Airbnb: als de problemen blijven, stop er dan gewoon mee

In hoeverre profiteren Amsterdam en Amsterdammers van Airbnb en al die andere vakantieverhuur-sites? Weegt de krankzinnige hoeveelheid geld die er door enkelen mee wordt verdiend op tegen de problemen die het veroorzaakt? En wat moet hierin de rol van de overheid zijn? In korte tijd is Airbnb symbool geworden voor een hele trits aan ontwikkelingen die Amsterdam bedreigen. Hoe je hier mee omgaat is cruciaal voor de toekomst van Amsterdam.

In hun opiniestuk in de Volkskrant van dinsdag wekken D66-Kamerleden Jan Patternotte en Jessica van Eijs de indruk dat problemen met vakantieverhuur vooral ontstaan door een verkeerd imago van bedrijven als Airbnb. Door ‘zelf het roer om te gooien’ kunnen ze volgens de Kamerleden ervoor zorgen dat het allemaal weer goed komt. De overheid moet in de tussentijd vooral niets verbieden, vinden zij. Voordat Jan Paternotte Kamerlid werd, was hij als fractievoorzitter van de grootste partij van de stad de spil in de Amsterdamse politiek. En daarmee ook in de manier waarop we de afgelopen jaren met Airbnb zijn omgegaan. Een fenomeen dat in korte tijd de stad behoorlijk is gaan beheersen.

Werd bijna vier jaar geleden in de debatten rondom de gemeenteraadsverkiezingen nog niet één keer gesproken over Airbnb, nu hebben we het elke raad over de problemen die ontstaan door vakantieverhuur.  De ontwikkelingen in Amsterdam zijn razendsnel gegaan. In  beginsel is het idee van je huis beschikbaar stellen als  je zelf op vakantie bent sympathiek. Dat vonden wij ook.

Maar dat sympathieke gevoel is bij veel Amsterdammers verdwenen, nu blijkt wat de explosie aan vakantieverhuur de stad kost. Het heeft de toch al oververhitte woningmarkt nog meer onder druk gezet. Investeerders hebben massaal panden opgekocht voor de vakantieverhuur. Dat zorgt voor een prijsopdrijvend effect, minder woonruimte en ellende in vele trappenhuizen. Stel je voor dat je in een complex woont waar je eerst al je buren kende, maar inmiddels alleen nog maar toeristen in het trappenhuis ontmoet. Altijd herrie, altijd overlast, de sociale cohesie die is verdwenen.

Ondertussen wordt de stad mede door al die vakantieverhuur drukker en drukker. In grote delen van de stad is de balans zoek. Buurtwinkels verdwijnen, ondernemers kunnen de huur niet meer betalen en worden vervangen door winkels die alleen nog maar gericht zijn op toeristen, vaak met grote nutellapotten in de etalage. Steeds meer bewoners voelen zich ontheemd en radeloos. Ondertussen zijn we als stad miljoenen kwijt aan handhaving om illegale verhuur tegen te gaan.

De Airbnb-dichtheid in Amsterdam is ongekend hoog. Er zijn evenveel airbnb-bedden als hotelbedden: 66.000. Uit onderzoek van Trouw bleek vorige week dat in Amsterdam gemiddeld 171 euro per nacht wordt betaald voor Airbnb. Meer dan waar dan ook. En maar liefst 40 procent van de panden wordt langer verhuurd dan 60 dagen per jaar (het maximaal toegestane). Ondertussen gebruiken ook andere bedrijven op de vakantieverhuurmarkt agressieve technieken om meer marktaandeel te krijgen. Zo probeert Booking.com studenten met gerichte marketing te bewegen hun, vaak sociale huurwoning, zoveel mogelijk (illegaal) te verhuren.

Hiermee sluiten Airbnb en Booking.com zich aan bij de groeiende groep bedrijven die alleen maar financieel profijt halen uit de schoonheid en geneugten van Amsterdam, zonder er iets voor terug te geven. Airbnb betaalt bijvoorbeeld geen cent winstbelasting in Nederland, omdat haar Europese hoofdkantoor in gevestigd in het Ierse belastingparadijs.

Paternotte verwijt de PvdA dat we doorslaan omdat we paal en perk willen stellen aan de impact van Airbnb op de stad. Het klopt inderdaad dat we daarin veel verder willen gaan dan D66 de afgelopen jaren heeft laten zien. Het stadsbestuur heeft te veel getalmd waardoor het oorspronkelijke sympathieke idee is verworden tot een nietsontziende geldmachine.

We moeten daarom stoppen met deze ‘laissez-faire’ aanpak, niet kiezen voor de financiële belangen van multinationals maar voor de belangen van Amsterdammers

Willen we Amsterdam een gemengde stad houden, waar ook in het centrum mensen wonen, dan moeten we niet aan imago’s van belastingontwijkende bedrijven werken, maar dan moeten we optreden. Breng vakantieverhuur terug naar maximaal 30 dagen (de meeste mensen hebben niet meer dan 25 vakantiedagen) en zorg voor een meldplicht die misbruik onmogelijk maakt. En blijven de problemen nog steeds? Dan moeten we er inderdaad gewoon mee stoppen, zoals ze ook hebben besloten in progressieve steden als Berlijn en New York.

Foto: Joop/ Airbnb beschikbaarheid