Bermuda heeft het recht van homoparen om te trouwen afgeschaft

Vorige week ondertekende de gouverneur van Bermuda, John Rankin, een nieuwe wet die het recht van homoparen om te trouwen afschaft en in plaats daarvan het geregistreerd partnerschap introduceert, een status die openstaat voor paren van zowel verschillend als gelijk geslacht.

Bermuda is een Brits overzees gebiedsdeel met zo’n 65.000 inwoners. Het is het eerste land in de wereld dat het homohuwelijk heeft geschrapt en wel met een opvallende snelheid. Vorig jaar mei nog bepaalde Bermuda’s Hooggerechtshof in een uitspraak dat paren van gelijk geslacht mogen trouwen. Veel homo’s en lesbiennes en hun supporters vierden de rechterlijke uitspraak. Cruiseschepen die onder de vlag van Bermuda varen en die de mogelijkheid boden aan boord onder de wet van Bermuda te trouwen, verwelkomden het oordeel van de hoogste rechter in het land. De beslissing was goed voor gelijke rechten, voor het toerisme en voor zakendoen in het algemeen.

Maar toen barstte een fel debat los in het parlement en in de samenleving rond de vraag of het huwelijk een band moest blijven die alleen tussen een man en een vrouw kan bestaan. Vervolgens introduceerde de regering van Bermuda de Wet op het Geregistreerd Partnerschap 2017, die de uitspraak van de rechter over de openstelling van het huwelijk opzij zet, in een poging de onrust te kalmeren en een compromis te zoeken tussen de tegengestelde opvattingen. Die wet werd door de Tweede Kamer en de Senaat van Bermuda aangenomen en het enige wat nog nodig was, was de handtekening van de gouverneur. Vorige week is die stap dus gezet.

Wat houdt dit in voor homoparen die in de periode na de rechterlijke uitspraak en voordat de nieuwe Wet op het Geregistreerd Partnerschap in werking treedt in Bermuda getrouwd zijn? Walton Brown, de minister van Binnenlandse Zaken, stelde in een verklaring dat die huwelijken erkend zullen blijven. Hij voegde er aan toe dat huwelijken tussen paren van gelijk geslacht die ergens anders zijn voltrokken voor het inwerking treden van de nieuwe wet ook hun gelding zullen blijven houden.

De politieke beslissing het recht voor homoparen om te trouwen af te schaffen is hardvochtig, nooit eerder voorgekomen en druist in tegen de ontwikkeling in andere delen van de wereld. Nederland was het eerste land in de wereld dat het huwelijk voor paren van gelijk geslacht openstelde in 2001. In totaal zijn er nu 25 landen die hun huwelijkwetten hebben uitgebreid.

Alleen al in 2017 kwam een nieuwe huwelijkswet tot stand in Duitsland en in Malta, twee lidstaten van de Europese Unie. In Oostenrijk heeft het Constitutionele Hof in 2017 bepaald dat de regering en het parlement tot 1 januari 2019 hebben om een nieuwe wet te introduceren die paren van gelijk geslacht het recht geeft te trouwen. Blijft de regering in Wenen stil zitten, dan zal de bestaande huwelijkswet vanaf dat moment automatisch zo moeten worden gelezen dat ook homoparen kunnen trouwen.

In Azië heeft het Constitutionele Hof van Taiwan in mei 2017 de wettelijke definitie van het huwelijk als zijnde een band tussen een man en een vrouw, ongeldig verklaard. Het Hof gaf het parlement twee jaar om de bestaande huwelijkswetten aan te passen of een nieuwe wet in te voeren die paren van gelijk geslacht het recht op trouwen geeft. Mocht het parlement niet tijdig in actie komen, dan zullen deze paren automatisch dat recht verwerven. Dus in 2019 of eerder zal Taiwan het eerste Aziatische land worden waar het huwelijk is opengesteld.

In Chili heeft President Bachelet in Augustus 2017 een nieuwe huwelijkswet voorgesteld, het Chileense parlement begon er afgelopen november over te debateren. De debatten zullen dit jaar doorgaan. Als het wetsvoorstel wordt aangenomen, zal Chili het zesde land in Latijns Amerika zijn met huwelijksgelijkheid.

De Australische regering introduceerde in 2017 een wet die het huwelijk openstelt , nadat uit een nationale poststemming bleek dat 61,6 procent van de stemmers voorstander is van openstelling van het huwelijk. De Tweede Kamer en de Senaat hebben het wetsvoorstel goedgekeurd en de eerste huwelijken werden in December 2017 voltrokken.

En 2018 laat vooralsnog een positief beeld zien voor paren van gelijk geslacht die in Latijns Amerikaanse landen zouden willen trouwen. Op 9 januari heeft het Interamerikaanse Gerechtshof voor de Mensenrechten in een baanbrekende verklaring bevestigd dat de Amerikaanse Conventie van Mensenrechten landen voorschrijft dat paren van gelijk geslacht in de lidstaten moeten kunnen trouwen en dat deze paren recht hebben op alle voordelen die daarbij horen. Deze uitspraak creëert een opening in de landen die de Conventie hebben geratificeerd om de huwelijkswetten van Argentinië, Brazilië, Colombia, Mexico en Uruguay te volgen.

Bermuda’s beslissing is een serieuze aderlating voor paren van gelijk geslacht die daar wonen. Hun regering heeft hen de boodschap gezonden dat ze op de een of andere manier tweederangs burgers zijn, alleen maar omdat ze houden van iemand van hetzelfde geslacht.

Ook al is er een risico dat Bermuda’s beslissing conservatieve groepen in andere landen die non-discriminatie niet respecteren, zal inspireren, toch gaat de mondiale ontwikkeling richting gelijke huwelijksrechten door. De beslissing van Bermuda van vorige week zal het uiteindelijk in de geschiedenis afleggen tegen die positieve ontwikkeling.