Solidariteit als een van de belangrijkste waardes van de sociaaldemocratie zien we amper terug in ons fiscaal stelsel
Mathijs Bouman deed recent de ontdekking dat de gemiddelde marginale druk bij een jaarinkomen van 25.000 euro nagenoeg gelijk is als bij 125.000 euro. Bij beide groepen ligt deze rond de 50% gemiddeld. Met zelfs uitschieters naar 80%-90% bij de 1e groep, niet bij de 2e groep. “De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.” Kent u dat principe? Ik zie het niet. Solidariteit als een van de belangrijkste waardes van de sociaaldemocratie zien we amper terug in ons fiscaal stelsel.
Wat extra geld voor de huurtoeslag. Wat extra geld voor de zorgtoeslag. De hypotheekrente-aftrek wat eerder aftoppen. Een klein beetje veranderen aan een slecht systeem en een ineffectief systeem. Dat is de PvdA al tijden. Zou de urgentie nu wel gevoeld worden nu vooral de PvdA zelf is genivelleerd?
Tijdens de laatste verkiezing ontbrak de klassieke links-rechts tegenstelling. De PvdA ging mee in de campagne over sociaal-culturele thema’s. Was er een alternatief? Vermoedelijk niet eens. Door 4 jaar lang te regeren met de VVD was het niet geloofwaardig om je vervolgens af te zetten tegen de bedroevende sociaal-economische plannen van de regeringspartner. Pas als links deze scheiding weer aan weet te brengen, zal het als geheel weer vertrouwen vinden. In dat kader valt het te bezien wat er van Jesse Klaver overblijft na een samenwerking met het rechtse blok VVD-CDA-D66, die allen ambiëren om de ongelijkheid verder op te laten lopen in tijden van economisch herstel.
Links als geheel moet snappen dat dit stelsel niet een beetje anders moet, maar echt anders. Maak een einde aan het toeslagencircus en maak geen programma gebaseerd op electorale overwegingen. Hoe vaak blijkt dat juist de Belastingdienst de partij is waardoor mensen in de schulden komen? Onjuiste aanvragen die tot onterecht toegekende toeslagen leiden en jaren later worden terug gevorderd. Dit stelsel is ook nog eens een schuldenmachine.
Mijn voorstel: schaf de hypotheekrente-aftrek af. De huurtoeslag. De zorgtoeslag. Verwerk al deze bedragen in het verlagen van de 1e belastingschijf – momenteel 36,55% – en er ontstaat een veel simpeler en veel progressiever belastingstelsel. De subsidie die jaarlijks aan woningeigenaren wordt verstrekt bedraagt circa 12 miljard- hierbij laat ik het eigenwoningforfait buiten beschouwing. Een veelvoud van de huurtoeslag en de zorgtoeslag. Zodoende vindt er meer dan ruimschoots compensatie plaats voor het verdwijnen van deze toeslagen. Beter gezegd: de laagste inkomens zullen er keihard op vooruit gaan.
Wat doet het verdwijnen van de hypotheekrente-aftrek voor woningeigenaren? In andere landen is het stelsel zowel in een keer als stapsgewijs afgebouwd. In Noorwegen werd dit ook in een keer gedaan, gekoppeld aan een verlaging van de belastingtarieven. De koopkracht van de Noren verbeterde zelfs. Voor Jan Modaal in Nederland zal de radicale verlaging van de 1e belastingschijf vermoedelijk zelfs tot een verbetering van de koopkracht leiden. Doordat we in Nederland mensen subsidiëren om woningen aan te schaffen, liggen de prijzen kunstmatig hoog. De facto betaalt iedereen te veel voor hun huizen. Op kosten van de belastingbetaler. Lees: jij zelf. Een vicieuze cirkel die enkel tot tevredenheid leidt bij de makelaardij, die courtage ontvangt over de verkoopprijs.
Het radicaal veranderen van ons fiscaal stelsel zal de klassieke rechts-links as doen herstellen. Maak een integrale analyse van alle toeslagen en bijdrages en kom met een écht effectief en progressief stelsel. Door hier de komende jaren op te agenderen kan de PvdA en oppositiepartner SP het verschil benadrukken met de rechtse partijen. Dan gaat het ineens niet meer over onze identiteit. Of er wel voldoende wordt gedaan aan het Paasfeest. Dan wordt het ineens weer duidelijk dat de arme Nederlander én de middenklasse echt beter af zijn op de linkerflank. Dan staan het CDA en de VVD geïsoleerd de belangen te behartigen van happy few.