Als Mark Rutte geen visie toont, wie staat er dan wel op?

De afgelopen jaren heb ik regelmatig tegen de verplichte Eindtoets gestreden. Niet zozeer tegen de toets zelf, maar wel tegen de rol die de toets had bij de advisering in groep 8. In mijn ogen zijn scholen prima in staat tot een passend advies te komen zonder deze momentopname.

Inmiddels heb ik geleerd en gezien dat dit niet overal zo gemakkelijk is. Uit diverse onderzoeken blijkt dat té veel kinderen té vaak een té laag schooladvies krijgen. Bijvoorbeeld vanwege het opleidingsniveau van de ouders. Dat is de één van de hoofdredenen waarom minister van onderwijs Arie Slob de verplichte Eindtoets wil behouden.

Volgens mij wordt hiermee een enorme denkfout gemaakt. De Eindtoets vergroot juist voor een deel de kansenongelijkheid. Ik zie steeds meer leerkrachten eigen bedrijfjes beginnen om kinderen te ‘helpen’ in de voorbereiding voor de Eindtoets. Omdat, zo zeggen zij, kinderen wat meer zelfvertrouwen nodig hebben of door deze interventie een hogere score kunnen behalen. Wat is het gevolg: kinderen van welgestelde ouders volgen deze bijles. Maar de kinderen voor wie het echt belangrijk is, die hoeven niet bij deze ‘leerkrachten’ aan te kloppen. Dat draait in mijn ogen niet om onderwijs, maar om winstbejag.

Enerzijds verwerpelijk. Aan de andere kant, als je als basisschoolleerkracht ziet dat er in het voortgezet onderwijs veel meer wordt verdiend kun je er wel een voorstelling bij maken. Als dit kabinet echt iets wil doen aan de kansenongelijkheid, dan zou het zich er niet zo gemakkelijk van af moeten maken met eenvoudige middelen zoals een toets. Het zou de oorzaken moeten analyseren en aanpakken. Een voorzet:

Zorg voor voldoende middelen en goed opgeleide leerkrachten. Dicht de salariskloof tussen PO en VO. Zorg voor betaalbare voor- en naschoolse educatie, betaalbaar voor iedereen. Richt het voortgezet onderwijs dusdanig in dat kinderen zich mogen ontwikkelen. In plaats van een onmogelijk klassikaal systeem met bijna tien verschillende onderwijsniveaus.

Maar het gaat verder dan onderwijs: denk maar aan betaalbare woningen in wijken met diversiteit, waardoor je de steeds groter wordende tweedeling tussen arm en rijk echt tegengaat. De afgelopen jaren is deze tweedeling alleen maar groter geworden. En daarmee ook de kansenongelijkheid.

We hebben allemaal ervaren hoe belangrijk onderwijs is. Iedereen wil graag dat de scholen weer opengaan. Maar het wordt wederom te gemakkelijk gemaakt door dit te gebruiken als goedmakertje in verkiezingstijd. Welke politicus komt er nu eens met een echte visie? Mark Rutte zal het niet zijn. Hij zei nog niet zo lang geleden: ‘Visie is als een olifant die het zicht belemmert.’ Dat is de afgelopen periode in meerdere opzichten pijnlijk duidelijk geworden.

Maar wie staat er dan wel op? Dat is de grote vraag