Als zelfs McCartney de handdoek in de ring gooit, kunnen we allemaal wel inpakken

Paul McCartney bracht gisteren een nieuwe single uit, Fuh You  genaamd. Ik was nooit een groot fan van bijvoorbeeld ‘Mary Had A Little Lamb’ of ‘Ebony And Ivory’, ik vind dat soort nummers ook niet representatief voor McCartney’s solowerk, dat doorgaans veel artistieker, avontuurlijker en in z’n algemeenheid pittiger is. Maar wat je van dat soort nummers ook kunt vinden, het zijn goede composities. Superirritante commerciële oorwurmen van liedjes wellicht, maar ze hebben knappe, inventieve akkoordenschema’s.

Standaardakkoorden McCartney’s nieuwste liedje heeft dat niet. De tekst is leuk. Niet iedereen weet waar hij moet kijken als iemand van 76 aangeeft dat hij graag de liefde met je zou bedrijven, maar als hij het beleefd vraagt en duidelijk aangeeft dat hij jou persoonlijk zo waardeert, waarom ook niet? Maar dat is dan ook niet het probleem van dit nummer. Wat wel problematisch is, is dat de laatste hoop van de muziekwereld lijkt te zijn bezweken voor de druk om inwisselbare 21e-eeuwse Top 40-pop te maken met de standaardakkoorden die we al miljoenen keren hebben gehoord, en die zelfs de eerste keer nauwelijks konden boeien.

Tom Petty’s   ‘Learning To Fly’ , ‘Betty Davis Eyes’ van Kim Carnes, ‘Fast Car’ van Tracy Chapman zijn slechts het topje van een ijsberg aan popsongs die gebruik maken van deze inmiddels totaal uitgekauwde akkoorden. En dat is vervelend. Er zijn in de popmuziek namelijk maar een paar akkoorden die nooit gaan vervelen, dat zijn de drie akkoorden waarmee je een simpel bluesschema speelt. Dat zal vreemd genoeg nooit plagiaat worden. Maar wanneer je drie andere akkoorden gebruikt die een paar keer in die volgorde zijn gespeeld dan valt het gebrek aan originaliteit meteen op.

Chord wizard In het geval van McCartney is dat nog schrijnender omdat hij de ultieme chord wizard is, hij en Brian Wilson. In de jaren ’60 en ’70 behoorde Paul Simon ook nog tot die eliteclub. Uiteraard waren ze niet alleen. Prachtige, super simpel klinkende, maar behoorlijk vernuftige liedjes werden gemaakt door talloze artiesten, van Supertramp tot Crowded House, van Billy Joel tot Elvis Costello, Carole King tot Ninah Simone. In de jaren ’60 was het volkomen normaal om een beetje je best te doen. Luister eens naar de Motown platen What Becomes Of The Broken Hearted?  of Reach Out (I’ll Be There). Componisten zochten naar melancholie, euforie, wanhoop, woede, geilheid, of rust en ontdekten hoe je die kunt uitdrukken in akkoorden.

McCartney’s nieuwe liedje bevat een paar geinige geluidjes, waaronder een psychedelische cello, en natuurlijk is de tekst stout. Maar dat is het wel zo’n beetje. Laten we hopen dat de rest van zijn nieuwe album wat ambitieuzer is. De vorige single, ‘Come On To Me’ , was ook simpel, maar een stuk origineler. Op zo’n moment is simpel geniaal. Maar als simpel is gegapt van duizend andere platen is het cheap , en de eer van een Beatle te na.

Recht op goede muziek In de jaren ’60 leefden de meeste mensen wellicht nog in een nogal prikkelarme grauwe, saaie en uitzichtloze wereld, veelal zonder tv. En misschien was muziek er om wat kleur te geven aan hun levens. Misschien is de 21e-eeuwse mens zo overprikkeld door alles wat er op hem af wordt gevuurd dat het láátste waar hij behoefte aan heeft een liedje is waarin ‘teveel’ gebeurt. Een andere verklaring kan ik niet verzinnen voor het feit dat we collectief afstand lijken te hebben gedaan van het recht op goeie liedjes.

Een tijdje terug sprak ik met iemand die naar het Songfestival wilde. Ze liet me een stukje horen van het liedje waar ze al een paar maanden mee bezig was, samen met ‘één van de beste schrijvers van Europa’. Het was drie keer niks. En drie keer alles wat je de afgelopen 30 jaar op de radio hebt gehoord. op zo’n moment adviseur ik mensen om eens te luisteren naar The Beach Boys’ Pet Sounds, of bijvoorbeeld Chaos & Creation van McCartney, of naar oud werk van Paul Simon. Die  heeft ooit letterlijk aangegeven dat hij geloofde dat in melodieus opzicht alles al was geprobeerd. Dat was de reden dat hij zich vanaf Graceland vooral bezig hield met tekst en ritme, ten koste van z’n akkoordenschema’s.

Op McCartney kon je wat dat betreft beter bouwen, zeker in de twee decennia sinds de dood van zijn eerste vrouw Linda, waar hij kennelijk zo de blues van kreeg dat hij sindsdien bijna alleen nog maar meesterwerken heeft afgeleverd.

Maar als hij het nu zelf ook opgeeft vrees ik dat dat betekent dat echt alles is gedaan en geprobeerd, en dat we verder wel kunnen inpakken.