'Benoeming Rutte bewijs van soft wensdenken binnen NAVO over Rusland'

In Nederland en andere West-Europese landen mogen politici dan in hun nopjes zijn met de hoogstwaarschijnlijke benoeming van demissionair premier Mark Rutte tot nieuwe secretaris-generaal van de NAVO, aan de oostkant van Europa wordt daar heel anders over gedacht. Eerst was er natuurlijk als het traditionele dwarsliggen van de Hongaarse premier en Poetin-bewonderaar Viktor Orban maar er klinkt ook kritiek die van een heel andere orde is.

ERR, de publieke omroep van Estland, laat topadviseur Kristi Raik, directeur van het International Center for Defense and Security (ICDS), aan het woord die spreekt van een principieel probleem. "Zonder iets af te willen doen aan zijn vermogen om de functie te vervullen, toont de benoeming van Rutte dat er in het Westen nog steeds mensen zijn die de gedachte koesteren dat de relatie met Rusland in de toekomst genormaliseerd kan worden. Daarom zijn die landen principieel tegen de benoeming van iemand uit de oostkant van Europa. Dat is lastig te verteren. Een voor een hebben we signalen ontvangen uit Westeuropese hoofdsteden dat het doodeenvoudig onacceptabel is dat iemand uit de Baltische staten de functie zou krijgen omdat daarmee toekomstige relaties met Moskou geblokkeerd worden. Die houding zorgt voor spanningen en is voor de landen in onze regio echt lastig te accepteren."

Kaja Kallas, de eerste vrouwelijke premier van Estland, is lange tijd gezien als een serieuze concurrent voor Rutte bij de opvolging van Jens Stoltenberg die na de zomer zijn verlengde termijn beëindigt. ERR wijst er op dat Nederland niet eens voldoet aan de NAVO-norm om 2 procent van het BBP aan defensie uit te geven terwijl Estland, dat direct bedreigd wordt door het Russisch imperialisme, meer dan 3 procent aan militaire uitgaven besteedt. De Esten vrezen dat de Hollandse zuinigheid een slecht signaal afgeeft, zeker als NAVO-scepticus Donald Trump straks president van de VS wordt. Volgens Raik leiden irritaties over de dominante rol van het Westen tot steeds negatievere houding in Oosteuropese landen. Dat zou ook de reden zijn dat de Roemeense president Klaus Iohannis plots verklaarde ook beschikbaar te zijn. "Dat was een manier om ongenoegen te laten blijken."

Raik constateert wel dat Nederland onder leiding van Rutte veel steun geeft aan het door Rusland aangevallen Oekraïne. Wellicht helpt dat Rutte om de Oosteuropese landen die officieel nog geen voorkeur bekend hebben gemaakt te overtuigen. Ze wijst er op dat Rutte daar nog niet veel werk van heeft gemaakt.