Het is te makkelijk en zelfs kwalijk om de op onderzoek en feiten gebaseerde kritiek op multinationals die te weinig belasting betalen weg te zetten als ‘sprookje’
Dat multinationals in Nederland te weinig belasting betalen, is een sprookje, hoorde ik afgelopen week iemand zeggen bij een radio-uitzending van BNR. Een verzinsel dus. Volgens de spreker betalen multinationals juist veel belasting in Nederland. Kwamen hier nieuwe feiten aan het licht? Het zou betekenen dat internationale instituties, vakbonden, journalisten, NGO’s en zelfs overheden het massaal mis hebben op basis van hun onderzoek naar belastingontwijking. Hoe kunnen feiten opeens sprookjes worden?
Verkiezingen en belastingontwijking Anno 2017 is het probleem van belastingontwijking door multinationals niet alleen bij veel mensen bekend, maar is het zelfs een belangrijk verkiezingsthema geworden. Dat was vier jaar geleden nog niet het geval. En wie verkiezingen zegt, zegt debatten. Niet alleen tussen politici, ook andere experts en belanghebbenden komen aan het woord in verkiezingstijd. BNR nieuwsradio organiseert een aantal debatten in het kader van het ‘Ondernemerskieskompas’, een initiatief van de radiozender en MKB Nederland.
Afgelopen week stond één van deze BNR-debatten in het teken van belastingen. Nou ja, debat… de sprekers waren het vooral met elkaar eens. Dirk-Jan Sinke van VNO-NCW en MKB-Nederland zat naast Jaap Bellingwout, hoogleraar Belastingrecht aan de VU én partner bij KPMG – alhoewel BNR die ‘nevenfunctie’ vergat te melden. (Lees in dit rapport meer over deze praktijk van dubbele petten ).
Multinationals betalen te weinig belasting – sprookje? De belangrijkste stelling luidde als volgt: Grote multinationale bedrijven betalen in Nederland te weinig belasting. Van de ruim 4000 (!) ondernemers die hadden gereageerd was een grote meerderheid – 70 procent – het eens met de stelling. Overigens is dat eigenlijk het echte nieuws.
Enfin, volgens KPMG tax partn… sorry professor Bellingwout is dit een sprookje waar men in gelooft, puur omdat het zo vaak is verteld. Hij meent dat de linkerflank van de politiek, ondersteund door NGO’s als Oxfam Novib en SOMO, er ‘een handje van’ hebben te beweren dat multinationals in Nederland te weinig belasting betalen. Volgens Bellingwout is er nooit écht goed gekeken en de jaarrekeningen ingedoken, anders hadden we allemaal allang geweten dat die bedrijven gewoon om en nabij het statutair tarief van 25% betalen.
Is dat zo? Laten we naar de feiten kijken.
Onderzoek naar effectieve belastingdruk van Nederlandse multinationals Nu werk ik als onderzoeker bij Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO), één van de organisaties die Bellingwout noemt. Vorig jaar rond deze tijd zat ik samen met mijn collega te spitten in een enorme Excel sheet waarin we de financiële data van 151 grote Nederlandse bedrijven over een periode van tien jaar hadden verzameld. Dit onderzoek naar de winstbelasting van Nederlandse multinationals werd door ons uitgevoerd in opdracht van FNV. Wat bleek? 93 grote beursgenoteerde bedrijven hadden een effectieve belastingdruk van 21,5%, en 58 niet-beursgenoteerde bedrijven net geen 18%.
FNV rekende daarna uit dat hierdoor elke werknemer jaarlijks minsten €200 meer belasting moet betalen. De effectieve belastingdruk is voor beide groepen bedrijven beduidend lager dan het statutaire tarief van 25%, dat in 2005 overigens nog op 31,5% lag. Want statutaire tarieven van winstbelasting dalen al jaren wereldwijd.
Nederland als doorsluisland – teveel cases om op te noemen Ook buitenlandse multinationals zijn in staat hun effectieve belastingdruk flink te verlagen via Nederland. Nederland wordt op grote schaal als doorsluisland gebruikt. Het is dan ook de grootste investeerder wereldwijd. Zo’n 80% van die investeringen verloopt via brievenbusfirma’s.
IKEA ontweek tientallen miljoenen aan belasting met behulp van een ontwijkingsconstructie in Nederland. Ook Google maakt gebruik van een doorsluisconstructie waarin miljarden door Nederland stromen en er een paar miljoen blijft hangen. Starbucks behaalt belastingvoordelen met expliciete goedkeuring van de Nederlandse overheid via een ruling die door de Europese Commissie als illegaal wordt bestempeld. Inditex , Eldorado Gold , Paladin , ASML , WE , Yahoo – Allemaal onderzoeken van organisaties en media die de jaarrekeningen indoken.
Ongelijkheid Die ontwijking is niet zonder gevolgen. Terwijl lonen dalen en winsten van multinationals stijgen, draagt de belasting over winst steeds minder bij aan de totale belastinginkomsten voor de overheid en draagt de werknemer via loonbe- lasting steeds meer bij. Dat geldt in Nederland maar ook in andere landen.
Geen sprookjes, maar feiten Kortom: Het is te makkelijk en zelfs kwalijk om de op onderzoek en feiten gebaseerde kritiek op multinationals die te weinig belasting betalen weg te zetten als ‘sprookje’.
