Asielzoekerscentra voor overlastgevers? Pleister op een stinkende wond

In een eerder dit jaar gemaakt filmpje dat nu opnieuw op Twitter rondgaat doet Bente Becker, Tweede Kamerlid voor de VVD, stevige uitspraken over 300 asielzoekers die overlast geven. Ze wil ‘het gespuis’ snel het land uitzetten en, zolang dat niet geregeld is, in aparte centra opvangen met een gebiedsverbod en een gesloten AZC. Om de straten veilig te houden. Sommigen Nederlanders zijn heel blij met de stevige woorden in dit filmpje, anderen vinden de oproep en woordkeuze vreselijk en veel te onmenselijk.

Ik ben, al weer heel wat jaren geleden, directeur van een groot aantal asielzoekerscentra geweest en had een AMOG centrum onder mijn hoede. Een centrum voor ‘Asielzoekers Met Onaangepast Gedrag’. Centra voor overlastgevende asielzoekers zijn namelijk helemaal geen nieuw fenomeen, maar komen en gaan continu, onder invloed van politieke keuzes en praktische uitvoeringsmogelijkheden.

Aan zo’n apart centrum zitten ethische, praktische en menselijke voor- en nadelen. Ik kan je uit ervaring vertellen dat 300 mensen met ‘een randje’ bij elkaar zetten in een centrum een nogal… heftige community geeft. Geweld is aan de orde van de dag, het is welhaast onmogelijk om een veilige plek te bieden aan bewoners en personeel. Goede beveiliging en adequate psychiatrische zorg schieten tekort.

Ethisch is het ook bedenkelijk; er is namelijk niet ‘één soort Bente Becker gespuis’. Overlast geven kent vele vormen en achtergronden. Inderdaad gewoon gespuis van kanszoekers die geen vluchteling zijn, nooit een verblijfsstatus krijgen en hier tijdelijke komen feestvieren en dus niks te verliezen hebben. Maar ook psychiatrisch patiënten die ernstige oorlogstrauma’s hebben, psychotisch worden en aan wie we in ‘ons veilige Nederland’ geen goede zorg bieden. En gewoon mensen voor wie het wachten op eindeloze ziekmakende procedures teveel is en die ‘knappen’.

In het filmpje en de harde woorden van Becker mis ik iets belangrijks. De veiligheid van asielzoekers zelf. Het gaat niet alleen om ‘veilige Hollandse straten’. Het gaat óók, en met grote stip op één, om de veiligheid van kinderen, vrouwen, homo’s, gezinnen in de asielopvang die jarenlang in een onveilige situatie leven. Eén kind in een AZC maakt meer ellende en (seksueel) geweld mee in zijn of haar leven, dan een hele school in het Gooi.

Onze primaire zorg zou moeten zijn, als beschaafd land, om mensen die wij op grond van waardigheid en verdragen veiligheid beloven, ook een veilige plek te kunnen geven. Inderdaad, zonder raddraaiers. Een aparte opvangplek voor overlastgevende asielzoekers kán daarbij een middel zijn. Maar zonder écht te kijken naar draagkracht van de Nederlandse samenleving, zonder goede psychiatrische zorg in de AZC’s en zonder een geoliede snelle verblijfsprocedure, zijn de plannen van de Beckers op deze wereld een gevaarlijke pleister op een stinkende wond.