De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Bam! Miljoenenboete voor Belastingdienst wegens discriminatie
•
239 keer bekeken
• 
© DEN HAAG - Voorzitter Aleid Wolfsen van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) tijdens de presentatie van het onderzoek naar de Fraude Signalering Voorziening (FSV) van de Belastingdienst. ANP B
Het werd lange tijd ontkend maar discriminatie speelde een belangrijke rol bij de manier waarop de Belastingdienst te werk ging in het toeslagenschandaal. De praktijk was zo ernstig in strijd met de Nederlandse wetgeving dat de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) daarom een boete van 2,75 miljoen euro uitdeelt aan de dienst. Het is de hoogste boete uit de geschiedenis. De fiscus heeft jarenlang illegaal de dubbele nationaliteit van ouders die kinderopvangtoeslag aanvroegen op onrechtmatige, discriminerende en daarmee onbehoorlijke wijze verwerkt.
AP-voorzitter Aleid Wolfsen verklaart:
"De”Veel zaken lopen uitsluitend via de overheid. Daarin heb je als burger geen keuzevrijheid. Je bent daardoor gedwongen gegevensverwerkingen van de overheid te ondergaan. Juist daarom moet je er blind op kunnen vertrouwen dat dit netjes gebeurt. Dat de overheid niet onnodig informatie over jou opslaat en verwerkt. En dat discriminatie geen rol speelt in jouw contact met de overheid. Dat is bij Toeslagen vreselijk misgegaan, met alle gevolgen van dien. Natuurlijk kan deze boete dat niet ongedaan maken. Maar het is wel een belangrijke stap in een breder herstelproces.”"
De dubbele nationaliteit van Nederlanders speelt geen rol bij het beoordelen van een aanvraag voor kinderopvangtoeslag. Toch bewaarde en gebruikte de Belastingdienst deze gegevens. De Belastingdienst gebruikte de nationaliteit van aanvragers als een indicator (wel/niet Nederlander) in een systeem dat automatisch bepaalde aanvragen als risicovol aanwees. Ook voor dit doel waren deze gegevens niet noodzakelijk. Voor het recht op kinderopvangtoeslag maakt het namelijk niet uit welke nationaliteit iemand heeft, alleen of diegene rechtmatig in Nederland verblijft. De fiscus kreeg al in 2014 de opdracht dat de gegevens over dubbele nationaliteit verwijderd moesten worden maar vier jaar later stonden er nog steeds 1,4 miljoen mensen met zo’n status in de systemen. Pas in 2020 waren ze echt verwijderd.
Aleid Wolfsen:
"“In een snel digitaliserende wereld is het beschermen van informatie over personen steeds belangrijker als randvoorwaarde voor het beschermen van onze andere grondrechten, zoals het recht op veiligheid, eigendom en gezondheid. Precies zoals in dit geval een onrechtmatige verwerking met een algoritme het recht op non-discriminatie heeft geschonden. Digitale toepassingen zijn inmiddels onmisbaar en helpen ons om enorme hoeveelheden informatie snel te verwerken en slim te combineren. Maar als het mis gaat, dan gaat het ook flink mis. Ook met de andere grondrechten. De consequenties voor iemand kunnen dan enorm zijn, zoals in de Toeslagenaffaire pijnlijk is gebleken. Daarom zal de AP blijven waarschuwen voor de serieuze gevaren van het verwerken van persoonsgegevens met algoritmes en AI. Ook omdat mensen steeds vaker zullen worden geconfronteerd met beslissingen die met een algoritme zijn gemaakt. Dan moet steeds buiten iedere twijfel zijn dat hun gegevens daarbij niet op discriminerende wijze zijn verwerkt. Dat maakt het voortdurend waarschuwen zo urgent.”"
Demissionair staatssecretaris Van Huffelen schrijft dat zij de bevindingen van de AP over de werkwijze bij de afdeling Toeslagen als zeer ernstig beschouwt. “De AVG en het verbod op discriminatie dienen strikt gerespecteerd te worden. Gelijke gevallen dienen gelijk behandeld te worden. Ik wil dan ook nogmaals mijn oprechte excuses aanbieden.”