Te meer omdat de belastingadviessector en het bedrijfsleven regelmatig cijfers rondstrooit – vooral wat betreft de hoeveelheid banen die Nederland zogenaamd per direct zou verliezen in het geval van strenger (en eerlijker!) belastingbeleid – vaak zonder achterliggende argumentatie, onderzoek, methodologie of aannames te publiceren. Maar dat is misschien iets voor een volgend opiniestuk.
We kunnen het oneens zijn met elkaar, zeker. Organisaties als SOMO doen onderzoek uit volle overtuiging dat een beter belastingsysteem noodzakelijk is voor een eerlijk, duurzaam en democratisch economisch systeem. Dat betekent echter niet dat we feitenvrije uitspraken of aanbevelingen doen. Ons onderzoek is gebaseerd op controleerbare bronnen en feiten en ja, we duiken echt de jaarrekeningen in.
Was het maar een sprookje, dan leefden we nog lang en gelukkig. Einde. In plaats daarvan moet er nog veel strijd geleverd worden om van belastingontwijking door multinationals geschiedenis te maken. Dat zoveel politieke partijen dat steeds meer inzien, is in ieder geval een goed teken.
Wat betreft de klokkenluider achter LuxLeaks, Antoine Deltour - de uitspraak van het beroep in deze zaak wordt volgende week verwacht, zie hier voor meer info: https://support-antoine.org/en/#luxleaks
"Enfin, volgens KPMG tax partn… sorry professor Bellingwout "
Een sneue ad hominem.
Figuur 1 laat voornamelijk de crisis zien toen bedrijven nagenoeg geen winst meer maakten.
En als laatste, bedrijven als Starbucks betalen in de VS belasting over de in de EU behaalde winsten, en hetzelfde gebeurt voor bedrijven als AH en ING met in de VS behaalde winsten, die betalen dat in Nederland. Daar zijn al die handelsverdragen voor. Ik vraag me af of er werkelijk geld verloren wordt.
Een sneue ad hominem volgens u, een structureel probleem volgens mij. Het gaat mij absoluut niet om de persoon Bellingwout, maar om de dubbele pet die hij en vele anderen dragen in de wetenschap en belastingadviessector. Zie bijvoorbeeld dit rapport http://www.oxfamnovib.nl/nieuws/nederland-eu-kampioen-belastingontwijking-faciliteren of dit artikel van de Groene die eenzelfde probleem aankaart: https://blendle.com/i/de-groene-amsterdammer/ondernemende-professoren/bnl-groeneamsterdammer-20141126-1_20_1?sharer=eyJ2ZXJzaW9uIjoiMSIsInVpZCI6ImluZHJhYSIsIml0ZW1faWQiOiJibmwtZ3JvZW5lYW1zdGVyZGFtbWVyLTIwMTQxMTI2LTFfMjBfMSJ9
Er zijn natuurlijk ook voordelen aan het werken in praktijk en aan de universiteit, maar het wordt risicovol wanneer er nog maar weinig hoogleraren fiscaal recht/fiscale economie te vinden zijn die niet ook in de praktijk werken bij één van de grote kantoren of voor zichzelf. Daarnaast ben ik van mening dat het de taak is van journalistiek - BNR in dit geval - om open te zijn over nevenfuncties van de sprekers die zij uitnodigen.
"Toen bedrijven nauwelijks nog winst maakten"?
Dat verhaal gaat op voor het MKB, maar niet voor de nieuwe VOC -- de koopmanskapitalisten die hun producten tegen spotprijzen kopen op hypercompetitieve markten, waarna ze deze met enorme winst verkopen in het rijke westen. Voorbeelden: Amazon, Apple, Walmart, de kledingbedrijven, Unilever, enz. Voor Google/FB, de farmaceuten, en de financiële instellingen is het verhaaltje net even anders, maar allemaal zitten ze op enorme hopen geld, die grotendeels vrijgesteld zijn van winstbelasting, of die legaal worden geparkeerd in buitenlandse dochters (maar verder gewoon vanuit de VS worden beheerd) om Amerikaanse winstbelasting te ontlopen.
Wat betreft Bellinghout: belangenverstrengeling is wat het is, en onvermeld is het dubbel kwalijk.
@ Indra
Vrijwel elke docent/hoogleraar rechten heeft een andere voltijds baan. Lijkt me niet meer dan gewenst omdat ze dan met beide voeten ook in de praktijk staan. Dat wil je toch ook bij hoogleraren geneeskunde?
Als iemand 2 functies heeft kunt u dat gewoon vermelden maar het zinnetje dat ik citeerde suggereert dat Bellingwout de boel aan het bedotten is, en dat u die suggestie opwekt wist u zelf ook wel toen u het schreef. Mocht hij/zij echt moedwillig liegen dan lijkt me dat een zaak voor de tuchtraad. Ik zie daar echter geen bewijs voor want er is altijd een verschil tussen effectieve belastingdruk en de wettelijke. Vergelijk voor de gein uw eigen effectieve belastingdruk maar eens met de wettelijke als u me niet gelooft.
Des te hoger op de ladder des te minder belasting er wordt betaald.
Werknemers de volle pot
Werkgevers van kleine bedrijven ook
Grote nationale bedrijven al 'n stuk minder
Internationale bedrijven weinig tot niets.
