De arrogantie van de macht

Het is voorstelbaar dat de politie een beetje op de hoogte wil zijn als je een manifestatie organiseert. Hoe gaat dat in een beschaafd land? Een of andere adjudant kijkt op telefoongids.nl en belt vervolgens de organisatie op. Hij stelt zich voor en vraagt of het niet handig is als hij en de activisten even rond de tafel gaan zitten om een paar afspraken te maken. De koffie op het bureau is bruin en er is misschien ook nog wel appeltaart.

Wat niet gebeurt, is dat zulke activisten onverhoeds politie-agenten aan de deur krijgen. Evenmin komt het voor dat de burgemeester van Groningen zich eruit probeert te draaien met de mededeling dat de agenten misschien beter niet in uniform aan hadden kunnen bellen. Alsof de zaak er beter op wordt wanneer je stillen aan de deur krijgt.

Onbenaderbaar De laatste jaren neemt de arrogantie van de macht sterk toe. Dat blijkt niet alleen uit het optreden van de Nationale Politie, sectie Groningen, maar ook uit andere zaken. Bijvoorbeeld de groeiende neiging van overheidsbureaucratieën om zich met behulp van ICT onbenaderbaar te maken voor burgers. Zesentachtig gemeenten hebben zo’n grote afkeer van hun inwoners dat men ze alleen nog maar kan benaderen via een formulier op hun website.

Even met het raadhuis bellen is er niet meer bij. Het aantal gemeentes dat zich op deze manier van de buitenwereld afsluit, neemt jaarlijks toe. Omgekeerd wordt de burger in bitse brieven met boetes en kortingen bedreigd als hij maar even van de regels afwijkt. Klanten van de sociale dienst of van de Sociale Verzekeringsbank kennen deze “of anders”-toon. Een recent voorbeeld is de manier waarop het ABP communiceert over het afschaffen van de AiW-toeslag voor een aantal deelnemers. Het ABP doet dat om het werk vereenvoudigen. Het schijnt dat de uitvoering van deze regeling niet helemaal te automatiseren valt en waar gehakt wordt vallen spaanders. Zo gaat het nu eenmaal.

Jan Lul van de Hogebomen Een derde voorbeeld is de wijze waarop het kabinet van het raadgevend referendum af wil, niet om vervolgens een met goede voorwaarden omkleed bindend referendum in te voeren maar omdat men bij nader inzien meent dat politieke beslissingen te ingewikkeld zijn voor Jan Lul van de Hogebomen zodat die daar verre van gehouden moet worden.

Dat bezoek van de Groningse prinsemarij aan boze slachtoffers van politiek wanbeheer is dan ook geen incident. Het past in een trend. Het laat zien hoe het regentendom van weleer doordringt tot de haarvaten van het bestuurlijk apparaat. Kijk ook naar de arrogantie van lokale machthebbertjes, die geld voor armoedebeleid doodgemoedereerd aan de reserve toevoegen of aan iets anders besteden zoals bijvoorbeeld in Barendrecht gebeurt. Of de gevoelloze wijze waarop de zorgwet wordt uitgevoerd.

Dit alles onderstreept nog eens hoe gevaarlijk de Sleepwet is die de burgerij van de laatste garantie op haar privacy berooft. In handen van deze regenten is dit instrument niet veilig, laat staan in de handen van de zondenbokzoekende populisten die klaar staan om hun plaats op het pluche in te nemen.

Referenda Wat te doen? Er is een gemakkelijke manier om van je onvrede blijk te geven. Overstroom de politieke klasse met referenda voor zij kans hebben gezien om de betreffende wet in te trekken. Daarom is het een goed idee om ook mee te doen aan de volksraadpleging van Henk Krol over de aflossingsboete. Natuurlijk is dat helemaal geen aflossingsboete. Het wetsvoorstel is alleszins redelijk en wordt door 50+ geframed als een aanval op de bejaarden. Ik zal dan ook – mocht het referendum tot stand komen – gaan stemmen voor intrekking van de Wet Hillen en niet daar tegen. Maar dat referendum moet er komen. Hoe meer referenda, hoe liever. Als signaal. Om te zieken.

Dat is raadgeving nummer één. Nummer twee is: stem tegen de Sleepwet. Het referendum wordt samen met de raadsverkiezingen gehouden. Dus u gaat toch naar het stembureau. Een enorme opkomst en een brede afwijzing, dat is goed voor de politieke klasse.

Dan zijn er natuurlijk de raadsverkiezingen zelve. Met de invoering van het dualisme zou het gemeentelijk bestuur democratischer worden. Het omgekeerde is gebeurd. Wethouders – vaak geen ingezetenen meer maar een soort van bestuurlijke zwervers die van gemeente naar gemeente trekken om een collegezetel in te nemen – naaien slecht voorbereide raadsleden oor op oor aan. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat de colleges van 68 gemeentes al kans hebben gezien de toegang voor de gewone burger zoveel mogelijk te beperken.

Mijd de stembus niet. Maak een zorgvuldige keuze. Stem niet op schreeuwers, met een grote mond alleen krijg je zo’n arrogante wethouder niet op de knieën. Je moet stukken willen vreten, de kern eruit halen en een inhoudelijk weerwoord kunnen geven. Geloof niet in beloftes of fraaie programma’s, vooral als het abstracte teksten bevat als “In de binnenstad is het goed toeven”, of “veiligheid en leefbaarheid staan bij ons nummer één”.

Kies iemand die zich niet af laat bluffen.

Laat je zelf ook niet afbluffen. De burgers laten zich te veel afbluffen tegenwoordig. Of ze lopen achter een of andere rattenvanger aan. Dat is ook een goeie manier om je aan de kant te laten zetten.