Begint de linkse wolk alweer te verdampen?

Dat in Duitsland de sociaaldemocratische SDP de parlementsverkiezingen heeft gewonnen is bij haar Nederlandse geestverwanten van de PvdA niet onopgemerkt gebleven. Voormalig partijleider Lodewijk Asscher meldde gisterochtend op Twitter dat hij na een blik op de uitslagen bij de buren ‘vrolijk wakker’ was geworden ‘met de overtuiging dat niets onmogelijk is’. En zijn opvolgster Lilianne Ploumen deed haar Duitse collega Olaf Scholz ‘Herzliche Glückwünsche’ toekomen.

Scholz heeft als bijnaam de Scholzomaat vanwege zijn weinig inspirerende redevoeringen en staat bekend als een uitermate saaie politicus. Toch werd zijn partij zondag de duidelijke nummer 1. Inderdaad: niets blijkt onmogelijk. Ongetwijfeld een opsteker voor Ploumen, die zich tot dusver ook niet heeft onderscheiden door verrassende optredens. De PvdA is op dit moment weliswaar de nummer vijf in de Tweede Kamer (ook nog eens gedeeld), maar wie weet. Misschien zorgen de volgende verkiezingen wel voor een ommekeer.

Te vrezen valt evenwel dat de Duitse sociaaldemocratische successen niet zullen bijdragen aan een snelle fusie met GroenLinks. Een maand of wat terug kondigden beide zusterpartijen aan dat ze hun formatieteams in elkaar zouden schuiven. Dat werd door menigeen – ook binnen de partijen – gezien als de eerste stap op weg naar een totale fusie. Maar sindsdien is over het samengaan van de twee, volgens menigeen toch dringend noodzakelijk, niet veel meer vernomen. Van het ineenschuiven van de formatieteams niet, omdat VVD en CDA volhardden in hun weigering om met de ‘linkse wolk’ samen te werken. En ook verder bleef het doodstil. Misschien wel omdat zowel PvdA als GroenLinks in de polls een heel klein beetje is gestegen. Zoiets is vermoedelijk niet al te bevorderlijk voor de bereidheid om voortaan samen door het leven te gaan.

Daar komt nog eens bij dat ook in politiek opzicht de linkse wolk begint te verdampen. In de voorbije maanden werkten de fracties steeds nauwer samen en werd bij een toenemend aantal debatten één woordvoerder ingezet, die namens beide partijen opereerde. Maar in die eendracht lijkt wat de klad gekomen. Bij één belangrijk, in ieder geval zeer spraakmakend onderwerp, vertoonden de twee fracties zelfs een afwijkend stemgedrag. De sociaaldemocraten zeiden, hoewel enigszins schoorvoetend, ‘ja’ tegen de coronapas, die sinds zaterdag verplicht is in onder meer de horeca en het theater. Maar de GroenLinks-fractie stemde eendrachtig tegen. Niet dat zij hele principiële bezwaren heeft, maar ze had toch te veel moeite met de ‘werkwijze’ en de ‘communicatie’ van het kabinet. Hieruit blijkt dat je met min of meer dezelfde opvattingen toch tot een andere afweging kunt komen.

Of de situatie in Duitsland zal zorgen voor meer eenheidsgevoel bij beide partijen valt ernstig te betwijfelen. Ook de Groenen (geestverwanten dus van GroenLinks) hebben het in het buurland heel goed gedaan bij de verkiezingen. Zij bleven weliswaar ver achter bij de SPD, maar boekten toch de beste uitslag uit de partijgeschiedenis. Het is nog helemaal niet gezegd dat de Groenen en de SPD onder leiding van Scholz elkaar zullen blijven vasthouden. Een kabinet van Groenen, de liberale FPD (een kruising van VVD en D66) en de conservatieve CDU/CSU is ook niet uitgesloten. Die laatste partij werd bij de verkiezingen maar iets kleiner dan de SPD en leverde de afgelopen 16 jaar met Angela Merkel een zeer geslaagde bondskanselier. De liberalen hebben uiteraard een voorkeur voor de CDU boven de SPD. Misschien weten zij de Groenen ook wel over te halen in een min of meer rechts kabinet te stappen, terwijl de SPD als grootste partij naar de oppositiebankjes moet verdwijnen. Niets is immers onmogelijk?