Misschien even dit boek lezen
Der stille Putsch: Wie eine geheime Elite aus Wirtschaft und Politik sich Europa und unser Land unter den Nagel reißt " van von Jürgen Roth en van Werner Rügemer "die Rating Agenturen" over de trics en trucs van de bekende rating bureaus om zelf zoveel mogelijk geld te verdienen. Het zijn gewoon sprinkhanen die landen en hun bewoners onteigenen. O.adoor bij bouwprojecten veel meer winst te voorspellen dan mogelijk is en dan natuurlijk veel rente over de schuld te laten betalen en in het ergste geval het bouwproject te onteigenen. Wedden dat dit bij o.a.de HSL-lijn en de Noord-Zuidlijn ook zo is gegaan?
In het boek worden heel veel eigenaren met namen genoemd zoals hr Draghi die als premier van italië oolk als vertegenwoordiger van Coca Cola in Moody actief was. Hij heeft dus de ratings van italië mede bepaald.
in dit boek wordt ook de rol van KPMG duidelijk wat betreft belastingontwijking. Daaraan doen ook de ratingbureaus namelijk volop mee. Maar ook regeringen die ratingbureaus geen strootje in de weg leggen want ze krijgen van al die verweven banken, multinationals enz geld onder tafel. Het boek is een gedegen onderzoek van iemand die als internationaal corruptiebestrijder bekend staat.
in Duitsland zijn heel veel krische boeken over het huige kapitalische systeem verschenen, meestal met een laatste hoofdstuk wat wij ertegen kunnen doen.
Beste Zakenpief,
Zo doe we dus geen zaken, want waarom nou alleen het gemiddelde van de beursgenoteerde bedrijven die in dit onderzoek een vermoedelijke effectieve belastingdruk van 21,5% laten!
Kom laat zien dat het zaken doen in je bloed zit, bereken voor ons nou eens de gemiddelde effectieve belastingdruk van de 93 beurs en 58 niet beurs genoteerde bedrijven in dit rapport?
En wat verlies in dit verband nou in uw bijdrage doet, het gaat vaak om het feit of de winstafdracht in den vreemde wel klopt, en welk effect patentrechten op dit gemiddelde laat zien.
@Frankie,
Dat kan ik niet, want ik heb geen beschikking over de ruwe datasets van het onderzoek. Maar ik kan wel aanemen dat er weinig Nederlandse niet-beursgenoteerde multinationals zijn die in de buurt komen van de winsten die bij de top 5 van de beursgenoteerde multinationals komen (Shell, Unilever, ING etc). Ik kan in ieder geval geen private multinational bedenken. U wel? Dus de gewogen gemiddelde effectieve belastingdruk zal vrij dicht tegen die van de beursgenoteerde multinationals aanliggen.
Eventuele verliezen doen er wel zeker toe, aangezien het onderzoek probeert aan te tonen hoe groot het effect van ontwijking grofweg is. 25% statutair minus 21,5% gemiddeld, blijft over 3,5%. Maar als in die 3,5% nog effecten van belastinglatenties lopen, is het zeker van belang om daar rekening mee te houden.
Hier heb je er eentje: https://decorrespondent.nl/5285/deze-nederlandse-oliereus-transporteert-vervuilde-olie-naar-afrika-maar-een-kamervraag-is-er-nooit-over-gesteld/685508386640-97bcac1a
> Organisaties als SOMO doen onderzoek uit volle overtuiging dat een beter belastingsysteem noodzakelijk is voor een eerlijk, duurzaam en democratisch economisch systeem.
Nee.
Wat SOMO voorstelt komt neer op belastingharmonisatie binnen de EU. Dat is een "1 size fits all" ideologie. Daarmee mis je volkomen de verschillen die er tussen EU landen bestaan, je mist ook het begrip dat een economie niet kan zonder dynamiek. Juist DAT er verschillen zijn en dat die verschillen zelf ook weer aan verandering onderhevig zijn, maakt economische activiteit mogelijk. En dat is waar je het van moet hebben. Omdat je EU belastingharmonisatie ook niet kan doorvoeren zonder EU instituties, is dat ook een verkapt pleidooi voor een federale EU.
Belastingontwijking is gewoon een benaming voor het gedrag van bedrijven dat ze gebruik maken van regelingen die de overheid aanbiedt - daar is niks illegaals aan.
Beste Gluteus Maximus,
Misschien wil het SOMO wel een mondiale belastingharmonisatie!
Maar wat dit rapport meer moet laten zien is volgens mij meer het feit dat de race in de verlaging van de vennootschapsbelasting met steeds meer regels die belastingontwijking voor het bedrijfsleven mogelijk maken, het besteedbaar inkomen van burgers in een land steeds verder gaat lopen aantasten, een negatieve ontwikkeling die gekeerd dient te gaan worden.
Goede hemel wat een nonargumenten @Gluteus.
'Dynamiek' heeft niets te maken met belastingheffing. Die brievenbusfirma's (allen beursgenoteerde, wereldwijd opererende bedrijven die hun winsten laten opduiken op zo'n manier dat ze zo min mogelijk betalen) dragen nauwelijks bij aan de werkgelegenheid, of doen het ten koste van lokaal MKB / nationale bedrijven die meer belasting betalen, hogere loonkosten betalen, enz., en die dus oneerlijk moeten concurreren omdat de politici de prioriteiten zo stellen dat er niets gebeurt, enz.
Als je het tegendeel wilt beweren, mag je eerst eens cijfermatig duidelijkmaken dat het soort bedrijvigheid waar jij over dagdroomt a überhaupt bestaat, en b., alleen op deze manier zou kunnen functioneren. Tot dan!
