Amalia, doe het niet! Laat die nepstudie links liggen

Deze maandag publiceren de couranten een bericht over Uw studiekeuze. Laat mij er geen doekjes om winden, ik heb daarvan met grote zorg kennis genomen. U staat op het punt een fatale vergissing te begaan. Dan is het de plicht van een trouw staatsburger het toekomstig staatshoofd daar op te wijzen. Er is geen man over boord. U kunt nog van koers veranderen

Het gaat mij niet om de beoogde alma mater. De Universiteit van Amsterdam is in alle opzichten de beste keuze. Al behoorden de meeste docenten en studenten zonder meer tot het burgerlijke genre, de universiteit als geheel was vanouds libertjins. Er werd altijd plaats ingeruimd voor dwarsdenkers, lastposten en andere eigengereide types. Die kruidden de atmosfeer en leverden een grote bijdrage aan de kwaliteit van het academisch leven. Dat was al zo in de dagen van het Atheneum Illustre.

U hebt bovendien het voordeel dat U in een grote stad komt te wonen waar het studentendom geen al te zware stempel op zet. Amsterdam ligt aan Uw voeten. U hoeft niet zoals in Leiden bijvoorbeeld Uw toevlucht te nemen tot corpora en gelijksoortige verenigingen. Tenzij dat heel bijzondere voordelen biedt. In mijn tijd was ik bijvoorbeeld aangesloten bij de studentensportvereniging omdat het lidmaatschap toegang gaf tot Het Oksfhoofd, een grote nachtzaak waar je Mick Jagger tegen kon komen. Als dan de zon opkwam boven de heiïge grachten - er zijn in de wereld weinig uitzichten die daaraan kunnen tippen – begaven wij ons naar de Witte Ballon aan de Gelderse Kade voor een kop bruine bonnensoep, tenminste als we nog werden toegelaten. Dit is allemaal een halve eeuw geleden, het is mijn referentiekader, niet het Uwe, maar U begrijpt wat ik ermee bedoel. Wees student inAmsterdam, de totale stad.

De Universiteit van Amsterdam is altijd een beetje rommelig bestuurd. Een blijk daarvan is misschien dat niemand tijdig heeft voorkomen dat Uw studierichting in het leven werd geroepen.

U heeft gekozen voor een bachelor opleiding Politics, Psychology, Law and Economics. In drie jaar – zo heeft men beloofd – zult U vertrouwd gemaakt worden met het samenspel van politiek, economie, recht en psychologie. Of iets dergelijks. Dit is natuurlijk een onmogelijke zaak. Dit terrein is zo breed dat je niet verder komt dan een soort snuffelstage. Diepgang valt niet te bereiken. Het is een schande voor de universiteit, die ik ook mijn alma mater noem, dat zij op deze wijze achttienjarigen en hun ouders bij de neus neemt.

Ik weet wel wat er achter zit. Universiteiten worden betaald naar rato van het aantal studenten dat zij binnenhalen en aan een graad helpen. Vandaar dat allerlei vage opleidingen in het leven worden geroepen vaak met 'studies' in de benaming waarin men op een breed terrein met van alles kennis maakt maar met niets op een werkelijk diepgaande wijze. Daarvoor is immers geen tijd.  U is ook zo'n opleiding aangepraat. Doe het niet. Het is een nepstudie. 

Vat een serieuze academische opleiding aan: doe economie, politicologie, rechten óf psychologie. Niet van alles een beetje. Ze hebben U lekker gemaakt met het toverwoord 'interdisciplinair'. Als beoefenaren van uiteenlopende wetenschappen één enkel probleem gezamenlijk aanpakken vanuit hun eigen vakkennis, dan is het resultaat meestal meer waard dan de som der delen. De onderzoekers zijn dan wel experts op één specifiek vakgebied. Juist daarom kunnen zij een toegevoegde waarde bieden. Dat is niet het geval als ze aan vier vakken – 'disciplines' zeggen ze tegenwoordig  – een beetje geroken hebben en op grond daarvan maar wat aanklooien onder gebruikmaking van aangeleerd maar niet wezenlijk begrepen jargon.

Koninklijke Hoogheid, ongetwijfeld hebt U een passie. Er bestaat iets waar U alles van wilt weten. Dát moet U dan gaan studeren. Niets anders. Ook al is het Assyriologie of de biologie van het Mesozoïcum. Gewoon ervoor gaan. Het zal U van alle kanten worden afgeraden. Je hebt er immers niets aan, zeker niet als je staatshoofd word.

Ik was amper aangekomen op de roemrijke Universiteit van Amsterdam, of een paar docenten belegden een speciale bijeenkomst voor eerstejaars. Daar vertelden zij dat er met onze studie geen droog brood te verdienen zou zijn. We konden nog omzwaaien. Niemand deed dat. Ik zelf heb  nooit van mijn leven één cent van de Sociale Dienst getrokken en ik ben net 73 geworden.

Laat U door niemand van Uw passie afleiden. Aan de universiteit zult U straks veel doodongelukkige medestudenten ontmoeten die dat wel hebben gedaan. Zij kozen voor een vak omdat je er later goed je brood mee kunt verdienen. Ze halen misschien met moeite hun bul maar erg goed zullen ze op dit aangeprate vakgebied nooit worden. Omgekeerd zult U in Uw leven veel mensen ontmoeten die een schitterende carrière opbouwden omdat zij van alle markten thuis waren. Niet vanwege een nepstudie maar omdat zij, door de bestudering van wat hen passioneerde, hadden leren onderzoeken en denken. Juist daardoor konden zij buiten hun vakterrein treden. Alleen diepgaande specialistische kennis stelt je in staat geestelijk uit te waaieren.

Kortom, Koninklijke Hoogheid, schrijf U snel uit en volg de academische studie van Uw hart. Laat al die nepstudies links liggen. 

Uw dienstwillige dienaar,

Han van der Horst, vrij heer.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de podcast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis.