Behandel mensen met een beperking niet langer apart

Even boodschappen doen bij de supermarkt of een bezoek aan een museum of park. Een dagje winkelen en overnachten in een hotel. Of gewoon naar je werk in de ochtend. De normaalste zaak van de wereld. Helaas is dit niet vanzelfsprekend voor ons en ruim twee miljoen andere Nederlanders die een beperking hebben.

Wij worden elke dag geconfronteerd met diverse – voor de meeste mensen onzichtbare – obstakels. Het is onbegrijpelijk dat we er in Nederland nog steeds niet voor hebben gezorgd dat mensen met een beperking net zo volwaardig mee kunnen doen als mensen zonder beperking. Daarom is een radicale keuze nodig: leg wettelijk vast dat onze samenleving voor iedereen toegankelijk is. Of je nou een handicap hebt of niet.

Op het eerste gezicht lijkt het alsof we in Nederland alles best goed geregeld hebben voor mensen met een beperking. Maar eigenlijk is dat maar schijn. We doen namelijk iets heel geks. Als een school niet toegankelijk is, dan bouwen we een aparte school. Of als het gewone openbaar vervoer niet beschikbaar is voor een rolstoel, dan laten we een apart rolstoelbusje achter een halflege streekbus aanrijden. Dat is niet wat wij willen. Wij willen een samenleving waarin we elkaar tegenkomen. Letterlijk. Waarin je in de bus zit met iemand met een beperking. Waarin je gewoon bij elkaar in dezelfde buurt woont. Een samenleving waarin niemand wordt beperkt of uitgesloten, maar waarin we er voor elkaar zijn en iedereen een gelijke kans krijgt om mee te doen.

In het buitenland is dit allang vanzelfsprekend. Zo was het in Amerika in 1990 al wettelijk geregeld; elke nieuwbouw en bij elke renovatie werd toegankelijkheid meegenomen. Binnen een paar jaar waren de meeste publieke gebouwen en voorzieningen gewoon toegankelijk. Voor iedereen. Daar kun je met een rolstoel gewoon overal naar binnen en als je blind bent, of een andere beperking hebt, zijn er ook voorzieningen. De ‘ Americans with Disabilities Act ‘ heeft in 1990 gezorgd voor een enorme doorbraak in de toegankelijkheid van voorzieningen. Binnen enkele jaren bleken de meeste publieke gebouwen, restaurants, hotels, musea, parken, openbaar vervoer, zich moeiteloos te hebben omgeschakeld naar toegankelijkheid voor iedereen. Het kan dus wél. De wet zorgde in Amerika voor een andere manier van denken en doen. Het is inmiddels 25 jaar later, en in Nederland komen niet verder dan erover praten. Laten we het Amerikaanse voorbeeld volgen. Wie kan daar nou op tegen zijn?

Deze week stemt de Tweede Kamer over de ratificatie van het VN-verdrag voor mensen met een beperking. Maar ratificatie alleen is niet genoeg. Om echt verschil te maken kan de Tweede Kamer nog een stap verder gaan. En bepalen dat toegankelijkheid, voor iedereen, ook echt de norm wordt. En dat dit ook wettelijk wordt vastgelegd. Pas dan wordt toegankelijkheid voor iedereen echt vanzelfsprekend. En zal een architect terug naar de tekentafel worden gestuurd als bij een gebouw onvoldoende rekening is gehouden met mensen met een beperking. Het openbaar vervoer gewoon beschikbaar als je in een rolstoel zit. En scholen aangepast zodat elk kind daar les kan krijgen. Toegankelijkheid de norm maken, in plaats van de uitzondering. Laten we dat nu eindelijk eens regelen in Nederland.

Dit artikel is geschreven door Marc de Hond, presentator en programmamaker en Otwin van Dijk, Tweede Kamerlid voor de PvdA