Helder verhaal en feiten, dat hebben we nodig inderdaad. Dus ja, die belastingen mogen omhoog, er mag meer worden opgetreden worden tegen brievenbusfirma's, en er moet internationaal meer een lijn worden getrokken. Maar 21,5% is lang niet zo erg als wat enkele politici heb horen beweren.
Tenslotte heb ik mijn twijfels over die doorberekening, waar de auteur weinig details over geeft. Is in die doorberekening meegenomen wat het de economie kost in vestigingen, belastinginkomsten en banen als die bedrijven wegtrekken omdat ze meer belastingen moeten gaan betalen?
We moeten de boel niet door elkaar halen. De kop heeft het terecht over belasting ontwijking, d.w.z. het creatief gebruik maken van de wettelijke mogelijkheden om zo min mogelijk belasting te betalen. Ik zeg dat niet om de bedrijven te verdedigen, maar om aan te geven dat debestrijding van het fenomeen niet simpel is.
Welk fenomeen? Zoals gezegd is er niets onrechtmatigs. Het is vooral de taak van de overheden om te zorgen dat bedrijven een redelijke hoeveelheid belasting betalen, wat "redelijk" dan ook betekent.
Een aantal dingen zit in de weg. Zo is er het verschijnsel van regulatory competition wat inhoudt dat landen elkaar beconcurreren om bedrijven aan te trekken met zo laag mogelijke belastingtarieven. Multinationals kunnen makkelijk overheden tegen elkaar uitspelen, en boze tongen beweren dat ze daarom de EU ondermijnen . Soms hoor je dat dat de EU alleen maar goed zou zijn voor multinationals, o.a. van de SP. Hier is dus precies het omgekeerde aan de hand: alleen een sterke EU zou multinationals kunnen "temmen".
Andere problemen zijn dat er verdragen zijn ter voorkoing van dubbele belastingen. Heel nuttig, maar ook voor belastingontwijkers. En dan is er het probleem dat het min of meer arbitrair is waar een multinational zijn winst laat neerslaan. Ze kunnen kiezen voor peperdure fabrieksproducten en verliesgevende winkels idne landen. Of voor spotgoedkope "intercompany billing" prijzen en hele dure winkels, die veel winst maken maar wel in fiscaal gunstiger landen. .
Ik werkte voor de nederlnadse vestiging van een multinational. Die betaalde niet alleen dividend aan de moedermaatschappij als enige aandeelhouder, maar ook "royalties", d.w.z. een vergoeding voor de diensten van de moedermaatschappij. En die vallen als kostenvergoedingen buiten de belastingen. Ook hier geldt dat dit systeem op zich niet onredelijk is - maar wel misbruikgevoelig. Hoewel er bij de fiscus wel een lampje gaat branden als bepaalde bedrijfsonderdelen structureel verlies maken in een op zich bloeiend bedrijf. Ook dat kan soms kloppen, maar het kan ook een teken zijn van al te creatief boekhouden.u.
"FNV rekende daarna uit dat hierdoor elke werknemer jaarlijks minsten €200 meer belasting moet betalen."
Een bijdehante vertegenwoordiger van de multinationals had de FNV vervolgens gevraagd wie ook alweer de bruto salarissen betaalt en dus de rekening van de lasten op arbeid voor zijn rekening krijgt.
En wie strijkt ook alweer de winsten op arbeid op? Wie krijgt ook alweer de rekening van de lasten op arbeid? De belasting ontwijkende multinationals? Nee Piet! De consument, want de ondernemingen berekenen de rekening gewoon door. De overheid roomt een gedeelte van de bruto salarissen af. Het salaris is een onkostenpost voor de onderneming en wordt doorberekend in de door de onderneming gehanteerde prijzen voor hun producten.
en net zo bijdehand is dan om aan die bijdehante vertegenwoordiger te vragen wie de producten en diensten voortbrengt die zij verkopen waarop winst worden gemaakt? ohja dat is die fabrieksarbeider die 200 extra moet betalen door het belasting wangedrag van die multinational.
drogreden piet. ga je schamen
In mijn ogen betaalt/verdient de werknemer van een winstgevend bedrijf zijn eigen brutosalaris. Los daarvan is het in mindere mate die multinational die via de loonheffing bijdraagt aan het collectief. Vroeger was dat een argument, "wij betalen weinig tot geen belasting over onze winst, maar we zorgen wel voor werkgelegenheid en dus voor minder uitkeringen en meer inkomsten uit loonbelastingen en premies. Multinationals hebben in de tussentijd veel werkgelegenheid verplaatst naar het buitenland of weggeautomatiseerd. De banenmotor is het MKB, die de volle mep VPB betaalt en zorgt voor de werkgelegenheid.
"De consument, want de ondernemingen berekenen de rekening gewoon door."
Dan zijn we toch snel klaar: als de consument 1 op 1 de rekening betaalt kunnen we net zo goed de BTW zodanig verhogen dat we daaruit de verzorgingsstaat kunnen financieren.
"ohja dat is die fabrieksarbeider die 200 extra moet betalen"
Denk je werkelijk dat het de fabrieksarbeider (voor zover die binnen de langsgrenzen nog rendabel is te krijgen) ene moet uitmaakt of die 200 van zijn brutoloon wordt afgetrokken of dat hij het van zijn nettoloon moet betalen?
