Het optreden van de Nederlandse politie bedreigt het grondwettelijke recht op demonstreren. Tegen mensen die protesteren wordt te hard opgetreden, onder meer met ‘onaangekondigde huisbezoeken’ en ‘onrechtmatige ID-controles’ die niet in een rechtstaat thuishoren. Dat concludeert de mensenrechtenorganisatie Amnesty International na een twee jaar durend onderzoek naar de praktijken in Nederland.
Het AD meldt:
Amnesty International heeft onder meer documenten opgevraagd bij gemeenten en politie over surveillance tijdens demonstraties. Daaruit zou blijken dat de politie de rechten van demonstranten schendt, zoals het recht op privacy en het recht op protest. Agenten zijn, vooral sinds de coronacrisis, driftig op zoek naar allerlei persoonsgegevens van demonstranten, zoals hun adres, burgerservicenummer en geboortedatum. Ook zouden gegevens worden opgevraagd van ouders en kinderen van actievoerders. Dat is reden tot zorg, zegt de mensenrechtenorganisatie.
ID-checks bijvoorbeeld leiden er toe dat onschuldige burgers vijf jaar lang geregistreerd staan in politiesystemen. Actievoerders hebben tegenover Amnesty verklaringen afgelegd over hoe ze door de politie geïntimideerd worden. Hun grondrechten worden geschonden doordat de politie demonstreren onmogelijk maakt. Amnesty hekelt de vage richtlijnen en onduidelijke bevoegdheden van de politie.
Onrechtmatige ID-controles dragen bij aan de criminalisering van demonstranten en schrikken mensen af. Het kan mensen ontmoedigen om te demonstreren, terwijl dat juist zo belangrijk is in een democratie. Amnesty beveelt de overheid en politie daarom aan om te stoppen met het onrechtmatig in de gaten houden van vreedzame demonstranten. Demonstreren is een recht, geen gunst. Naast de wet moeten instructies over ID-checks worden opgesteld: die mogen alleen gedaan worden, als er een redelijk vermoeden is van een serieus strafbaar feit.
De politie zegt dat het aantal demonstraties enorm is toegenomen en er inde maatschappij vaker sprake is van geweld.
Amnesty is een petitie gestart tegen de repressie: Stop het bespieden door de politie