden.

De geschiedenis leert ons hoe snel het kan gaan. Hongarije. Rusland. De Verenigde Staten. Denken dat het in Nederland zo’n vaart niet zal lopen, is naïef.

De keuze is aan ons. Beschermen we de publieke omroep als fundament van onze democratie? Of kijken we straks terug en realiseren we ons dat we te laat waren?

Laat de publieke omroep niet wegbezuinigen: BeschermDePubliekeOmroep.nl