"drogreden"
Alleen in de ogen van sukkels die iedereen voorrekenen dat de ziektekostenpremie zo enorm is toegenomen toen een deel ervan van het bruto- naar het nettoloon is verschoven. Dat zijn dezelfden die mekkeren dat de zorg voor de laagbetaalden onbetaalbaar is geworden, terwijl fact checkers ze onvermoeibaar voor blijven rekenen dat uitgerekend zij er door het nieuwe zorgstelsel financieel op vooruit zijn gegaan. Zelfs als de chronisch ziek zijn:
http://www.ad.nl/nieuws/minima-betalen-minder-voor-zorg-dan-in-2006~a10cdd87/
"In mijn ogen betaalt/verdient de werknemer van een winstgevend bedrijf zijn eigen brutosalaris."
Als hij dat in zijn eentje kon realiseren en financieren dan was hij wel voor zichzelf gaan werken.
"Multinationals hebben in de tussentijd veel werkgelegenheid verplaatst naar het buitenland of weggeautomatiseerd."
En in de tussentijd is ons welvaartsniveau alleen maar gestegen. Je zou het ook om kunnen keren: juist vanwege dat toegenomen welvaartsniveau wordt het interessant om werk te verplaatsen of weg te automatiseren. Zonder die prikkel zaten hele regio's nog in sweat shops textiel te fabriceren en schoenen te maken.
Dat neemt natuurlijk niet weg dat je voor de belasting op winst wel een gelijk speelveld moet creëren. En dat wordt op nationaal niveau steeds lastiger, want waar wordt de wist nou precies gerealiseerd? In het land waar alleen een assemblagehal staat waar auto's in elkaar worden geschroefd? Of in de landen waar de onderdelen worden gefabriceerd? En de landen waar de ontwerpers zitten, de marketingmensen enzovoorts.
Waar al die belastingafspraken voor bedoeld zijn is om te voorkomen dat dubbel belasting wordt betaald. Want als de levering tussen verschillende bedrijven gaat is het simpel: dan trek je de inkoopprijs van de verkoopprijs af en klaar is kees. Maar wat nu als de levering binnen dezelfde multinational plaatsvindt? Hoe regel je het dan tussen landen?
En vooral: hoe voorkom je dat fiscalisten van multinationals gaan shoppen tussen de verschillende bilaterale regelingen en niet voorkomen dat dubbel belasting wordt betaald maar zelfs belasting ontwijken. Dat lukt alleen als je tot een soort internationale normering weet te komen voor de toekenning van winsten. De rest zijn praatjes voor de vaak.
Beste Piet,
Ik ben het wel met je eens dat de werknemer een belang heeft bij het collectief en dat hij in zijn eentje niet hetzelfde had kunnen bereiken. Ik ben er ook niet op tegen dat de werkgever winst maakt voor het risico, het organiseren van het collectief, etc. Feit blijft dat binnen een winstgevende onderneming de werknemer zijn eigen brutoloon terugverdient + winst. Dus als de loonbelasting wordt verhoogd, omdat de overheid de begroting sluitend moet hebben en als dat tekort (deels) wordt veroorzaakt door een mindere belastingafdracht vanuit bedrijven dan draagt de werknemer dus de lasten van de fenomeen. Of dat te voorkomen is en zo ja hoe en in hoeverre, is vers twee.
De problemen die je schetst zijn duidelijk. Het is bij een multinational lastig om te bepalen wat de kosten zijn, waar de kosten worden gemaakt en waar de winsten worden genoten. Grote bedrijven hebben echter een grote lobby om te voorkomen dat ze dubbel belast worden. Van de onvermijdelijke loopholes in de regels om dubbele belasting te voorkomen sommige multinationals vervolgens gebruik om belasting (grootschalig) te ontwijken. Bovendien maakt de complexiteit het vaak lastig om dergelijke belastingontwijking te pinpointen. “We are not accusing you of being illegal,we are accusing you of being immoral.” zei daarom de voorzitter van de Engelse Public Accounts Committee, Margaret Hodge tegen de CEO's van Google, Amazon en Starbucks.
Een overzicht in de tijd van de bijdrage die grote bedrijven leveren aan het collectief in verhouding tot andere belastingbetalers is in mijn ogen een goed instrument in het kader van een zeer belangrijke fair share discussie. Grote bedrijven en hun aandeelhouders dienen zich te realiseren dat ook zij op de lange termijn een enorm belang hebben bij het goed functioneren van het collectief. Wat dat betreft zitten ze in hetzelfde schuitje als die werknemer van jou, hoewel ze er ogenschijnlijk minder van afhankelijk zijn omdat veel van hun CEO's en aandeelhouders hun schaapjes ogenschijnlijk al op het droge hebben. Grote bedrijven hebben als geen ander belang bij goed opgeleid personeel, dienstverleners en toeleverancier, een goede infrastructuur een stabiele overheid, de zogenaamde 'rule of law', consumenten die wat te besteden hebben, etc. Dat eigen belang zou grote bedrijven en hun bestuurders en aandeelhouders moeten stimuleren om zelf maatregelen te nemen om het fair share in de gaten te houden. Als overheden gaan ingrijpen - en vroeg of laat gaan ze daar electoraal toe gedwongen worden - dan zal dat niet fijnmazig zijn en zal dat dus leiden tot de gevreesde dubbele belasting, en verregaande regulering, nationalisaties, etc niettegenstaande het feit dat het algemeen belang ook daarmee niet gediend is.
"Feit blijft dat binnen een winstgevende onderneming de werknemer zijn eigen brutoloon terugverdient + winst."
