De rijkste Nederlanders, de bovenste 0,01 procent, betaalt amper de helft van de belasting die middeninkomens afdragen. De gefortuneerden dragen slechts 21 procent van hun inkomen af, bij midden- en hoge inkomens is dat 40 procent. Het Centraal Planbureau (CPB) heeft dat in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ontdekt door een nieuwe onderzoeksmethode te gebruiken. Tot nu bestond in Nederland het idee dat de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen. Dat blijkt niet het geval. Voorheen keken onderzoekers alleen naar de belasting op arbeid maar nu zijn ook andere belastingen en toelagen meegenomen en inkomsten uit vermogen, zoals beleggingen, het verhuren van een huis of het oppotten van bedrijfswinsten.
Hoe rijker, hoe minder belastingafdracht. Althans voor de bovenste toplaag. Het onderzoek toont aan dat wie bij de bovenste 10 procent hoort qua inkomen, een steeds kleiner percentage belasting draagt naarmate de rijkdom toeneemt. De belasting en premiedruk van de hoogste 1 procent inkomens is zelfs "veel lager" dan voor de overige inkomens, meldt de NOS. Het onderzoek slaat ook de overtuiging aan gruzelementen dat het Nederlandse belastingstelsel bijdraagt aan een grote herverdeling van welvaart. Het stelsel blijkt ook veel minder progressief, in de zin van eerlijk, dan gedacht.
"De laagste inkomens betalen 55 procent van hun inkomen aan belasting. Dat lijkt hoog, maar zij worden gecompenseerd door de overheid via uitkeringen, toeslagen en heffingskortingen. Daardoor is het moeilijk te vergelijken met wat midden- en hoge inkomens aan belasting betalen. Bij midden- en hogere inkomens is dat wel duidelijk. Zij betalen gemiddeld 40 procent van hun inkomen aan belasting. Voor de rijkste 10 procent gaat het om 36 procent."
Staatssecretaris Van Rij van Financiën erkent de misstanden en zegt zich vooral zorgen te maken over middeninkomens: "Dat is echt een groep die geen profijt heeft van toeslagen en heffingskortingen, en die het gewoon zwaar heeft."