Aftreden? De politiek uit met Rutte, Hoekstra en Asscher

Vandaag gaan de tien ministers in het Catshuis goede en diepgaande gesprekken hebben over de toeslagenaffaire en wat hen nu te doen staat. Ze zullen hun overleg na de feestdagen voortzetten om – zoals voorspeld wordt – inderdaad conclusies te trekken. Zo’n aftreden zit er wel in maar de komende weken nog niet. Dat gebeurt op zijn vroegst een week of zes voor de verkiezingen. Dat komt de coalitiepartijen goed uit. Dan staan ze losser van elkaar. Ze hebben meer vrijheid om te proberen bij elkaar stemmen te winnen. Iedereen wint behalve de slachtoffers, die voorlopig nog geen cent krijgen. Maandagavond citeerde de NRC ongenoemde bronnen in Den Haag, volgens welke teveel compensatie uitkeren ook onbehoorlijk bestuur zou zijn.

Het kan natuurlijk ook zijn dat er een pion geofferd wordt. De meest genoemde is brekebeen Eric Wiebes.

Zo’n aftreden van het kabinet heeft alleen maar zin als de ministers beloven om de landelijke politiek te verlaten. Dit indachtig de uitspraak van Einstein, die tijdens het interviews met Omzigt en Leijten afgelopen zondag in Buitenhof werd geciteerd: “Problemen kunnen niet worden opgelost door de mensen die ze hebben veroorzaakt.” Daar werd ook het vermoeden aangestipt dat er vergelijkbare beerputten zijn waar nu nog het deksel op ligt, bijvoorbeeld de jeugdzorg.

We hebben de afgelopen tien jaar kabinetten gehad onder leiding van dezelfde premier, die grote maatschappelijke problemen hebben veroorzaakt: de verkleining van het medisch apparaat, een woningnood, volstrekt vergelijkbaar met die na de Tweede Wereldoorlog, de crisis bij de politie, de gedeeltelijke instorting van de ouderenzorg, het faciliteren van nul uren contracten en flexbaantjes, om maar een paar voorbeelden te noemen.

Het getuigt van een onmetelijke arrogantie dat drie gerenommeerde partijen met lijsttrekkers de verkiezingen ingaan die rechtstreekse verantwoordelijkheid droegen voor de toeslagenaffaire; Mark Rutte, Wopke Hoekstra en Lodewijk Asscher. Zo lang zij niet echte consequenties trekken uit hun falen, is elk zogenaamd aftreden, elke spijtbetuiging, elke zelfkritiek nep, pure, zuivere, onversneden nep.

Dat is uiteraard niet genoeg. Het zou het goede voorbeeld zijn dat in politiek en ambtelijk Den Haag goed doet volgen.

Update: dinsdagavond rond een uur of half zeven kondigde staatssecretaris Van Uffelen aan dat alle gedupeerden in de toeslagenaffaire binnen drie maanden 30.000 euro op hun rekening krijgen. Niets daarvan is terugvorderbaar. Wie grotere schade heeft geleden wordt daarna extra gecompenseerd. Het zal interessant zijn om te zien hoe ruimhartig dat dan is en wat de gedupeerden moeten doen om hun schade boven de 30.000 euro aannemelijk te maken.