Acties van de klimaatbeweging zijn nauwelijks radicaal in de wereld van fossiel geweld

Zaterdag 11 maart zitten ze er weer, de hardnekkige asfaltklevers van Extinction Rebellion, gezellig samen met de politie in de ‘bak’ (de rebellennaam voor de verdiepte A12). Door de media worden dit soort ontregelende acties van Extinction Rebellion, Letzte Generation, Just Stop Oil of aanverwante klimaatactiegroepen vaak aangeduid als ‘radicaal’. Dat is op zijn minst opmerkelijk want meer dan burgerlijk ongehoorzaam zijn de geweldloze acties strikt genomen niet.   

In feite zijn de goed georganiseerde klimaatrebellen niets anders dan bezorgde en verantwoordelijke, maar opstandige, burgers die niet accepteren dat we de aarde omwille van de egoïstische belangen van aandeelhouders en verkiezingsstemmen naar zijn grootje laten gaan. Ze ontregelen de dagelijkse gang van zaken in de samenleving een beetje zonder noemenswaardige schade aan te richten en laten zich uiteindelijk -wel onder luid protest- één voor één lijdzaam afvoeren door de politie. Daar is weinig radicaals aan.

Sommige van je eigen vrienden die wel weten hoe ‘radicaal’ je in het dagelijks leven bent (verzorgd re-wilding tuintje, keurig belasting betaald, netjes opgevoede kinderen, etc.), keuren de acties waar je aan mee doet, toch af. Ze steunen het doel, maar niet het middel, je gaat te ver, je veroorzaakt ongemak. Het woordje radicaal is dan een etiketje om je zonder verdere uitleg buiten de gevestigde orde te plaatsen en je het zwijgen op te leggen.

Het woord radicaal is - als het refereert aan de acties - hoe dan ook problematisch voor klimaatactiegroepen want het roept gauw associaties op van fanatiekelingen met bloeddoorlopen ogen die bereid zijn tot het uiterste te gaan om hun doel te bereiken. Dat is niet de manier om als actiegroep veel mensen aan je te binden.

Toch is de term ‘radicaal’ voor een klimaatactivist niet zo slecht gekozen. Volgens het groot woordenboek van de Nederlandse taal verwijst het woord radicaal (onder meer) naar iemand die streeft naar ingrijpende hervormingen. En dat doen deze geëngageerde klimaatdrammers inderdaad. Maar radicaal gaat hier over het doel en niet over de vorm van de acties. Want zonder ingrijpende hervormingen is ontwrichtende klimaatverandering onafwendbaar en gaan het rijke diverse leven op aarde, onze kunst en cultuur en onze eigen kinderen een grimmige toekomst tegemoet.

Laten we wel wezen, wat wel radicaal is, is een maatschappij, een economische orde die structureel meer neemt dan de aarde haar kan bieden, die haar eigen lucht, drinkwater en bodem vergiftigt, die haar bewoners alleen tevreden kan stellen door stelselmatig roofbouw binnen en buiten eigen grenzen te plegen en een onbetaalbare hypotheek op de toekomst te nemen voor rekening van eigen nageslacht en die dit alles kan verkopen alsof het de normaalste zaak van de wereld is.

Want hoe ‘normaal’ is het om ondanks de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering en haar ontwrichtende gevolgen, door te gaan met het subsidiëren van de fossiele industrie. Om de financiële sector toe te staan wereldwijd natuur- en klimaatschade te blijven financieren. Hoe normaal is het om geen paal en perk te stellen aan fossiele reclames en greenwashing zodat we ongegeneerd door kunnen gaan met overmatig consumeren, reizen en vervuilen?

Het verwijzen naar de klimaatacties als radicaal, zonder de context van de extreme natuurvernietiging, klimaatschade en onrechtvaardigheid waartegen geageerd wordt, is helaas een strategie die werkt en mensen weghoudt, terwijl bij de klimaatbeweging iedereen meer dan welkom is, of je nou koekjes wilt uitdelen of wegen wilt blokkeren. Maar als we komende woensdag nou met zijn allen voor ons gezamenlijk belang radicaal op de juiste klimaatpartij stemmen, dan is het blokkeren van wegen helemaal niet meer nodig.