Amsterdam doet niet genoeg om klimaatcrisis te bestrijden

Op 20 juni riep Amsterdam op initiatief van BIJ1 als eerste Nederlandse stad de ecologische crisis en klimaatcrisis uit. Een belangrijke eerste stap, want pas als je een crisis erkent kun je haar bestrijden. Maar het is ook slechts een eerste stap. Want zelfs Amsterdam, met haar zelfbenoemde ‘meest groene, progressieve college ooit’, neemt niet de maatregelen die nodig zijn om de klimaatcrisis te bestrijden.

In het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken de wereld niet verder te laten opwarmen dan 2 graden Celsius, en te proberen om onder de 1,5 graden Celsius te blijven. De cijfers van het IPCC, het onafhankelijke klimaatpanel van de VN, zijn even helder als schokkend. Op dit moment is de aarde door toedoen van de mens al met 1 graad opgewarmd. Als we doorgaan zoals we bezig zijn, warmt de aarde waarschijnlijk rond de 3,7 graden op. Zelfs als we alle afspraken uit het akkoord van Parijs nakomen gaan we naar de 3 graden opwarming. Het verschil tussen 1,5 graden opwarming van de aarde en 2 graden is 150 miljoen menselijke doden. Dit is de context waarin we klimaatmaatregelen moeten beoordelen. In deze context schiet ook het ‘groene’ Amsterdam ernstig tekort.

Bedrijventerrein De eerste stap in het bestrijden van de biodiversiteitscrisis en de klimaatcrisis is beschermen wat er nog is. In de motie waarin Amsterdam de klimaatcrisis uitriep beloofde zij dan ook “een einde te maken aan beleid dat ingaat tegen het stoppen van klimaatverandering”. Toch kiest dit GroenLinks-college ervoor de Lutkemeerpolder, de laatste biologische kleipolder van de stad, plat te walsen en er een bedrijventerrein te vestigen.

Veertig procent van de voetafdruk van steden is voedselgerelateerd. Biologische landbouwgrond is cruciaal voor het behouden van kwetsbare biodiversiteit. Als je de klimaatcrisis en biodiversiteitscrisis serieus neemt, kan je dus niet anders dan zeldzame biologische landbouwgrond koesteren. In het geval van de Lutkemeerpolder is dat voor de gemeente ook makkelijk, omdat zij eigenaar is van de grond. Toch werden afgelopen maandag de actievoerders die de Lutkemeerpolder probeerden te beschermen onder verantwoordelijkheid van burgemeester Halsema ontruimd. Het stemt moedeloos dat juist GroenLinks dit laat gebeuren. De activisten op de Lutkemeer doen het werk waarvoor de GroenLinks-raadsleden zijn gekozen. Wil dit college haar groene geloofwaardigheid herstellen en laten zien dat ze de ecologische crises serieus neemt zal ze de Lutkemeerpolder alsnog moeten behouden.

Fossiele brandstoffen De tweede stap om de biodiversiteitscrisis en de klimaatcrisis te bestrijden is zo snel mogelijk stoppen met de grootste excessen van onze verslaving aan fossiele brandstoffen. Voor Amsterdam gaat dit om de luchthavens, de haven en cruiseschepen.

Als eigenaar van de haven moet de gemeente op de kortst mogelijke termijn een einde maken aan de overslag van fossiele brandstoffen. Pas in 2030 stoppen met de overslag van steenkool, en de overslag van olie overlaten aan het havenbedrijf zelf is geen optie. Dit bedrijf wil hier ook helemaal niet mee stoppen. Zo valt in hun ‘duurzame’ plannen het volgende te lezen: “Samen willen we de balans tussen fossiele en niet-fossiele ladingen stap voor stap verleggen. Niet door de fossiele industrie af te stoten, maar door ons aandeel in hernieuwbare energie en andere niet-fossiele markten te versterken.” Hier staat dus eigenlijk dat het havenbedrijf best bereid is ook geld te verdienen aan groene energie, zolang ze maar niet minder geld hoeft te verdienen aan de overslag van olie. Dat is niet groen, dat is greenwashing. Als eigenaar van het havenbedrijf moet Amsterdam de duidelijke opdracht geven dat de haven per 2020 fossielvrij is.

Ook moet Amsterdam zich als mede-eigenaar van de Schiphol Group niet alleen verzetten tegen de uitbreiding van Schiphol, maar ook van haar andere vliegvelden in Lelystad, Rotterdam en Eindhoven. Tenslotte moet ze een totaalverbod op cruiseschepen in de stad invoeren. Afgelopen zomer kwam uitgebreid in het nieuws dat één cruiseschip evenveel uitstoot als een miljoen auto’s. Deze monstervervuilers toelaten in de stad is niet langer een optie.

Rechtvaardige energietransitie De derde stap om de biodiversiteitscrisis en de klimaatcrisis te bestrijden is een snelle en rechtvaardige energietransitie. Ik moet erkennen dat Amsterdam het hier beter doet dan veel andere steden. Maar dat andere plekken het nog slechter doen maakt het alleen maar pijnlijker dat er zo’n groot gat zitten tussen de ambities van Amsterdam en wat er daadwerkelijk nodig is om de klimaatcrisis te beperken.

Dat GroenLinks en D66 hun eigen verkiezingsbelofte om in 2030 van het aardgas af te zijn met tien jaar hebben vooruitgeschoven is niet te verdedigen. Zeker nu het college bij de begrotingsbehandeling heeft toegegeven dat niet het gebrek aan schone energie om het gas te vervangen de reden hiervoor is, maar de kosten. En wanneer zelfs een welvarende stad als Amsterdam pas in 2050 de uitstoot van broeikasgassen heeft teruggebracht gaan we het wereldwijd niet redden. Het Westen heeft de klimaatcrisis veroorzaakt, het is onze verantwoordelijkheid haar op te lossen.

“Zolang we ons blijven bezighouden met het politiek haalbare, en niet met wat de planeet van ons vraagt, is er geen hoop.” Zegt Greta Thunberg. “Je kunt een crisis pas oplossen als je erkent dat er een crisis is. En als de nodige veranderingen binnen het systeem niet haalbaar zijn, dan zullen we het systeem moeten veranderen.” Als er een plek is waar die verandering kan beginnen is het wel Amsterdam. Maar daarvoor moet dit college wel bereid zijn de realiteit aan te kijken en te doen wat nodig is.