ABP kondigde in 2021 aan te stoppen met investeren in producenten van fossiele brandstoffen. Hiermee zette het grootste pensioenfonds van Europa een heel goed voorbeeld neer voor andere investeerders en pensioenfondsen. Maar helaas stromen er nog steeds miljarden euro’s van de Nederlandse ambtenarenpensioenen naar producenten van olie, kolen en gas. Hoe dan? Via banken en investeerders.
Neem nu Glencore, een controversieel mijnbouw bedrijf dat door ABP in 2021 op de zwarte lijst werd geplaatst vanwege kinderarbeid en mensenrechten. Het bedrijf is verwikkeld in talloze corruptie affaires en is ook één van de grootste mondiale spelers in steenkool, de meest vervuilende fossiele brandstof. Glencore grossiert in schandalen en wordt daarom door veel pensioenfondsen uitgesloten. Maar dat is voor veel banken (zoals ING) geen bezwaar.
De lijst van de 10 belangrijkste banken wereldwijd voor Glencore die het bedrijf financieren met leningen en underwriting is als volgt: 1. UBS; 2. SMBC; 3. BNP Paribas; 4. JP Morgan Chase; 5. Mizuho; 6. Mitsubishi UFJ; 7. ANZ; 8. DBS; 9. Societe Generale; 10. ING. Gezamenlijk financierden deze 10 banken Glencore met meer dan 25 miljard $ in de afgelopen 6 jaar. ABP belegt in elk van deze 10 banken, voor een totaal bedrag van ruim 2,5 miljard euro.
Trekken we het plaatje wat breder, dan zien we een zelfde patroon. De tien banken die de grootste financiers zijn van fossiele brandstofbedrijven zijn: 1. JP Morgan Chase; 2. Citi; 3. Wells Fargo; 4. Bank of America; 5. RBC; 6. Mitsubishi UFJ; 7. Barclays; 8. Mizuho; 9. Scotiabank; 10. Toronto Dominion Bank. Gezamenlijk pompten deze 10 banken meer dan 2500 miljard $ in olie, kolen en gas tussen 2016 en 2022. In elk van deze banken belegt ABP, voor een totaal bedrag van ruim 3,2 miljard Euro. De werkelijke bedragen zijn nog veel hoger, want ABP belegt ook in andere banken buiten de hierboven genoemde top 10 en in investeerders (zoals Blackrock) die op hun beurt weer in Glencore en fossiele brandstoffen investeren. ABP sluit Glencore en andere fossiele bedrijven uit, maar via banken en investeerders stroomt het geld van ABP alsnog naar fossiele bedrijven.
In de laatste klimaatrapportage claimt ABP dat de CO2 uitstoot van de beleggingen is gedaald met 48% ten opzichte van 2015. Helaas, worden in deze schattingen de uitstoot veroorzaakt door financieringen van banken waarin ABP belegt, niet meegerekend. Hiermee verdwijnt 99% van de broeikasgasuitstoot veroorzaakt door banken uit het zicht. En dit is slechts één van de voorbeelden van de creative accounting waarmee de financiële sector haar bijdrage aan de klimaatcrisis probeert te verdoezelen.
Willen we de klimaatcrisis echt aanpakken, dan moeten we wat doen aan de olifant in de kamer: banken, investeerders, pensioenfondsen, verzekeraars. De financiële sector is het kloppende hart dat de fossiele expansie aanjaagt, met alle desastreuze gevolgen van dien voor de klimaatcrisis.
Beste ABP, u heeft veel macht. Gebruik die macht om banken en de financiële sector de duimschroeven aan te draaien, zodat we een reductie van de uitstoot in de werkelijke wereld bereiken en niet alleen op papier.