Afvallen mag geen vereiste zijn voor goede zorg

Ik moet een jaar of 14 zijn geweest, toen een arts mij voor het eerst probeerde ‘wakker te schudden’. Als dik kind was ik het wel gewend dat artsen het hele consult over mijn gewicht praatten, maar de sfeer in de behandelkamer was die dag anders. Hij keek me aan, bijna minachtend. “Zie je het zelf niet? Zie je niet hoe walgelijk en dik je bent?” Ironisch genoeg stak zijn pens boven het wit gelakte bureau uit terwijl hij er alles aan deed om me met de grond gelijk te maken. “Wat is ze vet, he?” zei hij wijzend naar mijn onderkin. Ik huilde maar toch was de stilte was oorverdovend. Misschien had hij wel gelijk.

Joan Franka vroeg op Instagram naar verhalen over traumatische ervaringen met artsen. Het verbaasde me niks dat deze vraag van haar kwam. Een paar maanden geleden hadden we samen nog naar een ziekenhuis gemaild. Naar aanleiding van een tweet van een arts, die publiekelijk een dikke patiënt haar hulpvraag belachelijk maakte. Wat me wel verbaasde was de hoeveelheid reacties die binnenkwamen. Honderden mensen hadden meegemaakt wat 14-jarige ik had ervaren. “Toen ik aan de pil wou, vroeg mijn arts of iemand zoals ik wel seks had.” Er bleek niet één schreeuwende man achter een wit gelakt bureau te zitten, maar tientallen, misschien zelfs honderden.

“Toen ik van de trap was gevallen, zei mijn arts dat de pijn in mijn enkel door mijn overgewicht komt.” Als er een potentiële diagnose op je voorhoofd staat blijkt de professional veelal lui. Het is bizar dat er een kans is dat je in plaats van met een goede diagnose, met een trauma bij een doktersafspraak wegkomt.

Ik kan mij niet herinneren wanneer ik voor het laatst een gezonde relatie met voedsel had. Ook hierin blijk ik niet alleen. Het ‘meer sporten, minder eten’ gebed wat artsen prediken, voordat er überhaupt onderzoek is gedaan, is giftig en gevaarlijk. Bij veel dikke vrouwen is calorieën tellen onderdeel van het klaarmaken van een maaltijd. Er zijn tijden geweest waarin ik 5 dagen in de week sportte, en bijna niks at. Toen het afvallen niet snel genoeg ging, zei mijn arts dat ik waarschijnlijk loog in mijn eetdagboek. Verder onderzoek bleef uit. Kwaliteit van zorg zou nooit mogen afhangen van het gewicht van de patiënt. Daarnaast is afvallen geen garantie tot genezing. Dit probleem treed helaas ver buiten onze landgrenzen. Uit onderzoek van Janice A. Sabin is gebleken dat een groot gedeelte van de medische professionals last heeft van ‘Anti-Fat Bias’. Waar veel patiënten met overgewicht slachtoffer van worden.

Achteraf gezien vind ik het jammer dat de 14-jarige ik geen klacht heeft durven neerleggen over de arts die mij toen “geholpen” heeft. Soms hoor ik namelijk nog steeds zijn stem als ik in de spiegel kijk. Maar ik kan het mezelf ook niet kwalijk nemen, ik was nog maar een kind. Als deze arts nog in dienst was geweest had ik hem misschien zelfs nog een keer willen spreken. Zodat ik kon achterhalen wat hij dacht toen hij een jong meisje kapot probeerde te maken.

Gelukkig heb ik inmiddels een arts gevonden die mij zonder vooroordelen behandelt. Maar juist door haar goede zorg, wordt er pijnlijk duidelijk hoe er bloed van dikke mensen aan latex handschoenen kleeft. We zijn het normaal gaan vinden om slecht behandeld te worden. Ik hoop dat we het medisch veld vanuit een kritischer oogpunt gaan bekijken. Want goede zorg mag nooit, maar dan ook nooit een privilege zijn.