Alleen handhaving biedt soelaas tegen overlastgevende asielzoekers

In Nederland hebben wij hinder van zogenaamde overlastgevende asielzoekers. Die  komen uit veilige landen, voornamelijk in Noord-Afrika. Zij maken geen kans officieel tot Europa te worden toegelaten. Dus proberen ze het via de asielprocedure. Binnen is binnen. Over het algemeen gaat het om jonge mannen die lijken voor het pad van de kleine criminaliteit te hebben gekozen, óf al in het moederland, óf in Europa toen bleek dat ze daar alles behalve welkom waren. Waarschijnlijk proberen de meeste ongedocumenteerden in Nederland niet eens om asiel te krijgen. Ze duiken meteen onder in het illegale circuit waar genoeg werkgevers klaar staan  ze voor hongerloontjes uit te buiten. Daar merkt de buitenwereld niet veel van. Met de overlastgevende asielzoekers die de route via Ter Apel nemen, ligt dat anders.

“Weet je wat?” dacht onze geniale overheid. “We gaan die gastjes ontmoedigen. We organiseren voor hen een sobere opvang. Ze krijgen bed, bad en brood. Niet meer. We zorgen ervoor dat ze geen cent te makken hebben. Maar we sluiten ze in de opvang niet op. Ze mogen gewoon naar buiten.” Nu staat men verbaasd dat in de omgeving extra overlast wordt ervaren. Die sobere opvang is juist een prikkel het schrale bestaan eens in de omgeving aan te vullen. Waar dat op uitdraait, wordt in de Brabantse gemeente Cranendonck duidelijk. Daar ondervindt de bevolking met name in en rond het dorp Budel schade van boefjes uit de opvang. De gemeenteraad is het dan ook – zoals dat in modern politiek Nederlands heet – zat. Een verlenging van het contract met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) zit er niet in. Het loopt echter pas in 2024 af.

Met andere woorden: voorlopig verandert er niets en blijft de bevolking met de gebakken peren zitten.

Mogen wij het COA en de gemeente Cranendonck geloven, dan plegen die kansloze asielzoekers aan de lopende band strafbare feiten. Daarvoor zouden zij dan consequent moeten worden opgepakt. Aangezien de kans op herhaling groot is, ligt voorarrest voor de hand. Er bestaat een model voor deze aanpak: in Amsterdam houdt men zo de 600 grootste overlastgevers bij de les. Een softe benadering moedigt ze immers alleen maar aan. Hierover dienen afspraken gemaakt te worden tussen de handhavers, de gemeentes en het openbaar ministerie in het gebied waar de overlastgevers actief zijn. De benodigde gelden komen van het Rijk want het gaat hier om de regionale gevolgen van een landelijk knelpunt.

Daarnaast kunnen overlastgevers nu al geplaatst worden in de Handhaving- en Toezichtlocatie (HTL) te Hoogeveen. De maximale verblijfsduur is drie maanden. Wie daar zit mag het terrein niet verlaten. Of liever gezegd: wie dat toch doet, wordt daarna in geen enkel asielzoekerscentrum meer toegelaten.  Je zou toch verwachten dat meer van zulke Handhaving- en Toezichtlocaties open gaan als er zoveel overlastgevers zijn. Dat biedt in ieder geval een beetje soelaas.

Lokale bestuurders moeten in ieder geval één ding niet doen: zich net als Kamerleden en bewindslieden verliezen in allerlei betogen dat die kanslozen terug moeten keren naar huis en dat hun moederlanden ze op straffe van sancties weer op dienen te nemen. Men heeft het dan over het intrekken van ontwikkelingshulp of van landingsrechten. Of het niet langer overmaken van uitkeringen naar rechthebbenden in die landen. Dat is allemaal onzin en ketelmuziek. Over het algemeen geeft Nederland geen ontwikkelingshulp aan de landen waar kansloze asielzoekers vandaan komen. Het intrekken van landingsrechten en het bemoeilijken van commerciële of familiecontacten treft in veel gevallen Nederland harder dan het met zulke maatregelen aangepakte land. Het stoppen van uitkeringen straft onschuldige mensen terwijl het geen zoden aan de dijk zet. Marokko zal er bijvoorbeeld niet van onder de indruk raken als 12.000 AOW-uitkeringen niet meer die kant op komen. Het wordt er waarschijnlijk wel weerbarstiger van.

We moeten er bovendien rekening mee houden dat de burgers van de meeste ontwikkelingslanden te maken krijgen met grote problemen, trage bureaucratie en veel chicanes als zij een visum voor Europa aanvragen. Ook als het om integere mensen gaat die helemaal niet van plan zijn te emigreren. Hun regeringen hebben er dan ook helemaal geen zin in EU-lidstaten ter wille te zijn door ongedocumenteerden terug te nemen. Ondanks de hongerloontjes die ze verdienen, zijn ze toch verantwoordelijk voor een grote stroom euro’s naar de moederlanden. Die willen dat geld niet missen. De overlastgevers – kleine crimineeltjes als ze zijn – roepen een gevoel op van “net goed”. Noem het bij elkaar zoete wraak.

Dus blijft Nederland met die overlastgevers zitten. Zij zijn deel van een veel groter probleem. Zij zijn een hoogst onaangenaam gevolg van de grote welvaartsverschillen op deze wereld en de manier waarop zij door de belanghebbenden in stand gehouden worden. En de hooghartige wijze waarop rijke naties de minder fortuinlijke landen – vaak ook nog voormalige koloniën – menen te mogen behandelen. Denk bijvoorbeeld aan de manier waarop ultramoderne Europese schepen de vis voor de neus van Senegalese vissers wegkapen. Doen de Chinezen ook maar dat is geen excuus.  Of hoe Europa dat stelletje misdadigers, zich noemende de Libische Kustwacht, financiert. Of hoe ministers van Ontwikkelingshulp met fooitjes proberen Afrikaanse regeringen te bewegen migranten tegen te houden.

Het cynische is dat die belanghebbenden op geen enkele manier de lasten dragen. Dat doen winkeliers in plaatsjes als Budel.

Het enige waar zij iets aan hebben, is strikte handhaving, arrestatie en voorgeleiding van de daders.  De rest is gelul. Nep. Een hoge borst opzetten door machthebbers om de werkelijke draagwijdte van het probleem voor kiezers verborgen te houden.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.