Maar het is dus ook dankzij die onderneming dat dat brutoloon wordt verdient. Een bedrijf creëert dus niet alleen winst en winstbelasting maar ook nog die andere grote stroom belastingen en premies. Dat is ook precies de reden waarom landen elkaar de tent uitvechten met een lagere winstbelasting: zelfs als die nul is verdient de overheid er nog aan, zo lang er maar mensen in dienst zijn die belasting betalen.
"Grote bedrijven en hun aandeelhouders dienen zich te realiseren dat ook zij op de lange termijn een enorm belang hebben bij het goed functioneren van het collectief."
Maar ze zijn daarbij veel minder plaatsgebonden dan het MKB, waardoor ze veel meer concurrentievoordeel hebben dan louter het schaalvoordeel. Wat die onzekerheid over de winsttoekenning betreft: hetzelfde geldt als je geen trucjes gebruikt, zoals extra veel waarde toekennen aan de merknaam en de formule (wat Starbucks flikte).
Google heeft bijvoorbeeld maar weinig werknemers in Nederland: die werken voornamelijk in datacentra en slechts een enkeling op het Nederlandse hoofdkantoor. En dat zijn niet de plaatsen waar de winst wordt gecreëerd: het zijn eerder kostenposten. Het geld wordt verdient bij de advertentieafdeling (Google is uiteindelijk gewoon een reclamebedrijf) en de financiële afdeling en die zitten respectievelijk in Londen en Dublin, waaronder hele afdelingen met Nederlanders die in hun eigen taal de Nederlandse markt bedienen. De winst wordt dus ook keurig in Ierland afgerekend (volgens het aangename tarief dat daar wordt gehanteerd). Zie daar maar eens gaten in te schieten.
Ook multinationals en hun aandeelhouders hebben uiteindelijk belang bij het collectief en last van een eindeloze korte termijn visie van de race to the bottom. Je kunt nog zo goedkoop iPhones of jurkjes in elkaar laten zetten in een derdewereldland, maar als er geen mensen zijn die ze kopen houdt het op. Dat besef is helaas maar bij weinigen ingedaald ook omdat de hele grote vissen consequentieloos het collectief kan schade zoals onder andere gebleken is bij de bankencrisis.
Dat landen over elkaar heen buitelen om een multinational binnen te halen is m.i. geen garantie dat daarmee enig concreet belang is gediend. De politici en hun ambtenaren hebben nauwelijks een verdere horizon dan de bestuurders van hedgefunds. Nogmaals, de trade of - u betaalt weinig belasting over de winst, maar u verzorgt (hoogwaardige) werkgelegenheid - zou mijns inziens wel eens tegen het licht gehouden mogen worden.
Verder denk dat Nederland zou moeten concurreren voor een goed vestigingsklimaat op andere zaken dan een race to the bottom qua belasting op winst voor multinationals. Zorg voor een goed opgeleide, goed gemotiveerde beroepsbevolking, goede infrastructuur en goede mogelijkheden voor expats en kennismigranten. Dus weg met het leenstelsel, overal glasvezel, goede wegen, luchthaven Lelystad, etc., etc.
"Ook multinationals en hun aandeelhouders hebben uiteindelijk belang bij het collectief"
Alleen kent dat collectief bij een multinational (de naam zegt het al) geen grenzen.
"Je kunt nog zo goedkoop iPhones of jurkjes in elkaar laten zetten in een derdewereldland, maar als er geen mensen zijn die ze kopen houdt het op."
Maar dat betekent nog niet dat degenen die de productie in die derdewereldlanden verzorgen zich die producten ook moeten kunnen permitteren. Je kunt je afzetmarkt immers overal zoeken: waarschijnlijk ergens waar mensen werk verrichten waar ze meer mee verdienen.
"Dat landen over elkaar heen buitelen om een multinational binnen te halen is m.i. geen garantie dat daarmee enig concreet belang is gediend."
Er wordt in ieder geval wat geld binnen de landsgrenzen verdient. Verder reikt de horizon inderdaad niet.
"Nogmaals, de trade of – u betaalt weinig belasting over de winst, maar u verzorgt (hoogwaardige) werkgelegenheid – zou mijns inziens wel eens tegen het licht gehouden mogen worden."
Een overheid die zich richt op werkgelegenheid als fetisj zal sowieso altijd falen. Denk even terug aan de schandalen rond RSV en dergelijke. Of aan de talloze miljarden die over de balk zijn gesmeten om Fokker en de metaalindustrie en dergelijke te behouden. Het ging allemaal uit van werkgelegenheid als doel (het doel is toch echt om met zo weinig mogelijk mensen zo efficiënt mogelijk te produceren) in plaats van als resultante.
"Zorg voor een goed opgeleide, goed gemotiveerde beroepsbevolking, goede infrastructuur en goede mogelijkheden voor expats en kennismigranten."
Dat is inderdaad de taak van de overheid: zorgen voor een optimale infrastructuur op ieder niveau, waardoor de kans zo groot mogelijk is dat er dingen ontstaan. En daartoe behoort ook een goede financiële infrastructuur. Dat is geen infrastructuur die is gericht op de korte termijn, want dan ben je inderdaad net zo destructief als de meest gehaaide hedgefondsen.
