Amerika’s vazalstaten gehoorzamen niet langer

In 1971 beëindigde president Nixon eenzijdig het Bretton Woods-systeem door te weigeren dollars om te zetten in goud. Hij onderwierp Amerika aan een rampzalig financieel experiment: ongedekt fiatgeld en de dollar als dominante reservemunt van de wereld. Decennialang steunde dit systeem van dollarhegemonie het wereldwijde imperium van Amerika. Maar vandaag valt het uiteen.

Het imperium, ooit gesteund door industrie en productie, staat op instorten, met enkel nog een dun weefsel van financiële transacties en activabubbels die haar overeind houden. Het imperium voedt zich niet door rijkdom te creëren maar door deze te onttrekken aan de periferie (lees: de niet-Westerse wereld – maar steeds vaker ook Europa) om het vervolgens naar het imperiale centrum te kanaliseren - waar corporaties en oligarchen zichzelf verrijken, slechts kruimels overlatend aan ‘het plebs’ onder hen. Dit is het systeem dat nu voor onze ogen uiteenvalt.

Rivaliserende grootmachten zoals Rusland en China zijn bezig met het opzetten van alternatieve handels- en financiële instellingen die onafhankelijk zijn van westerse invloed. Dit is een direct gevolg van de verlammende sancties die door Washington aan de wereld zijn opgelegd en die steeds meer landen dwingen om bilaterale handelsovereenkomsten aan te gaan. De gerenommeerde econoom Jeffrey Sachs, hoogleraar aan het prestigieuze Columbia University, heeft onderzoek verricht naar de gevolgen van drie jaar Amerikaanse sancties tegen Venezuela. Hij toonde aan dat door deze sancties ten minste 40.000 onschuldige Venezolanen het leven hebben verloren.

Het westerse kapitalisme zit gevangen in een eindeloze cyclus van crises en financiële ineenstortingen die steeds ernstiger worden. Ondertussen wordt de dollar als reservemunt zonder enige terughoudendheid bijgedrukt, en onthult daarmee zijn eigen waardeloosheid.

Zelfs traditionele bondgenoten keren zich af van het imperium. Saoedi-Arabië, wiens petrodollaralliantie met de VS decennialang de dollarhegemonie ondersteunde, richt zich nu op China en Rusland. Het bezoek van de Saoedische kroonprins aan Moskou en zijn interesse in het Russische S-400-rakettensysteem signaleren het einde van Washingtons greep op Riyad. Saoedi-Arabië, ooit spil van het petrodollarsysteem, dreigt nu de handel in dollaroliën stop te zetten. Dit zou een van de laatste steunpilaren onder de dollar als dominante reservemunt wegnemen.

Ondertussen is Israël, militaire vazal van het imperium in het Midden-Oosten, ten prooi gevallen aan een extreemrechts bewind dat zijn weerga niet kent. Het land dat recentelijk notabene door het pro-Amerikaanse Human Rights Watch is bestempeld als apartheidsregime is een internationale paria geworden, terwijl het de desastreuze interventies van Amerika in de regio aanwakkert. Maar Israëls afhankelijkheid van Amerikaanse steun maakt het ook kwetsbaar. Met de tanende dominantie van de dollar zal ook de Amerikaanse steun aan Israël afnemen.

De allianties en financiële afhankelijkheden binden alle partijen - Saoedi-Arabië, Israël, Wall Street en Washington - aan het imperium met een ijzeren greep. Maar met het wegvallen van de imperiale dollarhegemonie zullen ook deze banden verdwijnen. Bondgenoten zullen zich terugtrekken, cliëntstaten in opstand komen, en het wereldwijde financiële systeem zal nieuwe ankerpunten zoeken. De ineenstorting zal chaotisch zijn, maar zonder snoeien bloeit geen enkele roos. Terwijl de crisis de petrodollar doorklieft en uiteenrukt, ontstaat er ruimte voor hen die onderdrukt werden om vrijheid te eisen.

Voor de heersende klasse van Amerika betekent het einde van de dollarhegemonie het einde van hun unipolaire tijdperk en de privileges die daarbij hoorden. Ondertussen staan de Amerikaanse verkiezingen op het punt van beginnen, met Donald Trump die zich opmaakt voor een nieuwe ronde. Terwijl het land vervalt in chaos, volgt zijn imperium het lot van al zijn voorgangers: ineenstorting. De oorlog in Oekraïne, de militaire spanningen in de Zuid-Chinese Zee, en de door Washington aangestuurde proxy-oorlogen in Afrika en het Midden-Oosten, gedreven door de behoefte om wereldwijde dominantie te behouden, versnellen enkel deze neergang.

De naderende crisis zal de leegheid van de westerse "democratie" en de mythe van "eindeloze groei" blootleggen. Maar het zal ook kansen bieden om een nieuw systeem te bouwen dat zowel de mensheid als de planeet dient. De zon gaat onder over het Amerikaanse imperium - en kondigt de dageraad aan voor allen die het ooit onderdrukte. De duisternis valt over de unipolaire orde. Laten we het ochtendgloren verwelkomen.

cc-foto: geralt