Afghanistan wacht een hongersnood waarvan we tot hier de gevolgen zullen merken

Als we de woordvoerders van de Taliban mogen geloven, krijgt hun herstelde emiraat binnen een paar dagen een regering. Vanuit het Westen wordt daarnaar gekeken met een mengsel van hoop en vrees: hoe fundamentalistisch zal dat regime zijn? Wat gebeurt er met de vrouwenrechten? Zal het invoeren van de sharia opnieuw leiden tot handen afhakken en stenigen in het openbaar? Hoe stabiel zal een nieuwe regering zijn? Zullen de Taliban die in het binnenland daadwerkelijk de strijd hebben gevoerd luisteren naar hoge omes nu zij één voor één terugkeren uit de luxe van Qatar, waar zij onderhandelingen voerden met de Amerikanen?

Daarmee blijft het grootste probleem dat het Talibanbewind wacht, buiten beschouwing. De klimaatverandering heeft ook Afghanistan zwaar getroffen: de regenval neemt af. 2018 was al een jaar van ongekende droogte. In 2021 blijkt het allemaal nog erger. De Noorse Vluchtelingenraad , die in heel het land actief is, schat dat de voedselveiligheid van 12 miljoen Afghanen in gevaar komt. Dat is een derde van de bevolking. Drie miljoen mensen staan nu al oog in oog met hongersnood.

Dit is geen incident, dit geeft blijk van een structurele ontwikkeling in het weer, blijkt uit het rapport Running out of time – A looming drought in Afghanistan. Uiteraard stonden de afgelopen jaren de koppen van de Taliban en de Afghaanse regering vooral naar het militaire conflict.

Tot overmaat van ramp heeft het land te maken met een derde coronagolf. Verantwoordelijk is de deltavariant die zijn verwoestende rondgang maakt in een land waar weinig gevaccineerd wordt en de mogelijkheid om je te laten testen beperkt is. Lockdowns zijn geen optie want dat middel is erger dan de kwaal omdat de meeste Afghanen van de hand in de tand leven. Ondersteuning zoals die in Nederland bestaat, is er onbetaalbaar en trouwens niet te organiseren.

Afghanistan is door veertig jaar oorlog afgezakt tot de armste landen ter wereld. Het staat op plaats 177 met een inkomen per hoofd van ongeveer $2000 per jaar. Volgens Wikipedia woont de armzalige bevolking wel op bodemschatten met een vermoedelijke waarde van $ 1 biljoen. De Verenigde Staten hebben de buitenlandse tegoeden van Afghanistan bevroren zodat de Talibanregering er geen gebruik van kan maken. Dat zal het belang van de drugsexport – toch al aanzienlijk – alleen maar vergroten.

In 2019 bracht de uitvoer van opium en opiumproducten $ 4 miljard per jaar op. De productie van crystal meth groeit snel. Dat komt omdat de ephedra, een plant waaruit het ingrediënt ephedrine wordt gehaald, overal in Afghanistan groeit. Ter vergelijking; het bruto binnenlands product van Afghanistan bedroeg in 2019 $19,29 miljard dollar, dat van Nederland, met ongeveer de helft van het inwonertal, $ 901,1 miljard.

Het kan haast niet anders of de Afghanen zullen door deze rampzalige ontwikkelingen massaal op drift raken, meer nog dan om te ontkomen aan het regime van de Taliban. De regeringen van het Westen zullen nu al moeten bepalen hoe zij zich tegenover deze humanitaire ramp moeten opstellen. Anders zullen zij de gevolgen merken. Praatjes over het door Europese landen vestigen van opvangcentra in de regio zijn voor de xenofobe Bühne, sprookjes, hersenschimmen. Daar komt in ieder geval niets van terecht. De belangrijkste buurlanden zijn Iran en de atoommacht Pakistan. De andere behoren tot de invloedssfeer van Rusland en China.

Treurige toegift. De International Organisation for Migration bracht in 2013 dit, helaas door jargon niet altijd even toegankelijke, onderzoek uit naar slavernij en slavenhandel in Afghanistan: Old Practice, New Chains, Modern Slavery in Afghanistan. Er is geen reden om aan te nemen dat de toestand inmiddels verbeterd is.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.