Als kabinet en 2e kamer slim is doen ze hier totaal niets aan. Dat die ondernemingen in Nederland zitten levert belasting op. Als Nederland dit niet zou doen en belastingvoordeel teniet doet lopen,die ondernemingen weg en gaan ze in een ander land zitten wat wel lage belasting voor hun heeft. Ofwel niets doen hier aan levert inkomen voor de staat en is dus een win win. Beter dit dan dat ze allemaal of anders veel bedrijven vertrekken en is de burger weer de dupe omdat het gemis van gelden de burger moet ophoesten en dat willen we niet.
laat nu daar geen bewijs voor zijn. dat is de eeuwige angstpolitiek van rechtse partijen. als dat namelijk juist zo zijn, dan zou het aantal bedrijven in nederland significant lager moeten liggen, omdat vele landen vele malen goedkoper zijn op hun vennootschaps en vermogensbelasting.
Ontwijking moet je in principe internationaal aanpakken. In ieder geval moet je het niet aanpakken door de tarieven voor alle bedrijven te verhogen, want daar raak je vooral het MKB mee. Die zullen waarschijnlijk niet (kunnen) uitwijken naar het buitenland, maar zullen wel minder kunnen investeren of er eerder de brui aangeven. Verder kun je veel verbeteren aan het investeringsklimaat op andere manieren dan belastingontwijking voor multinationals faciliteren. Rule of law, infrastructuur, goede openbare voorzieningen en een goed opgeleide beroepsbevolking, een stabiele overheid, overzichtelijke belastingen (die niet eens extreem laag hoeven te zijn, maar wel voorspelbaar) etc. zorgt voor het aantrekken van echte onderneming ipv alleen brievenbus firma's. Bovendien profiteren daar de nationale ondernemers ook van.
Ik begrijp de spreker van het BNR programma wel. Ik hoorde van het weekend weer eens een lijsttrekker, ik meen Klaver of Asscher, beweren dat multinationals minder dan 1% belasting betalen. Alsof dat de norm is. Dit is een sommige kringen de gangbare mening. Fijn dat dit soort onzin nu naar de fabeltjeskrant verwezen wordt. Gemiddeld 21,5% dus. Dat ze niet aan de maximale 25% komen is niet verwonderlijk. Je hoeft maar 1 of 2 jaar verlies te draaien en de jaren daaropvolgend betaal je minder belasting agv losses carry forward/ belastinglatenties.
Ik denk zeker dat het goed is om een discussie te hebben hoe er in Europees verband samengewerkt kan worden om belastingontwijking zoveel mogelijk tegen te gaan. Een discussie over de hoogte van de vennootsschapsbelasting in de EU-zone vind ik ook nuttig. Daar is de EU tenslotte ook voor opgericht.
Ik vraag me oprecht af wat te weinig belasting betalen is als je ziet dat het effectieve percentage na aftrekposten uitkomt op 21.5 procent, uitgaande van de cijfers van de werkgever van de auteur..
Zeker als je bekijkt dat SOMO een not for profit instelling is die jaarlijks meer dan 30.000 euro winst maakt op haar subsidies/activiteiten en ook commerciele activiteiten ontplooit om haar geldstroom te diversiviseren.. voor een bedrag van 400.000 en dan ongeveer 7000 betaald aan belastingen...
Nou ja, harmonisatie van het belastingveld en belastingstariefen in het algemeen is erg verstandig. Ook bedrijven zijn daar niet intrisiek op tegen sinds dat eigenlijk verkapte subsidiemaatregelen zijn. Nu nog de politici aan de lijnband leggen voordat ze weer iets willen kapot beschermen of reguleren, subsidies, monopolies of prettige wetgeving voor een specifiek bedrijf of familielid willen optuigen.
De belangrijkste vraag is niet wat de effectieve belastingdruk is, maar over wat precies die belasting geheven wordt. Want de kern van veel belastingontwijkfoefjes is het op papier drukken van de winst. Bijvoorbeeld bedrijven die torenhoge licentie-, administratie- of franchisekosten aan het moederbedrijf betalen en dat van de winst af mogen trekken, en over het restantje netjes 25% betalen. Het zou me niet verbazen als die 21.5% gemeten is over de gerapporteerde winst, waar al die fantasiekosten al van zijn afgetrokken.
Apple betaalde vorig jaar in totaal slechts 0.05% belasting over de omzet. Nu moeten daar natuurlijk ook de kosten nog van af aangezien de belasting over de winst geheven wordt, maar het is bekend (en berekend) dat de marges op Apple-producten aanzienlijk zijn. Wellicht zitten ze met de belasting over hun werkelijke winst nog ruim onder die 1%.
Het verbaast mij ook niet dat zoveel kleinere ondernemers hier tegen ageren, aangezien veel van hen welbekend zijn met de trucs, maar deze niet toe kunnen passen vanwege de hoge complexiteit en kosten. Die ondernemers concurreren wellicht met die multinationals maar betalen noodgedwongen zelf wel de volle 25%.
@Muxje
Waar haal je die getallen vandaan? Als ik naar de P&L over het laatste kwartaal van Apple kijk, dan betaalt Apple 26% belasting over haar gerapporteerde winst. En het JV laat zien dat dat al jaren zo is.
http://images.apple.com/newsroom/pdfs/Q1FY17ConsolidatedFinancialStatements.pdf
http://files.shareholder.com/downloads/AAPL/2456063358x8143945x913905/66363059-7FB6-4710-B4A5-7ABFA14CF5E6/10-K_2016_9.24.2016_-_as_filed.pdf
@Zakenpief: Dat gaat over Apple Inc, en over de gerapporteerde winst. Het percentage van 0.005% (was blijkbaar nog een 0 vergeten) slaat op de betaalde belasting in Ierland, een significant bedrag omdat daar de inkomsten van Apple uit Europa en ook grote bedragen van elders doorheen gesluisd worden. Zie voor uitleg: http://www.cnbc.com/2016/08/30/how-apples-irish-subsidiaries-paid-a-0005-percent-tax-rate-in-2014.html
@ Muxje,
Die deal die Apple en Ierland gesloten hebben is inderdaad schandalig. De EU gaat die ook terugdraaien en naheffen. Maar we moeten oppassen dat we deze excessen niet als de norm gaan bestempelen. Daarom is het goed dat dit soort onderzoeken gedaan worden. Anders blijft iedereen in zijn eigen gelijk hangen en is een zinnige discussie niet meer mogelijk.
