Aboutaleb aan kabinet: Durf groot en sterk te zijn! Zeg sorry!

Rotterdam is de stad van ‘handen uit de mouwen’, ‘niet lullen maar poetsen’, ‘niets is hier een brug te ver, make it happen’. Dat bleek opnieuw toen op zondagavond 30 juni – de vooravond voor de officiële Keti Koti viering op 1 juli – bij het Slavernijmonument aan de Lloydkade in Rotterdam een plechtige Keti Koti herdenking plaats vond. Het was een memorabele herdenking, ook omdat burgemeester Ahmed Aboutaleb opnieuw een gepeperde speech had en het kabinet voor de tweede maal opriep excuses aan te bieden voor het Nederlandse slavernijverleden. Sterker, hij daagde ze uit.

Het was een prachtige herdenking. Bij het openingsritueel sprak Hedi-Kabiten Mutu Puketi, begeleid door Basya Guno With op een van oorsprong West-Afrikaanse Apinti-drum, een gebed uit tot de voorouders en de slachtoffers van de slavenhandel en de slavernij in de voormalige Nederlandse koloniën. Er was een welkomstwoord van voorzitter Gonsalves van de Stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijke Toekomst GVGT, die met financiële steun van de gemeente samen met STC de jaarlijkse herdenking organiseert. Gezang van het Maranatha-koor. Gedichten door spoken word kunstenaar Luus Malbons. Muziek van het Koperkwintet van de Marinierskapel der Koninklijke Marine. De toespraak door burgemeester Aboutaleb. Steelband muziek door Ceryl&Friend. Twee minuten stilte, de kranslegging. Volksliederen van Nederland, Suriname Curaçao, Aruba en Kaapverdië. Nog meer kransleggingen, steelband, koperkwintet, Maranatha-koor, een plechtige afsluiting.

Waardig Alles werkte mee. De zon scheen uitbundig, maar niet te heet. De wind blies verkoelend, maar niet te hard. Het fundament van het Slavernijmonument in de vorm van een schip, goudbruin van zachte roest, met erbovenop vier dansende mannen die hun ketenen afwerpen, tegen de achtergrond van dat blauwe water waarover alle handel liep. De bloemenzee, de bijdragen van kunstenaars en muzikanten, het toegestroomde publiek – vaak in schitterende rouw- of feestkleding. Het was waardig, verbindend,mooi en goed.

En net als in 2018 spande de toespraak van burgemeester Aboutaleb de kroon. Niet alleen omdat hij zijn toehoorders meevoerde door het Rotterdam van de 18de eeuw, een stad zoals die nu niet meer bestaat, maar die floreerde dankzij de trans-Atlantische driehoekshandel en de slavernij. Maar ook en vooral omdat hij de regering fijntjes herinnerde aan zijn oproep van 2018 om excuses te maken voor het slavernijverleden. Sterker, de burgemeester deed het nog eens dunnetjes over en herhaalde zijn oproep. In net iets krachtiger bewoordingen. Prikkelend, uitnodigend, uitdagend. Dit is wat hij zei:

Aboutaleb ging vervolgens in op de “angst” dat nazaten van die vreselijke geschiedenis een ‘sorry’ zouden vertalen in een financiële claim; “daarvan is mij in de vele gesprekken die ik afgelopen jaar wederom gevoerd heb, niets gebleken.” Volgens de burgemeester zou het goed zijn om de geschiedenis beeldend te maken in een goed museum, zoals bijvoorbeeld het Joods-Historisch Museum in Amsterdam, “een fantastisch gebaar ter afsluiting van die vreselijke geschiedenis”.

Kijk, dat is klare taal. Aboutaleb zei nog net niet tegen het kabinet: ‘Wees een vent, laat zien dat je ballen hebt.’ Maar van mij had hij ook dat mogen zeggen. Hij heeft gewoon gelijk. Het duurt te lang. Het is tijd voor moed en lef en Rotterdamse acties. Handen uit de mouwen. Niet lullen maar poetsen. Niets is hier een brug te ver, make it happen. Durf groot en sterk te zijn, zeg sorry!

Lees de hele speech hier (pdf).