Amazon komt naar Nederland: maak een muur van goede arbeidsvoorwaarden

Amazon komt nu echt naar Nederland. Het grootste webwinkelbedrijf van de wereld gaat niet alleen de concurrentie aan met bol.com, maar met alle winkels in Nederland. Amazon verkocht tot nog toe alleen boeken in Nederland, maar gaat nu ook kleding en andere spullen verkopen aan de Nederlandse consument.

Deze stap van Amazon kan vreselijk slecht nieuws worden. De laatste film van Ken Loach ‘Sorry we missed you’ gaat over wat er gebeurt als bedrijven als Amazon hun zin krijgen. In die film laat Loach het schrijnende verhaal van een zelfstandige bezorger zien die voor een pakketbedrijf werkt. Doordat hij als zelfstandige werkt zijn alle risico’s voor hem. Mensen niet thuis? Jammer dan, geen inkomsten. Ongeluk gekregen? Jammer dan, geen inkomsten. Beroofd? Jammer dan, geen inkomsten en hé, betaal de schade aan de apparatuur ook lekker zelf. Je ziet hem dieper in de schulden komen, terwijl de belofte was dat hij als zelfstandige lekker veel vrijheid en goede inkomsten zou krijgen. Hij ziet zijn vrouw en kinderen nauwelijks meer omdat hij zeer lange dagen moet maken om uit de kosten te komen.

Grootste, rijkste, 19e-eeuwste Amazon staat om een paar dingen bekend: dat het grootste webwinkel van de wereld is, dat de oprichter Jeff Bezos de rijkste man van de wereld is en dat de mensen die voor Amazon werken onder 19e eeuwse omstandigheden voor weinig geld moeten werken. Die drie dingen hebben met elkaar te maken.

Amazon kan door haar werkwijze – uitbuiten van werkenden – zo goedkoop bestellingen leveren aan consumenten dat ze de concurrentie van de markt kunnen drukken. Ook voor winkeliers die online willen verkopen kan een alliantie met Amazon voordeliger zijn, als ze nog minder voor bezorging hoeven te betalen dan via de andere pakketbedrijven is de keuze snel gemaakt.

Concurrentie op arbeidsvoorwaarden voorkomen We hebben in Nederland een manier om dit soort moordende concurrentie te voorkomen en werknemers, en met een beetje goede wil ook zzp’ers een normaal salaris te laten verdienen onder prettige arbeidsomstandigheden. Dat is het algemeen verbindend verklaren van cao’s. Door het algemeen verbindend verklaren moet iedere werkgever in een bepaalde sector de werknemers in die sector dezelfde arbeidsvoorwaarden aanbieden. Zo voorkom je dat bepaalde werkgevers gaan concurreren op arbeidsvoorwaarden.

Op dit moment hebben gewone winkeliers met een fysieke winkel last van de concurrentie van online winkelen. De Nederlandse consument koopt steeds vaker online en komt minder vaak in de winkelstraat. In sommige winkelgebieden zie je nu al leegstand, en elk jaar gaan er weer winkels en ketens failliet. Deze ontwikkeling is een communicerend vat met de groeiende online verkoop, die stijgt namelijk recht evenredig met de daling van de verkoop in gewone winkels.

Totaalwinkelen-cao Om Verelendung door de komst van Amazon te voorkomen zou het goed zijn als de fysieke winkels, webwinkels (inclusief de pakhuizen) en bezorgbedrijven één cao hebben, met vergelijkbare arbeidsvoorwaarden voor de medewerkers. Dan kunnen ze elkaar niet kapot concurreren en kunnen werknemers makkelijker van een slechter lopende sector naar een beter lopende sector overstappen. Als deze ‘totaalwinkelen-cao’ algemeen verbindend wordt verklaard kan een nieuwkomer op de Nederlandse markt zoals Amazon er niet meer onderuit duiken. Dan moet Amazon in Nederland zich houden aan de arbeidsvoorwaarden die we in Nederland normaal vinden.

Als we dat willen, het beschermen van de Nederlandse arbeidsvoorwaarden voor winkelpersoneel, pakhuiswerkers en bezorgers dan zullen alle betrokken vakbonden en werkgevers moeten samenwerken om tot een grote winkelen-cao te komen. Om de samenwerking te bevorderen helpt het om niet op de verschillen te focussen, maar op die ene grote overeenkomst die we delen: het bestrijden van 19e eeuwse toestanden.