Stellen met een bijstandsuitkering die uit elkaar gaan worden daarna door de Belastingdienst achtervolgd met de eis dat ze toeslagen terug moeten betalen. De onterechte schulden kunnen tot in de duizenden euro’s lopen, met alle gevolgen van dien. De onrechtvaardige praktijk is een gevolg van rigide wetgeving die door de ambtenaren strikt wordt nageleefd.
De NOS bericht over een vonnis van de rechtbank Overijssel waarin de misstand wordt beschreven. Ook kinderen uit bijstandsgezinnen die op zichzelf gaan wonen, kunnen de dupe worden van het rücksichtslose overheidsoptreden. Het ministerie van Financiën herkent de problemen en spreekt van een ‘knelpunt’, aldus de NOS.
"Ook de Arnhemse budgetcoach Ria de Vries ziet het vaak fout gaan. “Ik kom dit maandelijks tegen. Minstens een van de ex-partners blijft hierdoor achter met schulden bij de Belastingdienst”, zegt De Vries. Het werkt zo. Twee mensen die samenwonen krijgen samen een bijstandsuitkering. Als die twee alleen gaan wonen krijgen ze allebei een eigen uitkering, die een stuk hoger is dan de helft van hun gezamenlijke uitkering. Als ze halverwege het jaar uit elkaar gaan, gaat hun inkomen dus omhoog. Maar voor de Belastingdienst tellen de inkomens van de ex-partners in het jaar dat ze uit elkaar gaan nog wel voor elkaar mee. Het kan gebeuren dat mensen daardoor honderden of zelfs duizenden euro’s aan toeslagen moeten terugbetalen, omdat hun inkomen als te hoog gezien wordt. “Wat ik ook vaak zie is dat de ene partner toeslagen terugkrijgt en de andere moet terugbetalen”, zegt De Vries. “De Belastingdienst zegt dan dat ze het maar onderling moeten regelen. Dat is zo’n kromme redenering. Die mensen zijn net gescheiden, soms spreken ze elkaar niet meer, hebben ze nog ruzie.”"
Het probleem speelt ook in enige mate bij stellen die uit elkaar gaan en geen uitkering hebben. De regels zijn erg ingewikkeld waardoor mensen veel vaker fouten maken bij de belastingaangifte dan gewoonlijk. De Belastingdienst heeft een regeling ingesteld om de ellende te voorkomen maar die is in de praktijk voor veel mensen niet uitvoerbaar omdat ze dan financiële gegevens van elkaar moeten overleggen. Dat lukt slecht bij partners die met ruzie uit elkaar gaan. Slechts enkele gemeenten erkennen de problemen en schieten de getroffen burgers te hulp.
Het ministerie zegt dat het probleem wordt meegenomen in een brede evaluatie van de misstanden in het toeslagenstelsel.