Ik denk dat de mensen die zeggen dat multinationals veel belasting betalen hiermee zo'n bizar minderheidsstandpunt betrekken dat zelfs hun MKB/VVD achterban gegeneerd naar de grond gaat staan kijken.
Ik denk dat 90% van de Nederlanders wel overtuigd is van het feit dat bepaalde multinationals te weinig belasting betalen, daar zit het probleem niet. Deze 90% wil ook wel graag een oplossing zien voor die ontwijking. En dat is nu net het lastige.
De meeste van die zg multinationals zijn brievenbusfirma's die he-le-maal niets meebrengen naar Nederland. Helemaal niets waar wij als maatschappij wijzer van worden, behalve hun omzet. Geen werkgelegenheid, geen onroerend goed, geen toeleveringsbedrijven, geen ondersteunende diensten, geen helpdesks, geen productie...he-le-maal niets. Behalve dan hun 'KvK inschrijving' en hun omzetbelasting.
De staat der Nederlanden verdient aan deze bedrijven dus niets, behalve dan die omzetbelasting. Als je nu die omzetbelasting verhoogt, wat sympathiek lijkt en klinkt, dan vertrekken deze bedrijven. Dat kost ze nl geen donder, er is alleen een Kvk inschrijving, een postbus en een medewerker die elke dag de postbus leegt. Maar de staat der Nederlanden loopt wel het kleine beetje aan omzetbelasting mis wat er wel werd afgedragen.
Het probleem zit 'm in het feit dat die multinationals hier eigenlijk helemaal niet echt, op een fysieke manier, gevestigd zijn. De productie zit in Vietnam, de helpdesk in India, de aandeelhouders in Amerika, de toeleveringsbedrijven in Thailand, de administratie in Engeland, zusterbedrijven in Ierland en de inschrijving in Nederland. En zolang het belastingklimaat hier gunstig is dan zitten ze hier, maar als het in de toekomst in Italië net even gunstiger wordt dan verkassen ze snel naar Italië, of naar Engeland of naar Ierland, of Portugal.
De enige oplossing, of althans iets wat enigszins op een oplossing lijkt, is een EU brede aanpak. Eén belastingtarief EU breed waardoor je deze multinationals geen uitweg meer biedt binnen de EU. Daarmee dwing je ze weliswaar hun heil buiten de EU te zoeken, maar dat voorkomt wel een interne belastingstrijd tussen EU landen om zoveel mogelijk bij dit soort bedrijven in de gunst te komen en te blijven.
"Ik denk dat de mensen die zeggen dat multinationals veel belasting betalen hiermee zo’n bizar minderheidsstandpunt betrekken dat zelfs hun MKB/VVD achterban gegeneerd naar de grond gaat staan kijken."
Hoezo zelfs? Het is het MKB dat het concurrentienadeel ondervindt omdat zij wel het volle pond betalen.
"De staat der Nederlanden verdient aan deze bedrijven dus niets, behalve dan die omzetbelasting."
Je vergeet de lasten op arbeid.
"Als je nu die omzetbelasting verhoogt, wat sympathiek lijkt en klinkt, dan vertrekken deze bedrijven."
Welnee, dat interesseert die bedrijven toch geen donder? Die omzetbelasting wordt alleen betaald door de Nederlandse consument, de bedrijven mogen alleen gratis de administratie voeren. Maar daarbij maakt het niet uit of ze nu 19% of 21% in rekening moeten brengen.
En bovendien legaal wat de bedrijven doen.
Betalen ze minder dan andere bedrijven? Ja, volgens de norm van een nederlands bedrijf.
Nee, volgens de wet want het is gewoon legaal.
Piet
"Je vergeet de lasten op arbeid."
Welke arbeid is dat dan bij een brievenbusfirma? Die ene medewerker die elke dag de binnengekomen post doorneemt?
"Welnee, dat interesseert die bedrijven toch geen donder?"
Omdat het ze geen donder interesseert bedenken ze ingewikkelde doorsluisroute's om diezelfde oninteressante belasting te omzeilen? Oninteressante belasting die ze zo laag mogelijk willen houden zodat ze hun verkoopprijsjes lekker concurrerend laag kunnen houden.
TotCo Ring
Iedereen weet dat het legaal is. En daarom ook de roep voor aanscherping van de wetgeving. En dat kan alleen op een deugdelijke manier in internationaal (EU) verband.
"Welke arbeid is dat dan bij een brievenbusfirma?"
Hebben we het nu over multinationals of over brievenbusfirma's?
"Omdat het ze geen donder interesseert bedenken ze ingewikkelde doorsluisroute’s om diezelfde oninteressante belasting te omzeilen?"
Weet je echt heel zeker dat je winstbelasting en omzetbelasting niet met elkaar verwisselt?